Շօօջ1շ
7հւտ ւտ ա Ճւ%ւէշւ1 օօբ^ օք ա Եօօհ էհսէ պ/ատ բրօտօր^օժ քօր ^օոօահօոտ օո հԵրա^ տհօԲօտ Եօքօրօ ւէ ^ստ օաօքսէկր տօաաօժ Նյ Օօօ§1օ ատ բաէ օք ա բրօյօօէ
էօ ոահօ էհօ ^օրևԲտ Եօօհտ ժ^տ^ՕVօաԵ1օ օոհոօ.
1է հստ տսոհ^օժ 1օո§ օոօս^հ քօր էհօ օօբ^ոջհէ էօ օճբհօ աւժ էհօ Եօօհ էօ օոէօր էհօ բսԵեօ ժօաաո. ճ բսԵեօ ժօաաո Եօօհ ւտ օոօ էհսէ ^ստ ոօVօր տսԵյօօէ
էօ օօբ^ո^հէ օր ^հօտօ \շ%ա1 օօբ^ոջհէ էօրա հստ օճբհօժ. \\հւօէհօր ա Եօօհ ւտ ա էհօ բսԵեօ ժօաաո ապ օօսոէր^ էօ օօսոէր^. ԲսԵեօ ժօաաո Եօօետ
աօ օսր %ԱէՇՊ/Այտ էօ էհօ բստէ, րօբրօտօոէաջ ա ^օսհհ օք հւտէօր^, օսեսրօ աւժ Խւօա1օժ§օ ԺտԲտ օեօո ԺՄեօսե էօ ժ^տ^ՕVօր.
Յ^աէտ, ոօէսեօոտ աւժ օէհօր աաջեահՁ. բրօտօոէ ա էհօ օո§աս1 Vօ1սաօ ահ սբբօա ա էհւտ եէօ - ա րօաաժօր օք էհւտ Եօօհ 5 տ 1օո§ յօսրոօ^ քրօա էհօ
բսԵետհօր էօ ա հԵրայր աւժ եոսե^ էօ ^օս.
Ստջ§օ §աճօեոօտ
Օօօ§1օ ւտ բրօսժ էօ բաէոօր աէհ հԵրաւօտ էօ ժւ^ւհշօ բսԵեօ ժօաաո րրաէօրա1տ աւժ ասհօ էհօա ^ւժօէ^ սօօօտտւԵէօ. ԲսԵեօ ժօաաո Եօօետ Եօ1օո§ էօ էհօ
բսԵեօ աւժ ^օ աօ աօրօէ^ էհօե օստէօժաոտ. Ի^օրէհօէօտտ, էհւտ ^օրե ւտ օճբօոտր^օ, տօ ւո օրժօր էօ հօօբ բրօV^ժ^ո§ էհւտ րօտօսրօօ, ^օ հա^օ էսհօո տէօբտ էօ
բրօVՕՈէ սԵստօ Ե^ օօաաօրօա1 բաեօտ, աօեւժաջ բ1սօա§ էօօհուօսէ րօտէոօեօոտ օո սսէօոտէօժ զսօր^ւո§.
\\^օ սէտօ ատՃ էհսէ ^օս։
+ 1\4ռԽ ոօո–շօարո6րշա1 ստշ օքէԽ քւԽտ Պ/շ ժօտւ^ոօժ Օօօ§1օ Տօօե Տօաօհ քօր ստօ Ե^ աժհսժսս1տ, աւժ ^օ րօզսօտէ էհսէ ^օս ստօ էհօտօ եէօտ քօր
բօրտօոսէ, ոօո–օօաաօրօա1 բսրբօտօտ.
+ Աշքրաո քրօա ԱսէօաԱէօժ զսօյատ Բօ ոօէ տօոժ աւէօւրաէօժ զսօոօտ օք աւ^ տօրէ էօ Օօօ§1օ 5 տ տ^տէօա։ 1ք ^օս աօ օօոժսօճո§ րօտօաօհ օո ասօհաօ
էրաւտ1սէաո, օբեօսէ օհաաէօր րօօօջաեօո օր օէհօր աօստ ^հօրօ սօօօտտ էօ ա 1ա§օ աոօսոէ օք էօճէ ւտ հօէբքսԼ բէօստօ օօոէսօէ ստ. \\^օ օոօօսա^օ էհօ
ստօ օք բսԵեօ ժօաաո ոտէօրաէտ քօր էհօտօ բսրբօտօտ աւժ ապ Եօ սԵ1օ էօ հօէբ.
+ Աաոէաո ԱէէոհսՈօո 7հօ Օօօ§1օ “^սէօրաահ” ^օս տօօ օո օսօհ եէօ ւտ օտտօոէաէ քօր աքօրրոա^ բօօբէօ սԵօսէ էհւտ բրօյօօէ աւժ հօ1բա§ էհօա հոժ
սժժւհօոսէ ասէօոսէտ էհրօսջհ Օօօ§1օ Բօօհ Տօաօհ. Բէօստօ ժօ ոօէ րօաօVՕ ւէ.
+ 1Հ66բ Ա Խյ<21 ^հս^օր ^օսր ստօ, րօաօրոԵօր էհսէ ^օս աօ րօտբօոտւԵէօ քօր օոտսոո§ էհսէ ^հսէ ^օս աօ ժօւո§ ւտ 1օ§ս1. Բօ ոօէ ստտսաօ էհսէ յստէ
Եօօսստօ ^օ ԵօհօVՕ ա Եօօհ ւտ ւո էհօ բսԵեօ ժօաաո քօր ստօրտ ա էհօ Սաէօժ Տէսէօտ, էհսէ էհօ ^օրհ ւտ սէտօ ա էհօ բսԵեօ ժօաաո քօր ստօրտ ա օէհօր
օօսոէոօտ. ^հօէհօր ա Եօօհ ւտ տհհ ա օօբ^ոջհէ Vա^օտ քրօա օօսոէր^ էօ օօսոէր^, սոժ ^օ շաոՂ օքքօր ջսւժսոօօ օո ^հօէհօր սո^ տբօօւհօ ստօ օք
սո^ տբօօւհօ Եօօհ ւտ սհօ^օժ. Բէօստօ ժօ ոօէ ստտսաօ էհսէ ա Եօօհ 5 տ սբբօաաւօօ ւո Օօօ^էօ Տօօհ Տօաօհ աօաւտ ւէ օսո Եօ ստօժ ա սո^ ասոոօր
սո^ահօրօ ւո էհօ աօր1ժ. Շօբ^ո^հէ ւոքոոջօաօոէ հսԵւհէ^ օսո Եօ զսւէօ տօVօրօ.
ՃԵօսէ Օօօ§1օ 6օօե Տօտրօհ
Օօօ§1օ 5 տ աւտտւօո ւտ էօ օր§սաշօ էհօ ^օրէժ^ աքօրոաէաո սոժ էօ ասհօ ւէ սո^օրտսհ^ սօօօտտւԵէօ սոժ ստօքսե Օօօ§1օ Տօօհ Տօաօհ հօէբտ րօսժօրտ
ժ^տ^ՕVօր էհօ ^օր1ժ 5 տ Եօօհտ ^հւէօ հօէբւո^ աւէհօրտ սոժ բսԵհտհօրտ րօահ ոօ^ սսժւօոօօտ. Vօս օսո տօաօհ էհրօս^հ էհօ քսհ էօճէ օք էհւտ Եօօհ օո էհօ ^օԵ
ս ցհէէթ ։ / /հօօճտ . ցօօց16 . օօա/
Տօբ՚Ցր^՛
Բ
ՊԱՏՄՈԻԹԻԻՆ
ՀՈՄՆ ՍՐԲՈ6Ն ՍԱՀԱԿԱ8
ՀԱ8ՐԱՊԵՏԻՆ
1ՐԵՍՐՈ«Լք*Ա8 «ԱԱՐԳԱՊԵՏԻՆ
Ի ՀԵնԵՏԻԿ
ի գործարանի քք/սիքէայէեաԸց
18 8 5
նցէ^ժ ե,Օօօց1շ
ԾւցՏԾտմ ԵV ՕօՕ^(€
ՊՍ.ՏՄՈԻԹԻԻՆ
ՀԱՍՆ ՍՐԲՈ6Ն ԲԱՀԱԿՍ
ՀԱՑ ԲԱԼԵՏԻՆ
ԵԻ
Ա*եսյւովյաւյ Վսւլ\ղ\ս%զհսւքԱ*
0Հրա ամադ հնգիէյ վախճանի
Հայրապէրաե մեծ \\սպոլրակկս , և
յաքորդԽ պա թոււ. պաարիալտու.
թև ահն սուրին \ՀաՀակ որդի մեծին
1 Հէևրսևսի , և վասն զի սաուգապկս
սա դոլովծնունգ աո.էսրինութ և ահ ,
յիրաւի ապա զհևա սորա րնթա֊
նայր սուրբ և արդար վասաակոզ
Հանդևոր • որ յաշխարՀի գոլով֊,
ե իբրև զան ապաաաւորս ամենայն
Հեզանա էյ Հանդիսիլ ընդ կարգս աշ,
քսար Հիս անէյանկր , մշանջենամը^
ե,Օօօ§1€
6
ւսր^ձ ա »Ը&է է փ հանդերձ իւրօթն
աշակերտեիր կատարեալ գսքաշսան
բարեկարդոսթեանն , պինդ ոմնե ֊
ըոԼ պպեակս եկեղեցէ-ոյ , կարդա ւ.ո֊
րելուԼյիշա պայեաո-ապկս ըսա օրի ֊
նի գսահմանադրուՀմիվնս ըստ կա֊
նոնական հրամանի • օրինակ բա֊
րեաց գանձն աալուէ ամենեցուն • ոլ
միայն ոա֊սու-ցանել բանի «.* ա/յլ 4
դորեօւէ կատարեալ գասացեալսն .
ըսա ահարոէքեեան կարգին , դեղեց֊
կագարդ փաո.ղր երևեալ միշտ ՛ի
դլոէ-խ ժողովրդեան իլրոյ . մանա֊
ւանդ աո.աա~ելևս բարձրացեալ ՜2Հո֊
խու-թեամբ շնորհաց, գի ոլսաոժր֊
րականին դոյոԼ^ահանայադորեօդ
դասակարդոաՀմեան , այլ ւՀշմար֊
աոէվմեանն յաա-կա գօրավիդն ա.
ա.աինորդ աՀմեամբ վերադիտողով֊
թեան ւ
էլ վասն գի ըստ գանագան յան ֊
ցոսաեոց մերոց և խոտորնակ ըն(ձ՝ա֊
ցից ՝ ընդ եաո.սէյուՀմեամբ անկար
գանագան աերանց և բ ագմադիմի հար֊
կապահանջովթեանց , գի դրավեցպր
ընդ պարսից և ընդ 0 ոմեաց ակրով֊
ե,Շօօ§1տ
1.
1
թէրաՀբ , և յևրկոյաձց միջի աա ֊
աաեէպթ , որթ կևպիի ն գիևանո մեր
ղան աղան վշաատ , հասն որոյ եղկևյի
գաաթ Հան ղամենայն ազգս» հասն ղի
որթ հուպն կին՝ այըսնգակթ գոշովդ
և թշնամիր ար գար ութ և ան , ընդ.
որս ոչ - չինկր սիրոյ միարաեոաթիլ % •
իսկ որթ գաա.անակիցթն կին հև ուա֊
գոյեր գյալովլ ոչ հաոաեկին *ի թի֊
կոմնս ըսա արժանւ-Ոքն • հասն որոշ
պղողով֊ ևաո.այսւթիա%% թարսիր ղի֊
նկր և ա սայել աշխ ար հիս Հայոց տ
Ե 4 * յպյ-՚ր •և^յրի մր*Կ հ ա րէ
հա-ն խնդրոշ իրէթ գԽալսրրոքն Ա-Լ
հակսյ աո. . \\րաաշիր թարսից ար֊
❁ թաշ • և մեծ արի աո* 9 ի նմանկն յա֊
ւկա հև հա գոյն պաաուով* համն ղի
ժ ա ՈՂ9 *■ պաաուական ցուցաեկ
Աաոօսււձ՛ ղծառայս իւր առաջի
անհաւաաից • և ապա աչա^րու^ ն֊
րնոօթ ղյսղորն նոթա կաաարկր ըղ֊
հաքցոէ-ած՚Ո* \*սկ իբրև ևէքե սուրբն
1 )ահակ և ղպ արգևե աչսն յ\\րս>ս*շ֊
րկ . հասաաաեաց *ի ձեոն մերոյԽ
Վյւամշապհոյ , սկսանկր գարձեալ
ի նո/Խ հոգս եկևղևցւոյ ւյթնևլ Հլա֊
ե,Շօօ§1տ
ճ
8
ջ»է.թ1րամբ , յարգարնլավ Բ-ր^–
պաշաապկս գկանափնական կարդա֊
դրոէ-թէ աձաս *
Ըճք. աքև ժամ անակս ապա և
$ռծն \քնսրովր րագասօՐ քսանս յան ֊
ձին կա չի ալ վասն աէիա֊աափ գրիս
րոյ , պի ագա աևսյոսթ ՝է յոաձաական
լևղսէ-աձսչյր փաոանաաչիկ նկնթն շ
նայիաքե • մահազանգ գի բաղսամ" չի֊
նկր փփպսւձն շահիյ հալևոր գան֊
ձաաա֊աչ հասն աոյչաչնգու. 4 նաէննսաչիյ
դ աաաաս.աապաաա.թիա% սաարասևո.
գրրպյէՅ • ՚է*"^ ոէ ք "ձ
ա&րձ սոա.րթա^ահակ կաժ աՈծն Ա՝նս֊
րովր ոլ կարկին խևանալ պանրնա֊
նաաա-թիաձա աչրոյ աարբսյ • է գրկնալ
չթակին ՛ի չաա֊սաա֊որ պասասիրա֊
նա^ա\^աաո^նհք» աաՀսաքև աաՀևթագրո^
թ-նաա/ր և պո պա աագխաաաասթնաասփ. •
աէաւաև որաայ նրսճանչի ն Հ^նաարսվր ժն֊
ծագյրչն հապ. պանձամր արկն ալ, աալ
գ աղ ա րկ ր յամնեաաայն անդիս թաթա֊
նալ շրքսաաէէաայաաաՀմնաժբ , թնրևս կա֊
րաաացն ալաաենլ հնար նչի իրին , և
ոլ գաաԱկր* ***• 0՝ ա –
նիկլ ո ա» գրաաէարաիկոա , և գաս.֊
Օօօ§1տ
9
*“տր Գ է * 1 ր 1 րա ւ՝ ւ *& * որ յԵ.
քեաա աո. է յա/ի փ ա ն «II 2 Հ ա ը աա֊
աաե 7ա ի ոացե ալ, և «շ^ձ ա Գ ա * րա Լ
"ՍԼ ՝ե ^ «■ Ո րէՉ* Յեացևալյ* դի
հք #ր^ ե
*չ. Գ մարդկամահ* "րպկ– Ի"–
րր/^Ժ յ\>~–*Հ1 պարդևեալ դիր
ա րք նայ *ի ձևան Ա*ովաիսի • և այ* §
մևհ-ադպյԽ շեորկաայ րԽձեաեալ՜ ա/^
քի" մերոյ յ\Հբաու.եոյ * Վամե որ այ
աս* րբե | )ահ*ակ և մեծն Ա*եսրսվբ
յևա բ ապոա֊մ* աւնաայնաջան և դրա֊
վաաաոսկ յթէեչոքե , յադ օթո ապա֊
* յ\$Հ §աոա –է*Ղյ ք^Գր^վ. *ծւՀ
հր ա 3*՝ Ե 4 – երանեյին Ա*եսրավր աւ^
նեյով֊ ընդ. ինրեան աշսակերամրաջս
էոեձէնս Փ թաո.ասուն խարադհսսըէես֊
ադա և բոկագնացս , աթնեշաւէ մի շա
"ՊՀ&էհթ Գ լերէնս և ՛ի փապարս
խհդրելոփԼ յ\\սաոա.&ոյ փոսն իրացա
այսոցիկ % է<> աեսաեկր սուրբ Հւ եր֊
ջանիկ փսրգօսպեսն Հքեսրավր , ոչ^ ՛ի
Հսաւն երադի և ոչ՜ յարթնոսթե աե֊
սիլ է պյլի դ֊որեարահի սրտին թաթ
ձեո-ին՝ դի գրեր, որով՜աու֊եալ եղև
մեզ՜ դ.պրու.թի աոաասաեսչյին գրոց *
. ^ 2
0 8 սաօ.ՇօՕ$1օ
10
գ*յե աակ էէքէրապադ աախ աս ա կա արր֊
ափ մ ա յ ո /ե եղկնս , վթ"& 9 է աաախաաակա
Հարևանս, ապա յայա կ՝ թե "է֊հ
նոէ-աւլ մերոյա գրոյ աոէ–չաւՀ*փա% ,
ա րան ղհէն օրկնսն ղաա-եալմն *է
ձէրա.% ն ախա մայ պարկին \^ովսիսիէ
էսւ ապար Խկեայ ա » *. աոր-րրե
մեծն Հքեպավր րերԱյոէԷ Ը % Գ է % ֊
Հևսձէ պայարգևա ասաոսաածայթա ,
այսինչ րլգփր մեր այ յևպու-Էս պար
յէեկայեալ ՝Է չնարհայն 1 \ք աաէ –ծայ •
րե Գ արա յաաՀա Ոպրախա^եալրԼր֊
կրաղի յյեծաա-էմծամր մեծ՜ գոհար*֊
թէմե ամենողորմն \\յաոաա*այ մա֊
աոլյրանելով֊ , որ աչ֊ աՏևամրս արմեկ
պապաչածս &աաայէչյ ք*ք»յք * *ք/Լ
շքշա քարաու-թեամի պքյամս երկիւպա֊
ծ՚այ էր-րոայ աա.նկ ակր , ապօթքսյ ն*Լ,
չյա յակ և կեշույրմեկ պեոսա , պէ
\ձյ$աոէ–ած փաոսսւ-որԼալ կ ՛ի իար֊
հուրդյս արբորյ էպրոայ , և պրէաաա֊
ր-որէչս էւր փաոսսսորկ է \^յսէարԽ$*
ոչ֊ ըսա մեղա մեր ոչյ արար մեղ ակր »
այլ պօրարյոյց ղողորմհէ֊թէսն *Է
Վծրրսյ երկիր-պաեորյ Էպ*»Ձ ♦ հեո֊ի
ե>Շօօ§1տ
II
աաձԼյոՀ՚է յ&էղխաւյար ագխա
թէրսձփ մեր # Լ մեծ արար ակր գա*.֊
նելե իպթ ընդ. մԼզ, բոա էւրաստՐ ա֊
«.«•«» յևտրգատփրոլթկան , դթալով֊
է տտտոէր ղծ ոսած ձևաւար էտ-ր ոչյ • տ/ասն
որոյ եկպյր չխ&աոյոտտ ՝է ակր , և
օրհնեսրո^ր ղրարՆրար փրկէշե մեր.
կանխկոտրովէ աէւաջի նորա խատա*֊
վանոսթեամբ , և տէոՀասրոտտ գա֊
տսաա ոգորքո^թենկ նորա <
փատա^տ \ ՝յտաոտ֊ծգյ , ոաատ օրհնող֊
թքտձտ աևաո.% աոսծգյ մհրօյ ժո֊
դ*4*պ»դր Հասաաայկլոց և պաշափ֊
նետտԱՀ պան&աչէ *Ո,ր մերոյ ՍկիոՏխի ւ
քքկծայա-ՀլրտՀթ գրարևրարու.թէաՖտն
Ա" աաւ-ծոյ ֆ Լ բարձր արատտշոէտ գա֊
նոՀն նորա *է վիասին • և գոհարա֊
ր»հթ ղրարեբար Հկասձտկ մհլո/կ , գի
րագթր Հր գի յատհտաեան կ ոգորմ՝
նորա » տտտյժտՐ աչ ր կուրայ բ այրին ,
և ականքյթ խլէց չոգֆ^ին . այժմ՝
կրագ-Խոյկ կստդոսթիսն լեղոՎա մե֊
րհք որ ոչ֊ կարկր գխագաախուգա ա֊
ոորկրկն բարբատւել կատՐ գ^ունա֊
րկն ծՏրթսծոէ.*. ծկթևեթԼլԱ . այժմ՛
պարգևոյթ 1^*Ը>*Վէ ծ անրախտպր
4
19
և դօրասյի ակարութիւն ագի աո է.֊
թեան մերսյ, դ փաաս և ՝Է գովոա.֊
թիւն մարդասերին \^յսաո^ոյ . այ֊
ժըմ՝ ոչ լէտէ "*»ել խ"՝–ձ և
դուժ, այլև ամկնն վերաձայնես֊
յի է ժողսվքգենհն ՝ի փաաաարո «-.
թեաՆ պաշամեեիյն. և սմեհեդրո*֊֊
թիմն չիյի վերեանողայ , և եանիյե
«.ամիկն պեանրոա-թէւ-ն պաաոափրա֊
նայն \Հրա«ւ.եոյ . և դեղնուկն դո֊
վեսյկ գյրանչելարար ակրն • այժմ*
ւ»ձ կարօաասյէ սթ թարդմահոա.֊
թեան , և ոչ ը^թ աս 3ե ոթ աո – որ
թկ &թ*րրյիր ինձ պսչյս* այլմիասո֊
րեալթ միաբանուվձեսէմբ , ներթինթ
և արապթինր , հե «.արն ակր և մեր֊
ձակայթ , ՛ի փորո*նյ մինչև յմհեա֊
մեծս , ամննեթեան եանիյեն զձրշ.
մարաութիմն , իմասյին գարդարող
թիւն , փաո֊աբանեսյեն ղպարդևա֊
առան • Լու-ծաւ. կապ րերաեոյ , փա֊
րաաեյաւ. նսեմհո֊թիմե խավարի .
սիլն ամպոյ լու.սաէ–որե , ««^1 հ ո ֊
դևոր դիեյույանե , ^էչըք>չութիւն
կերակրոյ ՛ի սւոոա-դոսթիւե փոքսե ֊
յաւ– է և գաոնաւթֆ էՐ^Յ *ի^թ աէ 0ր ՈԼ ^~
ե>Շօօ§1տ
13
թք • սեգահ հոգևար պաարսԽաակաե
էտ . բաժակ իմանաչի մաաս.ոաա»կի #
փոէ֊թ, ագար ութ հաւ.աաայեալժագա֊
կքէ-րգթ, նկայր , ^կսԱֆ րզ.
* "քղի*– հա*աա.ի՝ այլ
ձրէ պարգևի . ոչաարակո^աիւ. խըե֊
դրեսչյէ , ^ դիպւաը,ա.ր իմաեէ ր .
ժ ա Յ ա ր”*# . *–« 4 ^
> շ*ւ«ձ"^յ<է/» 4 ^
"4|* ^ 4 –«4/», կէրրակրթ^
ղին փաոա հերաս-պթեյկթ , ^
|Ա«€. 4 մե»րգասիրուվմիւՅ, %որա տ
ՎրՀլարարչին, փապթ ֆրկշին , մե.
ծու.թիւն մարգասիին • գոհոլվմիլ.%
Գ"4ՒԺ • Ո հրոա.թևանն • շէորհթ շաե֊
Ժարանապեաին . օրհնոսթիաՀն ողոր֊
•քածին • բարեբանո*.թիմն բժշկողին .
4. արգ ղքնլ աայոտտ արիաոլր
$ևաւա% ըեգ ամենայնի զոր արար
**1 ։ ձ^՚ք բաւակած փոխարինի ,
պր»նոաՅ> աևաոն կար գաս և
5"^ պւհնոԱմևամբ գօր հանաք պագ,
դի մեծամեծ պարգևայ արժանիս
ա Հ ա ք՛ 1*^1 » ամենաբաւականն
ա ուսած, փաոաէ-որեա/նյամենա/նի*
Ե*– և Ւ ս է Գ հբամանկ ժե Վ
Օօօ§1տ
14
ծին ժսզրվեալ Տանկովս
խոհեմամիտս տրամախոհս , վ2 ա ք^.
ուշէրղս փափկավաեդս , և գպր ո 3*
ըստ դաւ֊աո-աշ դաւասաչյ կարդէ •
ուսուցանել մեծաէ ափւդութետմբ *
և հաըիւր տասն ամ էր *Է պքբ*խ
%րէգպ»է յորժամ գաաւ գիր ազ-
դիս մերոյ * և զախչ^փ ժսսէսՏետկս
Գ յ*յը"ժ1ր*– գոգերս** էի* *–֊
տանեալ, վաոե Որոյ աԱ֊աւել փոյթ
յաեձքԽ ունեին զի երադ վարժես֊
շին մսնկուն^յիւրպթանչիւր տեղիս ,
յոքՀյ
յաշակերտեչՈյք էր , զասևաւել ուշիմս
և ւըիսւրփկաձայհս և զերկարսդիս , և
աո-աջեյին յսոըէս և ՝ի չեզու-Ո օտար
դաւաս.ազ , ուսանել իմասաութիւն
և արուեսաախօսութիէն , և ասն ել
թարգմանսւթիւն , յորոյ էր մեծն
Ա՝ովսԷս | սորենային , և եղբայր՛ նո֊
րին Հքամրրէ* <\*աւիթ անյադթն և
Եղիշե* 8 »վրեփ* Եգի**ե* \^րձաե 9
\Հդան , 1 քուջի է և տյչս բազումն որբ
ընդ նոսա դն աչքին յ\ն է ^ր* ս *գրի ա ,
Գ ք Հիւզսձդքա , յ\\թէնս և յ»հքլ
դաւաս֊ս ուսանել զիմնաաասիրու֊
ե>Օօօ§1տ
15
թխձ որպկս ա էՅՒ ս • #
խանձ բազս ւք կր յաշեք՝ մէս ման ա֊
կի ուսման ամենայն ազդազ , և նազ֊
կևալկր սւսուՏքնասիրութիւն յաշ^
խ-րհէ*
է<– ազյսպկս մեըրս ամենկրնան
դումարկին հանդկրձկին կազմկին ,
պ ա տ րաստկին , յուպի անկաեկին ,
Լրկպ/Հ^ձէգ– 2 Հաևապարհորդկին ,
ի նով* ընթանային , ի թևւս
թևթնւս թաչկին է յևրիվարս
փայտակերտս եչանկին , զէրասա ֊
նակս լայնաըսնջ* ըմբոձկին , Հւա.
ր ազանս օդատարանս յանկին ,
*ի սա սան ոտ դա շտ ս անհաստատս
արշաւկին , վմաՀ տան պկևասնս
յիշտ ըն արկին , աներևոյթ նպա֊
աակի ուշ ունկին . զորբյ զկնի
րազուվի յիւրպթանչիլր դարս և ՛ի
Ժամանակս հանդիսանային , նա֊
խանձաւոր դսրնոյ րարևաՀ փնեչովյ
*ի վաստակս և ՛ի ջանս պատրաստն֊
Ըսէ զչսնձինս , մրանային՝ տրնկին ,
աշխատկին՝ հարդասկր յինկին ու֊
սաննչովյ կրթնչովվարմնլով հաս֊
աակեյսվ^ պա տ րաս տելով զան ձին ս
*
16
Հի ժ^րհ" օգտակարս , և ՝է քէորհս
շահաւՀաո է ոմանր պաաոփց *էեա֊
գրոէվՅէւնս շահաէ-որևաԼ , ոմակթ
զի մա սաս հաա-այմրալ , ղո*աու.մԽա֊
կանն , ղյւհայսսնականն , դերյմյրաչա֊
փականն , ղհամարողականն , ղԱրսէ֊
ժըշաականն , զասսահրղարաշխականե ,
ղյ/րրականն և դյրևրգո$յակէա»նն • յլպ֊
դործնականն և ղաևսական իմաոաա֊
սիրոսթիւն և պմասոանս նոցա որթ
են թոէ-ով^ հրկոաասաե ։ (\մանց 4 ա ֊
ա֊ասարկին դիաու-քմեամբ , րան պո֊
մանս վևհապ-ոյկթ ևրևկին , ոմանց
զարմանայիր թոս֊կին , ոմանց Ր՚^Ն
մայիր յինկին , ժրոսթևամբ , ու.֊
շիմհա-թևամբ , ԷմասաոԱմեամբ ,
խոհևմհսթեամր ոսոոո-մևասիրո^֊
թևամբ , գիաու-թևամբ , բանա֊
դյաակոէ-քմերամբ է ք^^ք– ոմանս Ղ**֊
սկփն՝ րննութէրամբ » ղոմանա
պաաասխանւոյ այէմանի ոչ՜ համա֊
բկին , աո. ըեկևրակէշս էէովքրչիր ,
աււ վարգապևաս հա7&րյիթ , հար ֊
ցաոկրր , րանաոկրրր , ըիԹ^րձ՝"–
Ա երթ , ոսոոէ֊մնասկյտ , ստնասկյտ ,
մրասկրթ , երկասկրրր • և այսպէս
Օօօ§1տ
17
քաձւայի% » "»րիանպլթ, , խիզախկին ,
զօբանային , Հա ե գիսա նայքխ • պաա֊
բասաևըոէ, կուաևչուէ, ժոզսվեչոԼ,
յօգելով, բարդն լաէ բնափնս ւ/1ծւ»
և գ մո*–արակիրս , պպ-րծանյ
բազմութխ֊նս և զոա.սամքև իմաս֊
ապւՀմևաև , բազմաչք փափաթևլիս ,
բաղձալիս , յանկաչիս , հնշաալիս ,
սիբձչիս է
Ե*– Ղ ս ս1* ե հասանկին մԼծաւ. 2^
խա֊թբ յ աշխարհս Հալսչ, . հա՜ճա֊
էւակակբԼ է հալևորը , փարթամացող
րէչյքև ևկևդէր^ոյ , խրախացՈէցիչյքե
մևէնկանց \\Էոֆփ , սխրարո^րիչյխ
բազմախումբ ժողովրդոյ ք պարդա ֊
րէձրե հո֊չակահ անզ կ ս աօևախմբոա–֊
թնան , ուննչուէ ընդ. ինընանս բն֊
ո֊թես շահարկ սա և արդի Տնարարս
մարդտսրիաս դնղնցիկո և ականս պա,
աոայակահս , ղ բ ա զխ ոհականն , ք«ւ տ
աԼն ականն , ղկացրդականն և պաս֊
աուսսծ աբանականն ք պարդար
7ք/*4" աաողացն և պսոյնս իմաս ֊
աասիրա֊թնան պանծալիս արմա֊
աացուցաննէով* Ա ծան օթ աոննչով֊
րազմար պշիաավՀիՀն , պէրևակ այ֊
Օօօ§1տ
I»
Ո+թիաճ , | մխոո , և գկարեիո և
գ գգ այա լթիմն • գարհեսա և պմակաթ֊
չյո^թիմն , 4 պայյմն ամենայն գ^ո֊
հեքիմն և գապ, անեալէսն , և պպիաա֊
ն իմն 1 պաաու-ականաայ , գգաաեաչմն
և գմեկնեալմն յանւպիաանեաայն է
*ք Հանգի մեծ֊աա. հոգ արարձոսթեամբ
փէէքհմ յանձին կայեալ երանելեաայն
գշահաա-կամն ժողովելով֊ և գի*ո֊
աամնսն *ի թագ ըԽդենյոէէ։
քաայց աւադ յայոմ՝ վայրի , գի
քաձա այլ ոլ ա ախորժի յաոաքիլ*
*ք Հանգի յորժաաէ հոմնվթ ն բաղում*
կին և մշակ ր ոակաա. , և արաորայ րև
ոապիաոակաւյեալ և ՛ի հոմեձս հա֊
աեալ 9 և աղաչեյեալ եղև ակր հրե֊
ձայն և նշին մշակին *ի հոաձէձո , և
«Ո մանգաղթ թերեալր ք և մշակ#
պա ա ր ասպր • և ո րր հնձին ո լաաա֊
ջի , համն գի ծ՚գօա միայն % և աաոայլ
ԷնչնշէՏսրահր արաորայէյն երևկքն*
Հանգի վաճոո.ակակիև ր մեր հո֊
գմրա-որթ յորժաաՐ դարձան *է աՏենա֊
յաաՐ ոա-գգեա֊որոա-քմենկն , ոլ գ֊աին
զաոյպքէչսԱ էԼրև*ձ 3 , պէ վախ*ա.
նևալկքհ աաւքբշԽ , & րարձԱալթա֊
^ 0,ց,։, 26է 1Ե,ՇՕՕ^10
19
սիրոլթքոՀեն , ապա^ապեալկաբգա֊
ւյղէ/ովձէա% և բ ապմաշԽաԼ ա նկար ֊
գէ*էվ9էէ% , նսեմա^Լալ 7 էշմարաա.֊
թիւ֊ն , և պբրայնալսասա-քձիաձւ ւ վա«^
"րղյ "Ս** աաևեալհասաշիին , հա֊
շիթ ՛ . արաաա—ա յադաց կաթետս֊
յանկին , ձ1րս% *է ծնօաի հարՏրալ
ողբայէ% . նրբնԱն ՛ի հերայ կնգայ
կապԼալ աարակսա-սկին 9 պյպսւիա
շարժկքքԽ , պաչ* ոպորՐ յա&նյԱէ.֊
յանՀէն. պծնօաս ապաակկթք, րպ֊
բարձս ծե&կթր , ոպյրԽրգական բանս
խ~էքԽ , յէրՀաեակաէ. բարյագա*.
չիթ՛ , էք*ձ»«*չ. աարէրրս ՝է գո&
ւարժՀէն, էրհ֊ Հհա քարբաակին ,
աւ-ապւսկաԽ բանս յաէքախկքՀն • |»
պսա.ր ժրայաթ , ասկթ , ոաՖաքեվաս֊
աակ1ր 3 պջ , յանպկաս քս&այպթ ,
&գ Նսր է՝Հ»ւ»"*զ*տ ք յ~*Հք*հ“
դէրգևրէրւրսբ • ա*յճպլ էրրկաքԽրոՀձերան
7էանապար հին , մեհ֊ագոյե ստես*.֊
թէրանն , յ"ըՎ աշխաասւթէրան , *ի
ծ/հէէւ. աչիկո&ութՏրանն , * ի շաքարի
վասաակեըլխ , մնծապքն բնռանյ
Օօօ§1տ
20
կ ապ նլշթն ։ 1|տ> 7էՆ » » ակ ան թ ս պաա֊
րա ս ս տ ք և վ ա ճ ասսգթԽ չին *Է միքի*
պաակթթ մևրձ , կ պաս կա գիրթս յ*֊
****** * և *** պ^ս^նն չԽ •»***•&•
*ի բնրան և թանաթծլտս իմաա լ,
*աձքթ , և ինդրօզթ թանի ոչ՜ Արևին ։
^այևակթս մերձ՝ և աոինթս քցևալթ ,
և տաձզէայթ սչդաանին . վար դա֊
պևաթ հուպ՝ և ուսա֊յքԼ աղնիլ. , և
աշակէրրահաԼթ "չհանդիպին > 1 Լասն
Գ • 1* Գ Խ * և Յ աՆ * Փ Յէ^յան, յի
•* ա Դ**Ս^Յ , * ե * էէ ամայական , գի
անակրսւձլ չրքի^ան . և կրում՝
գաքԱ կրէյին է \ Լասն չար դոր֊
, &**/ է հասն բագմանաչոյ անօրկնոլ^
թնանն է վասն անիրաւ. դաաասաա լ
նաց , վասն կաշաո.աո.ոաթևան ,
վասն պոանկութևան , վասն շնու^
թեան , վասն դո գութ նան , վասն ,
սպան ութ նան , վասն նախանձս», և
աանլութնան , վասն մ՝ա անութն ահ
և չարախօսութ նան , վասն ադա հա֊
թնան և արծաթսիրության , վասն
սա ութ նաև և նրդմևահարութնաւե է
վասն հպարասաթևան և ամբարաա֊
ւ անութ նան , փոսն ոխակալս լթՆ
1Ե/000§16
21
և ոաեՀարոսթնատն , վասն ի շ /սա նա ֊
•փրատ-թնան և փաո. աա իր ոտվմնատԽ է
Հսսձր ^ ^ահանատյն իբրև դմի
> յ-ողոհըդևնկն . տէատտն ^ կրմեա֊
*֊"ԲՔ #~1~թականսզ հար–# վարին.
հասն դի ալ զ անագանին միմնանտյ
վանականը 4 աշխարհա կ ա ն ը >
տամնննընան խոաորետյաը , ^ միաաին
անպիաանայտաը • Հ«ս#Ն որ այ մաա֊
^^5**վ Տ է ձևա.ս թշնամնա ւյ մնրատյ 4
աաևյէը մեր յարևան *ի վնրատյ մեր .
անօրենը նեպնտփն դմնտլ, 4 Հ~ք»,
աակորդը կոսիահարնտյին յանթԽայ .
ւ/“Հ. ^ յահևակ աանջխէն , 4
•*նաքն հ"պք ա% 3 որ*ՀՓ % • *
^ ատարաննալ ուննչուէ դամննտայԽ
անատակ վաանդիտյ . աՀ , 4
որոգայթ .4 որ փաիտչի յահէ ,
5ք Գ Գ*"* • 4 Ո Ր եյանկ *ի դբայ %
անդատն է յորոդատյթ 9 ըաա մնտրդա ՚ ֊
/*4ք^ • է »/*» ամենայն և էխ ՛ի վնրատյ
մեր վաաե մէպայ մեր ույ • 4 խսաա֊
յր%Յր^Բ ՚ըղարանոտյ մեր և ալ քսաեատր և
հեյատ « սաոտՀն գանն *յաը պաաոտ-Է֊
րանէ §նատ*յև և ալ տր^աշյստը , այլ
դարձար սրափար մնրովթ յ\յգէպ.
աոս է
Օօօ§1տ
32
պեյիկ * ոա^սորՀ արՍրքէաձ , Հա
#»* Եք^Հ նանիր պլա •-*<-& է ւ% հո .
ըևգՀք» ագեպայար է Ա^լ &ակիչթ
րարերաոա իկՀ • աքք. ըԽաոիր , Ժո֊
պովուրդ ոեպ Հական . ՀաՀահայոա^.
թխն • ^«(ք ա*–որոավձի*յև , մարգա֊
րկոսթէւ-ն , մա րաի » ր ոոաւթք , նա֊
% քք Ո՚նաւթՀէձ հո # ը*»գՀր վջի"էն֊
յՈք»՛ աեՆշալի Պ գրախա
աո ա ա սոնաաոմևկ • րա֊ր աա ո աե
է* րրէ * գրգ^Կ* գ ո 4ԷԺ* ՚եհ*֊
ե^Լթեան դ ձեոին աեաոձ , 4
թագ. արթայութեան *ի ձեովքն (V
աու.նոյ ՀՈյ • նանիր պա ո քնաւոէՀձիայե
հո , րնգՀր խոաորեյար է արգ
ովոգրաոյկ գթետլըաո արժանապքե*
զԼրնմնաոչիթ 9 ի ւֆքֆ , է*»*/՛ **յլ ոՏ&
ալրերրգակ « ԷքկեպեյԷր հո Հրձիգ
եղեն , յարկր հո աապալեյան 9 մահ֊
կո*Հթ ՀՈ գնրի վարեյան > պա֊
րիաձո ՀՈ Հեպթ որպկո քուր ձ°*քճ
զֆիոնիա– , ղաշխարՀս ձեր ոսսաջի
ձեր աոարթ կերիյեն • էրե ալ թոպաս
դուաար \)իովէի իբրև պՀովաեի վըյր֊
գապաՀայ 9 ի մկջ սեխենեայ և իբրև
ե>Շօօ§1տ
23
ղաաղա^ար յալդ^ջ ալՀթ. 0 փա֊
V գել֊ Թ~–շԽ»տ ելԱխֆ^ 4
գագանայ երկրֆ , Խղպջ ն ախա ա թտ
գքաչյևաց ^/»յ՝ 4 այպն կաաա կ ա֊
%աաք թշէամհաշ ժհրոյ »
աէրանս , աւալ թշաւա–$ք–Ոէ–թեաձւա #
աաապ֊ամայոսթեաևս • եպեպք , «,
պականեյսէլչ , կալաաեան է11աանե֊
3~էթ . Ը^կ^ւ^տ *ֆ ձեաանկ $եաաև
բադմապաաէկ ղյաաժակ բարկա*.֊
թեամհ , Քէբաժակ դաա%ասթեա*ե ,
պյսատհակ վշափ « ղարթեր,
ար Գ սարքա^ր , ղ յաաաա յքր,
ա (փ կալսրա աա ակր Աա««սյա4 ,
ապապակե ա աււ էրա ւյաա ադփն աձ Հ
ձամքթ. • ապաչթա գերես ս նորա ,
պագաաեա սու էրա ասելով» *\աարձ
աա. «4&հ Աւ>»#էած փ^Կէէ. *®ք » 4
գարձո ղսրամասէ-թէՀե վ>ա ՚ֆ
ք«ւ դարձեալ
է^ք® ք^^ր 4 «^«ք»^*4քք «..
ք - ^ Ժյ^ Գ յրշ/յ ^շ. Տ^ր
գոգարմհւՀ2ֆա%ս և զ^իրկօւթիլյև
^շ. * ՅԼ ա ր&" ՂՅԸր՞^հ*
Հլօ և եկ կե՝ այտաա-յյանել֊ ւ^ք յա.
•փաեաե բարկաևար մեգակր , և է/ի՛
Օօօ§1տ
34
ձգձր զրարկա-թիձէ հո աղցկ ^
ժ– յ ա ՂԳ • և Գ"*– ««“ք.
կացար • ա^լ նկրկա ակր ք ասնսա
ակր , Հաժրա ակր հաշանա ակր •
Ողորմն ա ակր 9 փրկնա ակր է 4^
*4ք *
Այաք^ք թնրնւա րարրաո–կի%
նրաննչէ ասյա^տրաէ^փ մեր ,
+պիսթ ձայնս արձակկին վաճաս-ա^ ■
կակթԽ ամենահաստ , այսպիսի *
ճրր/՚ր ւթ-եթ ՚Հտ^ր.
աուՀձևան ք մշակ ին հսէէ կւպտ 9 <էոր֊
եձենայՀ արեղևցէկՀ , բնէձարնրյֆ
շահաա֊կաթ , հարսնանոավֆ նրա^
՛են չիր , փևսաա֊կյզխ փաոա—այյր *
աոՀձաԱրե արիական 9 կույաաաաՀթն
պաաոսակաեր , վարդապևպրն հ աղ,
ցրօա-սոյց , ղայնակթն գիւրահսսՐ
րոյրթ . պ-ասաիարակյձե դորովա֊
գավձթ , դպրապևպրե րարևսկրր ,
հովիւրե ՀաջափասՀ , մաաակա^
րարրն եր2աևկացԽաԱթ , իմասաա ^
սկրթե ԱեծարէիոյՀ , րարնրնչտե րնր֊
կրայիցր է ճանապարՀորդրն “2քոխա^
չյնայյյ , ւփւձտն հալյսաոյ է ամհչյչհ
էրկևպիւյէ.ոյ , արմապրհ ահ մա Հու.֊
ե*Օօօ$1տ
(մեան , ^ըէսհոէւըն ար գարաա֊թ եան ,
չափյխ իմասսաէ&ևան , յարց ա֊
րէւ* ն •րՍ նա Ձ * 4 *".
է֊աաոք , արձւսհըԽ աաէխքաՀՀ ե էսԽ ,
պսակին պ2 ՀնուՀմևսձ, , գարգըԽ
պէէասաոէ֊թեսծւ , խահարապտե իմա֊
՝ Խա էէ » մ՝աաո.ո^ակըե ցանկալի , ^
ձք»ց"^ցիչյէե էրկէրղէրց^ոյ , մխիթա֊
րիչյէե արամեյևչոց, սա&ձըև ս/նղցա֊
՚է^Յ * փարթամս ցսւցիչըն հ աա.ա֊
աայևլոայ , ղա^ս/եօղթն Ոա֊պպափա֊
ասոա-քմ եր աա1է , Հ ասաասաիչյ» հաւյաաոց ,
“հորոգօղըե կարդա ւ.որու.թ էրան ,
րանակալթե իմասասավմևաե , սշ ա ««և
մ՝աբանիլյ>ն փաոացև Հիսոսսի ,
բերցաէլրե դովիչկը . «,^ քանդող֊
քՈրանն ոլ եղեն խրախակիցը , այլ
արամոա-թևանն գաաե սգակիցը .
*(ք բէրրկր»*–թեանն ոլ վայելևյէն ըԽգ.
րևրկրէրստըտն , այլԼի ղ.աս.նոէ֊թեան%
ախրԽցան րէւգ վաա% դև ասը/և •
յանէէորրսւՀմեանն ոչկին գոասրՀա֊
ՀԽՔ » # (մշո*֊ա*֊ո*–թևա% դաա%
չարչարակիցը . ^ դևրամբար֊
ձոլ.(3–ևանն սչ^դ-աան բարձրացե ալը պ
"Յլփ •*•*** ւ*~ապայան%ոսասաացեալր .
26
պրը շնծոա-թԼ անն »ձ դաաե գաաս ֊
Այք • ա յւ ոէ էր ո Հ հ ե ոՒ ն ձա յ հա1 ւէ^
է«. ապա |ք^ձ գործեին երանե ,
ճ /^4ր, պք%լ խորհեին կամ՝ ղի՞նլըզ.
աէաաա. ած կին . հեռանային յաշխար֊
44, ին^եանթ յինթեան» երթային .
ղամայսա֊թիւ֊ն սիրեին . յան ապա աս
բնակեին ք լռոա.թեան աային ղան֊
ձինս , աղօթիայ պարապ եիև , արաա֊
սու.օր ղոաս աեառն թանային . մշաս±
մռունչ հեեեեանօր ընղ. ասա—֊աձ
խօսկին . յոահա*–որ պըևոէ֊թե աաքր
ղքիշերն *ի դղոավս հանեին « Ս"^–
1^4 զանձինս առնեին է եարաս֊սւէ
աանջխին , ցրաակեղ և աօթակկզ -
|քձ41* • |քշ$ յե*շկհՀ Հ՚ջեին , խա֊
րաղեէսղէէև սար Անեին »■ *^/ 4 եի**թ
ղսպեին , թեփակերը Անկին ,
Գ ո Հէ& շր՛ջանային , պաղովթ ծառոյ
բարականային , րոա-սսվթ դաըսրեհթ
Հւ արմաաովը • սիրսֆ* Աա»«*–ծ «/ աւ Ն
չորեին ք «««-*■ */» աղղ֊իս
սանկին • րպյյ երկնաա-որն յո^սուէ
մխի թարկին . ^ նեղսա֊թեան և յան֊
ձկոա-թեան աանջ կին պմարմիևռ *ի
խաշլ հանելէէւէյ, կարե<տ և ւյէսնկո*– ա
0ւցա 2 6ժ%ՕօՕ§1տ
27
թեամքտ հսնզերձ է ք \&կքն , բաղ ֊
մահայքէե ՜2ՀշմարԷ աո իմասաիյղ կեաևե ֊
լ»Հ, էըէորձր աեոուքմեան ասպևջա
կան աոնեյով • ՛ի բ աե ի էյ ըւոէ+թեա%
զորեր ովք թարոզյը լինեին , նախանձ
բարի ամէանևչյոսն շարժման * և
պկա ծած՜կեցին ղմարզյարիասն զե֊
ղէրչյիկս ֆ և դականս պաաո^ականս
յինթկանս թ ադ ու. ցանկին , բայց սա֊
կաքե սո*֊ղ ինչ յայասն էին , փոթր ինչ
ծ անոէ-էք անկին • զոր օրինակ հուր
ոՒգ յ ա ոՒ «- ո ւ հ ա րհ^ է ա ^ր
նալ , **Լք1֊ կ՚սմ* ք ի մարզկփսնկ աո.֊
թևաչ վաո-իյի , կամ՝ ՝ի փոթր,։֊
գոյն *կ>ոյ շարմևալ բոայ արձակիյկ ,
••չյուղի սի ի էէև կրկին կամ՝ ՛ի մարդ֊
կսնկ խնզրեալյյ կամ՝ ՛ի հոզա֊ոյն
շարժեալթ, մեկ աղին ղանձիլ. Հհուին
զե կհղեր էյի ( անգին մարզարաիւ֊ զար.
զարկին պաո.աղասա \)ի*մքէի • ան֊
սրսաում՝ ղարզոատ զեղապա7&չյ՚2ք
պ՚շՀնկին ղբամբիշե կրկնամոր ար֊
.թային • շքաո-իա-թ ներրողինգթ , պաա֊
մոավձե ամրւթ հոդևորօթ , իմասաիւթ
ղարմաէփալեօր , մեկնողական կան֊
ղիսիտտ * Փ *հյԺՅՒ » պ*"յեաո.ա.
0,ց,։,^ Ե»ՕօՕ§1€
28
յան . ղարմանաչիթ ցուցան , երևե֊
չիթ եղեն , հիահաչիթ դաան , ցանլ
կ ա ւԽ ա ^ քԱա * Ն *- թ աէ 1^ ա չեթ 4 “*–ա»
աեցան • շքշմաչփաթ , ՜Յճէվսթ , իմաս֊
աոմկթ , մաթոպտ , , աո.աթինիթ է
սուրբը • յորոց ոմեձթ դը՚*֊խ եկե֊
ղեցւ-ոյ կացին , աէահթ ակն ե՛ղին ,
ոմանթ ձեոթ հանդիպե ցան , ձւ ոմանթ
ա յլ է ն ւ ։ 4է աւ Լ“*Ք ՛է հէր*ս
չերին թաթչեչ^ոչկարե , և ոչ2 էրադ
ընդ ծածկու-թ՚իւ. ղանխչասցի • հասն
՞ր՚չյ ՚ ս Ղ. եղեն երկրի , և չոյս աշ ^
խարհի , և թարչաթ ապասաանի *
Այձ ևս սէնդիաացայ գանձն իմ ՝ ,
և ՛ի վեր թան պարմանն իաՐ յան ա
դըդնեցսյ , Հ~*«ձր չմեղադրողս
յամենեցո*3նց պահանջեմ՝ • ք/ր սեր
դերայաղթ ամենայնի հանդիպի , ճ.
ինթն պարաասեալ յոա-մեթե «ձ "՚^֊
սանի , ղոր սփրապեմն ես կրեցի •
ք \««0 Ս՝ձ«ք»*Հ/ւ՝ յեա այն+
չափ հանդիսավոր աշիւաաոսթեցն
և դիւ.սփ դրոյԱ մեր Ոչ աըէ-չոավմ եամր
շնորհացն Հ^սաոոսծոյ , 4 կարդեչոյ
դպրոցս մստնկանց ամենայն ոսրեթ
և վարմե չոյ մեծով֊ հող արարձոս ա
Օօօ§1տ
29
թևաաէր , շոէմրալ ևւա & *ի %Ա>ր* և
Ը"~ ԺէՀ*4՛ ^5* արարևալ
նշանագիր , վարգապևաս և գպրայա
ի նաէա ևա-ս կարգկ . և ապա իքխ^լի
կաղՅՌ \\գա*.ենիչք և նոչյա ևա֊ս սաևզ ֊
և անկ նշանագիրս ըսա կիսահագագ
և մրգրՎ ն րտ ա • &ր ա ֊
կարգևչաէ և ՛ի նմ՝ա ևա.ա աշակևրաա լ
նոգս , ղի ըսա աա.ակին % յորսոյ ա֊
ա-ի^ծու-ց ադուևսը բաղոււֆ կէրրա ֊
V/*» և յ ա ր^Ա ո րդ^՚Ա թագա^սրևխ՝
թագաւարազոէձտ յոյովբ 2Հոխաա֊
նան է է^«– ապա ինյն գար ձև ալ գաս.֊
՚# ^«7" * ^ գաանկ ղսուրբն Աօլ
4«"4 սն գագար *ի թարգման սա.֊
թևան պարապևալ* (Հայշ ի վախ֊
■ճանևլե Վա.այշապհայ այտսչյի Հայ֊
"3 * Գ^՚Հէ • աա Ղ ա *1ևևն \Հահակ աո.
ա Հ&*Ս Պ*^ր"իյ Տաղկևրա , 4 ադաչխ
արձա կևլ ղկապևալհ խ « ոէրուէի Հաշյա
փոխանակ Վո.աէ/շապհոյ • որոյ և
կաաարևալ իսկ պհսշյյյոսաևս սրբ այ
աանրն ք աաչյ \օոսրովայ՝ ղակրո*.թխն
Հպյայ • բսշյյ նա ՛ի կրկնակի թա֊
գաա-արևլն՝ »շ/նլ աւ-ևչի յան պձի
ա,է ՝ վաի&սնիէ )սւք ՝ի
6«»տճ։է*000§1€
30
վախճանեքն Հ\ապկհբ աի , և փոխա-
նակ նորա (Ձադաւ.որեէսլ երկրորդն
1 կչլամայ ՝ի ^ արսս , աս րադոււՐ
դաո-ն ոճիրս ղարթ ո լցան իր *ի Հս^յ,
ա ս ա ա ն եոչյսս , և վրդովիր դա մեն աչքն
բարեկարդուքմիւնս յեղծու֊լքն և
յապակսւնու֊ճե Հասուչյանել • քս^ւ
4 աեսեալ սրբոյն \ՀաՀակայ ըդ֊
չչորին արկածս , է մասնն
քՀունաչյ • վասԽ դի յերկուս ճեւլ
տե ալ բաժան հալիր Հպյր ՝ի ^
կայսեր և պարսից ։ իս(ւ մեծն թ»(ր«
թիպիա *ի սկղբաԽ անդ Հհդ
ակամբ Հայիր աո. ՝Է չընդունել,
սակայն իմացհալ ի բազմաչք չի դհա
աոաոէ֊ածասյին շնորՀօթ և ամենայն
ա ս. սէթէնա զարդ վար ուտ , մեծաւ.
պաաու-աէ և բարի օճանովդ ընդունի
իբրև դհլւյն ինտն աո֊աթեալ ւքՀրիս
աո սի • այլ և դնշահադիրսն որ աո. *ի
նոչյանին յ\^§$աու֊ծ ոյ ըհե ոլյհչյաւ. ,
Հրամայի փու-իմովուսանելև դհրւոխս
դպրոչքաչյն ցայտուն ուոսւ ք^ևել *
է», ապա սուրբն \) աՀակ իսկ և իսկ
աո.պթի ք| ար դան իմամն իա֊ր աո. ար֊
տայն Հարսից Վչւաժ, խնդրել չոլ.
□,ց,է, 26 0|Ե,ՕօՕ^1€
31
հաշաութիւն . 4 նորա մհ հար հալ
քհօչյյասծ սրբոյե կաաարկ , թա֊
զւսւորհայույհալ Հ^այասաանհայյս
զ\^րա աշի՛ր որդի ւԼ «. ամշապհոյ * ()ա
էքևղխէր միշտ *ի գիջական չարիս ա1 էլ
արգել* զոր և պա աճա ո ս րսու.֊
թեո/էւ նախարարազն պայն գահ ալ ,
^ու.էրէյու.էյս*նկիՅք իբր աարըոկայհաչս
զքձտհանս աո. ՝ի նէք*սնկն գոլ*. և
բոզպթ աո. մնծն \)ահակ բարձհալ
^3^ե ն հ ո ՐԳ ա Ա՚յ խրեա% 3 աո֊
նհլ ք և չարախոս աո ալտային *Հար֊
ս իչյ • ղի կ՝**աՐ կայցի *ի կապանս *
կամ* ՝ի բայ ընկհոյի թադաւորն
Հ* ա յ ո 3 * Այ/. նա թհպհա և գիրս
րամբասանաց ք ի սա. աս ոլ հանկր
սակայն մա անել աըսլտայն ի ար հհ֊
թանոս ոէրտսչյի ո լ աոեոյր յանձն , 1
յու.սալո»Է֊ ահսահհլ դկւսնգհոա.Տհ
գյորհ այ հլոքն և ոչ պըեկճոա-մն • փաէ ,
ասհ ւ էիյի ինձ զոչյշոյ զիՅքհ աքատ֊
նհալ մհշորհսէք ոչխար . զի թՀ ա֊
նաոակ 4 • սակայն սուրբ մկրաո
& համբե դրոշմն ալ Է • պոոնիկ
այլ տրիսաէ&հայ կ . դիջաշհալմնր֊
Փ"”Ը այԼ Ո Լ “•նհաւաա հոգւրՎ.
Օօօ§1տ
32
զի ոխ վ"» 1 »"ԿՀ՝ ս է9Լ ո Լ կր^կ^պաշար.
է>«– այոպիս պչոխաաչլևալ ի*–ր *»ձ֊
խարն որ փոխանակեր ընդ աո.ողԼ
դազանին «
՛Այլ թհպհ"ն*– աոսրբև այսպկո
արդարախոհ լիներ , սակայն ||հլ».
•քայ պչսևլիս չարսփւսհաչքն մաաու.^
յքևար , և աո֊աաձրր Լ) որմակայ որ
ղւիրպոՀն սա ւսեր սաաակիր հր
պաարասաևար ակն կալիար փս֊
խանակ –րր՚չյն \\ահակայ դահա֊
կա լիր յաթոսն • և ապա *ի բանա
զԱրաաշիր ար դե՜ լի ար , և մարղպս*ն
հարսիկ՝ հայոյ կարա-յևար, և ըզլ
)) որ է/ակն չարա լի պոս փոխանակ սըր֊
բոյ% կահակալ կայուցանե • որ որ
աւ.ելի ❁ րան ղմի »/ աևևար, հալա ֊
ծ՛ ի *ի նոյն նախարարաչյ * 01ր« ո ր՚&
յնրա նորս* կաւլուրյանե Վր-ամ՝ պո*հ*
ասորի Փրրիշչ*»– , **յր ապարասան և
յափշաակօրր , որ սւահաիկին կանափի
պաոմն ի*–ր մաաակարարեր • և վասն
զի և պաս ևս նախարարին ա անցին ,
ապա ս*ալ զսջյրոՏՏն ասորի էմուի լա^
նու֊ն , որ հևաևար դաաէիր վարարին
Փրթիշսէ֊ի , աո-աւ-ևլ Խա֊ո ադա հու
ե,Օօօ^1<2
թեամբ մասամբ • էւ $Տեծէն
կա^միա/հ $^էար է էապևաԼը» հրամայի,
և ձեսնադրել զորս րմուկլի հա֊
է֊ անէ I քՀայէյ մեծն | քահակ *է գնալն
էւրու$Ր ա$լ Պ^արսԷյ աչքթալե Վհ*. *■»«/*,
բազում* էնչ֊ համարձակաւթ ե ամթ,
խօոեցեաԼաէւաջէ նորս» , և յանդէ֊
մօաեեալ պանասաուած ութէւԱ նա֊
յա է եւ-ս աււաւել վասն \\րաաշէրէ
շարս*քսօսո ւ/Յ Խաեն ք գէ ասեր* եթե
վասն 7Շակա7ճոնութեամր ախաէն Հր
նենգելն դևա , այն ձերոյ օր էնա ֊
դրութեանյդ պանծա/էն Հ* 4 թե
"Լ ա յԼ է^Խ "Լ Հ վէասակար . և
այեշափ աււաւել ձապաեպթ եպե֊
րեալ զէոսա վասն «սնմասա-թ&անն
էւքէանց , յթ.չ փ րր 6 **®#*
ընդ էմասաութէւե , և լնդ համար֊
ձակսւթէւե նարա • զէ խօսկր
անպաակաա. գվկայոա-թէ ւ1» §եաան
աոա»ջէ թագաւորայ ըսա մարդա֊
ր կական հրաման փնւ ( յւեկեալևրա֊
նելէն ՛է դաւաա. է*֊ր % նսաեր
լեա/ն , պարապելովազօթէյ և վար֊
դապեաութեան* սէրոէէև աս֊ IV*»
աաւած , սուդ մեծ ունելսվ*Է արաէ
34
վամն կուրութեան մաաւյ անղդա֊
մաշ/ • և ոլ ասչյր /^*/լ անձին մխի֊
(3 արե՜լ ՛ի վէրսշյ բեկման մողովըլր ֊
գեան ի*–րոք * խքք նաիաարարրհ Հ»«/լ
ոչյ իրրև աեսին ղինրեանո ամօթա լ
լիէք *ի Հերէոյ անմաութ եստն դործոշյ
ի լրեանյ, դս չյին միաբան ղյՀայեալթ
աո. սուրբ հայրապեան |)աՀա^ ,
աղսէչխքէե , փարեին , աո. աջի ահ դա֊
նկին ասելովյ Ա՝երչոտ աո. աջի Աք#.,
աուծոյ և սրբութեանդ ^րում՝ Հ և
Հոշյյեէն պի վերոաին յահձն աէԼշ/ե
ղս$ո.աջնւորդոլթիւե հօաին իւրոյ է
\ակն ա յարաասուս եղեալպաամեր
նոչյա եթե յաո-ա^ .թան ղրաղում՛
•ոմն սուդ մեծ՝ ուհեի *Է որաի ի֊
աքում՝ % պի ոլեա ինձ \\բաուած ր».
լյոկ արու, որպես նաիանեաա/Ն իմոչյ •
և երևեայաւ ինձ հրեշաոակ | \սաոու–֊
Հոյև. սաե • Ս՝ք արամիր փ^մն աոյդո
րիկ եթե ոլ եա Աօսւք»է«ք4–
ղաւակ սորում և մի կոծեր ղանձն
•թ" * ս սւ Գէ աա յյէ՚Ր *մ՚ յ\\ սաո, ~**ս Հ
իրդ աքդ • պէ բաււնաշոդ ե ,թ ա Հ ա ֊
նսշյութիւն՝ յազդե սրբ^ ԳրՒէ"֊
րի , և թ ադա է. որ ութ՛ի յադդեդ 1կ».
Օօօ§1տ
35
շակոմնէաց , և ***ր*Է դու. մի արամիր,
*Հյլ մխիթարեա զանձն է րո է էօ.
պաամԽալնոցա զսմրսիչն զում ննաոյն
մի ըսա միոիկ , և ասկ ցնոսա • |)^ւ.
դե ակր , փոխանակ իմ* ակր հովոլ.^
Խոց կ ղձևւ յլ. և ինրհին վերակացու.
չինխփ ձեդ , որ նախաիւնամՀպն կ
ամենայնի ։ Այ^ /»^» թկտզկա ոչ
աւմնոյր ցանՀն կրկին ասաինոր֊֊
դԽլնոցա , սակայն Ոչինչկասկր միշտ
զհոդևոր կաթնն դիեցու էյ *ոն ևլյմահ
4*^5 1 Ե*“ այսպկս բարի
վար ուր և աո֊արինասկր 1Հդնու.֊
(մ Խամի և մեծաւ. իմւաւէար կութ Խամի
կացեալի մարմէփ՝ Խր կարէլսվյմքՏհշև
՛ի խորին ծ է՛րու թիմն % և* ի հաոեալ
մ ամու. հիւանդացէտոյ հիւ.անդ ո^
թիւն մեծ ՛ի քՀադյւեւ֊անդ դաւ ա ա
ոի % ՝ի դեօզԱ ք ճլոպ, կոչեցեալ, և
աո. ՎԼրիսաոս վե րափոխի ՛ի *| ք աւ.ա֊֊
սարդի յերեսոմհն , յաւուր հինդ֊
շաբաթ ա–սջ~» որ և պծնոմնդ սրբոյն *ի
նմին աւ-ուր ասեն Խղևալյւ Աա զան֊֊
մարԱեոցն րԽրկր յխերեան պվչ֊ր» *
*ի մահկանացու, մարմնի զ անմահն
թոզրյր իւ֊ր յիշաաակ րարւոյ , ընդ մ
ՕւցՏ^^՚ՕօՕջԽ
36
հրեշաակականան դաոակյելոաէ պա^
(•ը* , դահակստգեալ ևս ըԽդ աքմկ
ա(մոս.աէքհ Հրիսաոոա կան այ յան դ է.
րատանոա-թ իա-նատն տ \ակ զպաաոա֊ականն
%որա մարմին աարեալ հանդոա֊յա֊
նէ% ՝Է §ար օն *ի դե օդն \\շաիշաա է
ք^ր/5 ղթէ 4Ւյիյ յիայն ամոոյ
ապա սա֊րրև \\եսրովր փ ո խի *Է
կենայասաի , ՛ի \ Լադարշապաա
ղչ»վփ » "ր գրեթե Ը ս – երկնասքնոաքև
դոա-արքմնոյ զարդում ամենեյուն
պՀքեքն րոչորապկս յո այ աներ • ոպա
ապա և նշան պրան չեչի ք ի աԱտրայ
նորա աիաաայլաաակեր , խաչանմաաահ լոյս
նշոլդքւ աո-կայայեալերկար ժաաՈտ է
փաաա.աւ.Որելով դխա լակիր մարմինն է
դի Ա^աօւաձ– արիաո֊աւ.որիչս է ա֊ր
փաո-ա^որե , և փաո.աա.որի *ի պա .
պփ ո 3 հ լ ր ո 3 • և յ ո ւ"՚Լ հ ա է ա ֊
աա.ակոա.թէւ.ն չիներ վաոն երանե ֊
Հ5-Հ/ 4 » » */• իպ*՚»տ*»նչիպ, #շշ» յիպն
յօժասրեր րեակոա.թ1ր հանդույանել
ղսրրաաանեալ մարմին նորա • և դօ֊
րայեալչիներ աերն \\»֊շականու. մեծ՛
իշխանն սչյոյ ||աՀա% , և մեՆաա.
հանդիսիլ. աարեալ Հանդոայաներ
ե>Շօօ§1տ
37
յ ա19ա Յ ևա ւ ւ^-ձ^»
և դհեա ընթանալով֊ դադադ այն
նսյհ լոՆյէեղկն խաչանման աեսիլ,
և անդ. ՛ի 4 անդ իա մե դնա փոխեալ,
ապա աեսիլե աներեսոյթ լիներ «
\\յսպէսէբ Հին հարթ երան էր
չեայն , »րբդյն Ա ահակայ և մեծին
I քեսրովբայ , և այսպիսի ^ըադստա֊
վարութիւնը նոյա , մանավանդ, թե
ևս աս.ա*.ել վք***ն դսսյն դոր դրեալ
ե ՛ի կաաարեալ պաամու֊թե անն նս֊
յա տ Ս ղթա ամոըթ հաա֊աաոյ է սիաՀևը
եկեղեյա֊սյ , պարիսպը պահպս/հէէւ .֊
թե ահ հա ւ ա ա ա^եալ ժոզովրդոյ ,
աս֊աջնսրդեըոէ ի ՀՀ—֊իդ» արգա֊
րու.թեան տ \Հոըա ասանկ ր անմահս*^
թեան , արմաաայեալ *ի դնայս
քք*–ՐՅ * "՚~1”վ միջա *ի դ֊եպ մամ՛ա֊
նակի դիմանայի պաոէ֊ղն սդ.եկե֊
31)3 . "րղյ կերակոադ. մեայ՚ի կեանմե
յա^իաենիյ ւ Ս որա պսակը եկե ֊
՚&Յ^-Ղ) * և պ<"րե–անը նադեչիթ որ֊
Գ*՜ՂՅ • բադում՛ հարս ի
փաս.ս ածել , համարձակապես պար֊
ծել աս. Աւ«»ոս«ծ՜ ասելով֊ • ահա֊
• ա սիկ ես և մանկսաձտ իմ՝ դոր ես§
38
ինձ ֆկր « ՕՈք“ եդևմա֊
ք* ոլյ Ժ*թ Գ Հէ ո ԲՀ ա Յ Տ^աո֊ն յաո-ա և
1 Ւ ա ԼՔ » ա 1Փ ո *Յ ան 1 ր 1*վ֊ ղբանակաՆ
երկիր ծ՛ արաւ*ոա.ա % կենդանական
վաակօր , որւչյ միանդամ՝ արբեալն
երկրորդին ոչ կար օաի * Հ\ղթա դայ .
և ակր հոդևորր դորովադոսթ– սի ֊
րովաոնդիայ մանկանդ \)իոնի .
ջամբելովդ կերակրելոցն , ւ>^ #»ձ
միայն լոա֊սաէ-որե ալ ր աշակերաե֊
լոչքն անձինթ , այլև լոէ֊սաաուտ յո֊
1Ր4Ւյ ^ԳՍ ո Ղ ա Յ ։ Ս^Տ«" *ր1՚"ՐԳՔ
երկևիՅ ալտային , անթիւ* կոէ-ոանաայ
անձինս աո.թելչոէ (մադաւորին սան֊
մա Հի , աւսաաաբուղիա վարդապե ֊
աոաւ-քմ եամբն զորս յորդադաայհ հո֊
ոեին , իբրև զքնկլաթ և զ\\րաեանի Հ
կամ՝ իբր | տար և որ լսի (Հոր֊
դեւ.անան տ Ա«^«ւ դա սակր *ԷՍՂք Ւ֊
մասաիայ ազփաբեդաայն սոա-ղորաաայիայ ,
երկարողի ր աաո֊իյն վեհի այ . որով֊
զաէաաարրն աարրաայոա-ցին , և զան֊
նիա.(մՆ ք ի նիսիմ յեաեային , և զան֊
մարա/ին ընդ մարՏեոյ կապեցին տ Հ\՜վ֊
դերապաներ դիր զարմանալի • ո՜վ֊
հիահրաշյոիպ դերաէլարդեալ* ո՜վ֊
Օօօ§1տ
33
սխրաԱւ աոնդո«փտ մեր եյի«յ , անծա,
ն»թ և ծա%ու^եալ 9 հեաաւ֊որ և
աակսչյ ք սնբարրա ո. և 1ճարաասաե ,
երադաբան ւ և յամրախօո , սուր ֊
հանդակ և միշսւ հեեեայ * անթևք,
թո֊ չուն է անոաե «էն այո «Հհ է կայիւ֊ր
«էերաչյեալ , թո.չմա«Տբ Տ/նայեալ ,
երադրնթաց և յամրաշարմ , *ի աէ.
յշ/» ձ. «մնա եղի , ^ «/արմին և յ»»%.
«/արմին տ ՝ՀԼաո–ի*Հ ղդայութթր *ի
հալ, մ* սաղասաւ-որու֊թեդ դե դերին
բս*ևակա1զ» • չհանին և ունայն էրն ,
պարպաաին և թափուր են •
^ և սովեալթ են տ է/*– արդ ղքնլ
գ^եդկոչեյիէք . իէ/անաչի թե զՀէայի •
երկնային թե երկրային , ասա ուա ^
հային թե մարդկային , յերկրայս
դո«Ր թե զիեչ աո-ասաշիէյ *
դե դե րե ալ եմ* աո. դրո«նս հո , վա~
րանեալ դո«Ր աո. բանի հո , աարսՀ,
կուսեալ եմ* աո. սստսի հո • նե^
ղի«/~ յե ղանակաւ. հո , . աանջիէՐ *ի
ներբողել հ ո ք օ«ոարանամ* *ի ծանօ֊
թանալ հո « այլ ոակպյն ասաա֊ա. լ,
եային փչո հ.Տ& *Լ&ե«լ աո֊ասայիչյ »
է՝*– «քք նոփոթդղխ նէոնսս.
Օւց^տժ
յ\Հ”էթղյ "ր եսթԽերսրդ Կ
* փ ո հ 1 ր Յ և էՁք Խ Գ Փ"*«–”
դերահրաշր • երկրորդ.՝ սէաեասալ «*«.
աշաարակթս ՝ի կաս-եղխն նիԱմի աա֊
էւաապեալյ ուսասսսի ըն կսղի սալ փա^
դկայքտ , 4 փսսխարկեալ Լասսփնա֊
տեթ • և ա 13՜ե *Կ»ք4“*
հնարիւտ ասսաաայեալ եպև դփր բայ ի
Հր/՞յր 4 է /Եւ*/»“^ ձր յք 4 – ,, յ ՞ր՞յր */*>֊
սսս։սե*այ պարդևեալ եպև * է՝*֊ ^
սսկղրսասն լինեչսաւ-թ ե սանն սաԽ սսսիսա դո֊
լրՎ֊ րեոս֊թեան մարդկան ,
սԲսսւադ Աեսաայր ՛ի ս/սոի մեծաաՌե դործրբ
բարեդործին \\ա»ոսեոյ * խք( ^
յաԱդաԽելն քիսդ սսիսսփստ մհսլասյ
րԽուվմեսաաես մերւշյ # ւ/Տր&այ^ սափրեր
րնոաՀմեանս , սսսսսսփ հնարեսրսաԽ *ի
ձեսմհ դրոյ վեր սոսին արեարե ոսմ&
սասանել ի րԽոս֊թ եսսաևսս յիշաաակասսք
սթանչելիայքե \\սաոա–ծսայ • վսասսն ո րսսք
և \\ո–ստե–ալյէԽ §եսսսսն պի անսսիասթ
սաայան բԽ սսսթիմե , սալ յօժարկին
դր*փ սսսստալ մնսրդկասաե զիրաշադոր ^
եոսՀմիան անօրկնու-թ-եան (Հանին
Ասաուծո^ ք դի զա մենակս մարդիկ
կամեին իբրև դիէչրեանսր (ինել ք ան֊,
41
մոաայ սանկյաԼ դյ իշ աաակա ՝ի
ՀՀ . Լ յոթ մամ՛ ոյլ զփր կաթ արոՐ
բաւ ակ սնաԽալ^ հարկեցան ԳՐ Ո1 Լ
սաղ. հաո^աոոացելոց գպա ա ս ւիրանո
\Հբաու.ծսյ « է*, արգ \յբրայեցա.ոցն
օրպկ» ասացաւ պարգԱրալեգև գիր
՛ի ձէրո.% մեծթ ր \քովսի ա
4 նաի»»աՀ որգարկի > աո֊նեըոէ նո ա
չյա օրինագրոսքձիւնս ըսա հրամանի ն
Աւ էաոա֊ծոյ « է|ք^ 1 Կորումս մեգ
միաջքԽ շնորհեյաա. գիր յ\\բաուծոյ
դ ձեոն *րբ*ջքե 0 ահակայ Որ խըն֊
գտէսթիա.% կոչի , և մեծին քքերսրաԼ
բայ որովրկաաերսԽ աԽոճԱաե , երա ֊
նեյեայն անձանց՝ որթ
4ր*է հ"Գ լյ մ^ աա. իրեարս և իգՏն^
գրերը, աղօթիսթ յ\Հբաու.ծոյ , է«^
պակցոլիձեամր սիրով, սրբա֊ ք ձ ևան
Գ "էր "էր^ք* յ է ա Յ էքա ւ^ * ո Ր Ոէ Լ ♦ ւր –
աարիա.ր նոցա սփրապկս պ այ մ ան
գրոհի միաբաեու-քմեաքմԽ % որթ ձիգ
և պինգ ունկին ղմի ա բան ո*–թի ւնն #
հան գոյն Հքովսիսի և \^հարովէի , |
ՀՀեսովայ և ֆենեհեպի , <\*աւ.թի և
3 ո$խաթան ա/ , Պ^ե արոսի և ՀՀասդս^
սի է ՀՀ* հանն ու և քՀակպ ատա ,
4
01ցա 2 6ժԵ,ՕՕՕ§1Ք
43
տանգէաեոէփ և |) ևղրևսարոսի ,
Հրդաաայ և Գրէդորէ ,
րէնա֊թևանցն հևաևօղյ» դաան և
շնորհացն ժ աո. անդր ևղերն • որուէ
սխրաւէ ցուցան ՛Է մարէՈփ և
աոսած փաո.աւ.որևցաւ. ՝Է խոր^
հուրդ ա նոցա • դի զւէաո-ասորէշս
իբր փաո.ալյ$րկ փաո-ասորևա լն յա լ
լ.Էաևան ւ
Ե լ և *% յ է ա ֊
բան ժողովեր աըթս փաուաւորեալրս
՛է փաո֊ս փաո֊հր պսակևալ հարցն
Սերոց սրբոց , դփաո-աա֊ոլփչե նոցա
դշՀրէսաոս փաո֊հր փաո֊աս֊որևս ֊
♦ «/» է օր հհևալ, դովեալ, բա֊
ր և բասն ե ալ, և աո.ա*–ևլ փէեո֊աւո֊
ր և ալ և ևրկր պադևալ յամէտնայն
ար արած՛ ոց իւ֊րոց • ը1*դ հօր և ընդ
Հոդւոյն սրբոք այժմ՝ և միշա և յա ա
ւէաևանս յաւէաենէց ։
ՏԵՍԻԼ
ՕՐՐՈՑՆ ՍԱՀԱԿԱ8
ե>(^00§1€
ԱցԱօՕէ,>000$10
ՏԵՍԻԼ
ՍՐԲՈ6Ն ՍԱՀԱԿԱ8
Ա/»ք– ոՀեկնդիչ, ւթր-ւբ ինձ միա֊
բս/նոէ֊թևամբ ամենայն րաղմտաա.^
թիլյքէր Ժողովրդովդ ւ , և պաամե էյիյ
ձևղյ 0աււա^ պամս բաղումս՝
խորՀոպւդզ» անմխիթ արրնև պկին ղիս
ահ դադար % ղմաաւ. ած ևլովև աղաչեի
1Ր*Լ ղբ^րձրեալև՝ շնորհել ինձ արոս,
"(•դի » որպես և իժոյ նախնևայն որ
յաոսա>ջ^ Հան ղիս կին ամու.սհա
յեալթ յա /լա դո որդկենոսթ ևան ։
Ե«– • ս ( , դ վչսսծ ղի մաաակարարու. ֊
քձէւՏն *չղօրին աո. իսրպրստնչի ա֊ր որ
արդար կ ե. 2Հանաչօ/լ ա/ւաւ ել Հան
Թե ղոր մեր իմանաւ/խ և քսորհիվր է
\քի ևս *ի մեծ հինդշարաթւոջն *ի
պստակի ն աղոտ, հայսն *ի հսկմանյ Հա.
Օօօ§1տ
46
ղսրգեալի մամ՝ երեկոյին պաշաա֊
ման սրբոյ և մեղս արագիլ խորհրր֊
գոյ կենարարին , ճաշս* կե ալ ա^լ
բհաս ոլ ինլ , բայյ հայ և քու֊ր և
աւէ ըսա կանոնեչոյ մեծի սոսրբ *ք«լ
ղոհոյե երեր հարիւր աասն և ու.
թիյն , ՚/ր նիկիայսոյ պապարին
այսպես կսնոնադրեալ^ հասաաաե ֊
I քձ , բ ո յ ղիանւնադրոսթիսեն
վէ$րեալ սուրբ հոգին հասաաաե այ ։
Էյ*– կաատրեալ կանոնքն յ երկար֊
ման աո. աջին գ Ոբողսչյի ցն , և գա Ար
պաշաօնեիյն ընդնսաելն ծանրնիրհ֊
մամի *ի սասակոսթենե բաղմօրեայ
ստնութՆյև որպես կիսամեպր եղեն*
ո 1***3 պասուրս րաո֊ասեորդայԱ ում֊
դին պահհթ և անդադար աղ սթիատ
գրայդ և էթեր եկ հանեալ եին յա֊
ղօթս , և մանավանդ ՛ի մեծի շաբա֊
թուն աո. ասել յասելոսաե ովբ ըղ֊
նէէքև աճեյույանելփոլթսչյին ք ՈԱ֊
շաղ֊րեալյյ ազօթիյ վասաակովթ
հա սան ել վարձույն հաաոսյմաե *
Ե** լոյս ճրադայն և կանթեղայն
աո֊ասելասշորեալ բորբոսեր » ե.լն֊
թերյօղն կամաս, յերկարեր պքլար֊
Օօօ§1տ
47
դայուՏքէէև յա զագս սա կա^մէառ.
"եըյոյ ոգի և բաւեչոյ պաշամհեիյն
աո.ս»ջարկու(մես*ն կանուխին է
նային և մողովրգսյն բաղմհւթ եաԽ
մողովե/ոք ըստ սովորուվմեամն *ի
•Փ՚շրձ* ԳհՒրՀէ ն * յորգոր
կամա ւորուքմե ամի փափագեր (**-֊
րսքթանչիւր հր այր և կին աս. հա^
սարակ մ աման երը ար(Յնու.Լձ եամբ
անձին փրկուքմ եան տ էլ ևս նստեի
մերձ աս. սև ղանն Աււուււ^ւ^ ՛ի սուրբ
եկևղևյէ-ոջն ՛ի Վադարշապատ
ղաթի է էւ ահա յ անկարծ ակի բա֊
յաւ. հաստատու(միւն երկնիշ , ընգ
որ ծագեաը լոյս սաստիկ եչիյ աըս֊
մենայև ևրևսս ևրկրի • և կանգնևալ
երևեյաւ ինձ բեմ* չորեքկուսի ա»Ր
պևղխն , որ ոյ բարձրուիմի լեն հասա֊
ներ մինչև յերկինս , և լայն ու քևի լեն
աարածեալ լէսյր պամևնսայհ ևրկիր ,
և ՛ի վեբայ բեմին երևեր տեարա֊
սկա եզ֊ յոսկւոյ սրբոյ , խորանարդ
ըստ արմ ասեի սպասաւորու (3 եան
աեաոյև % ծածկեաը յւր^ բարակ
կտա է– ով~ սպիտակափայլդ գունտի*
էլ ՛ի վեր այ խոլւանաձև ծած կ ու֊
48
թ%% ըայանապկ ս նշան ակրսմնա֊
կան խաշին երևկր • որոշ
թի մեն »ձ նիսթեղխ ն , այլ լոաաե ղկն
յոաըաէփւ֊ր I իէ յանկարեակի եղև
լեշերն խաղաղասիք. դ. օք.«յ* և բալ
յալ փհղկ էֆ /* հրած կոա-թեան կաա ա
•֊դխ . #*ք– ^ Հ * ս սհըեա Ն աէւս ի և
ահա կայր *ի վեր բայ բեյին սեղան
ոսկի չոբեբկս*–սի ականակապ *ի
բաղմաւշունի ականը պաասւ֊ակա ֊
՝Նաը ընգեչսւ լղեաշս • և ՝ի վեբայ սե֊
ղան ոխ կայբ հայ մի սուրբ , և ալ
կոյլ խաղողոյ ըսա պաաոսակա ^
նութեան խոբհբդսյ երկնամոր փըր֊
կո է-թեանն ւ էլ մերձ աս. սուրբ
խորհուրղն երևկր ծաս. մի ձիթենի
վարսավոր պաղաշիը յոյժ , ղորոյ
«ձ կաբկի ասւնսւը դչափ բարձր ու
թեանյ* անպաասւտՐ և սրան չեչի ։
Ե«– »ր"շէ ա սթ չորթ ոսստ ձիթենւսխ
*ի խոնարհ կողմ* երկրի ձդյաեալ
մօակին ։ ֆորսը երեր սսարն միա֊
չափ և հասարակապաոա-ղյթ երևկխն ,
և. չորրորղն ՛ի նոըանկ Արպկ ՝Ա կի֊
սաբաժ և նուաղապաուղբ ըսա հր֊
կայնաչափսսթեան և պաղաբերսլ֊
ե,Օօօ^1(2
թձան ծրիշյև ծրևկքքև , և պաուզա
չոքեշաէձց սաաոչքև ոչթչ բեաա– կին
նքէակթ , և կամ* հաա-ասար բաղմա^
բկրութեան »պաղաքայծ աաոթսւ.֊
թԼա% այլ ոլապոյ ձիթկնէ-ոյն , այլ
նսա-ագք աո-աւ-ել ^«սւՀ և վաիսգլ
աաօլյու. թեամբ որպկս ծնկևալյյ
կին ւ էւ^քւ ահեկկ բեմին աէրսա֊
նկի աթ ոո. մի բարձր չործրկոա.սի
ծովագոյն • սա$ա1եակևրպ ծածկեալ
թանձր կաաա-ով֊ թխագոաՀեիւ. , և
վհ րա*յև ալ կ աաա-ն ՛ի շևչմահկ վ»ազ֊
չյըր օր ԷՂՏ^ ^հ^ԱՍ * աևսի և ահա
սկա և ւլ մի ւ&ծ արծաթի ՛ի վեր այ
աթսո-ոյե , և ի վէրայ սկան հև կայր
նափւարա մի բեհեպևայ ծալծալ, և
աո– նժին էէոաՀեդ. ձի ոսկի բոլչ*ր > և մա֊
գաալաթ հաաածաձև շորերկա-սի ,
դրև ալ ի սկլբանն կարգս էնլ սա֊
կաճէ-ս՝ ոսկկաեսիլ գրով֊ Արան շև լա֊
պկս ձևո-ամր գրչի ՜ճարաարի , և ՝ի
ՀՒտՕ կ ալքն մագաղաթ ին հեոի
յոսկկգիր կարգաչյն կլմւկիՆ այլ
կարդր եղեևալթ ջնՀչոգիլտ , որ ոլ
ինլ բնաւ. կրևկին աԼսիլթ գրոյն , և
կամ ք՛ կերպարան • և հու֊սկ յծզ ր մա֊
50
Գ ազաթք.% հէրոփ ՝Է ջն^դփր կար .
գա ւյն ճ գար ձև ալ աև սասն հի է "/Լ ևս
4“»/։ք Հք» է 44« կարգի գրևալոսկ հ.
գիր գրով՜ աոաւ֊ևլ ղրան չի լա պկս
ըսա աոևսլևան աոաքքան կարգածն
գքժրլոչյ *ե ոկղյրաան մագաղաթին , և
կիսադիր կարգին մինչև յաֆշոյ
գրոլն և ևս աո֊աւ֊ևլ ո սկայով՜ կր « 4
•ոյլն մինչև *յ կաաար ու. ժհ կարաքրա֊
գևգովէ Ե^– կոյին 2Ր*֊րճ ք* նօ ~իհք։
սկաևդն անթիւ. բաղմսւթիւն աո դալ՜
ո յ ա է ,ու – ա 3 * ա յւ– ""4 աէ 4 •
և ամենևթև ան պայևաոաւյևալ Լք**––
սագ գևյի/լր հին տ ՛ճառագայթ
փայլման սզաամ՝ուՅՀանաւյ նոայսա կր
որ կարմրագոյես արձակեին նշոյ լս %
և հր որ այլ ևրփն երփն գոյնս աղ,
գի ոագգիս * է^– գևվթ ամևնևչյոաՅէ ՝ի
սուրար ոսկի սև ղանն հայ հին , չլա֊
գարձուչյև ալյյ ր նաա– և ոչ֊ ոա֊րևթ
•Ը ս ջ > հ^-^3 Գ Ւ ո րհրգգյ* Փըր֊
կութ և սան % էլ սկսաւ. յան կար ծ՝ ակի
սասակապհո շարժել գղրգմաաքլտ
աթոոՅա , և ղմանկաին ղոր աե սանկին
ի աիս աղայոլթ և ասն է աո. ժամսչյե
վաղվաղակի փոփոխևալ ՛ի հասակս
Հ
ե>Շօօ§1տ
51
երիաա$*արզ ուքմեան կաա ար ե ալյյ
լինեին . և ևլեալ թևագյէե^իկթ ՝ի
վեր ՝ի սսա֊րր սեղանն , որ կր ընղե
լուպեալ *ի բա արքա ղ աաւեի ակասեայ
(մսա ՚ւյեալ րնակ եին • և. հաաքրար^
ձեալսոա֊րբ սեղանն հասնղերձ նաաթատ
՝է վեր Հան ղրարձրա֊ք) քէւ*Խ հաս֊
աաաոսթեան երկնէ ծածկեր , և
այսպես եղեալ սներևաշյքմ աեսիլն
ամփոփեր * Ե*– ես ՝ի մեծի ղարմաղ^
ման րնկալմեալապշեի *
է*, ահա յ անկարծ Ա»կի՝ի կերպա .
րանս մարպ֊ոյ երևեր ինձ յերկնիյ
այր լքէէ֊սեղխն , ո (***յ աե սոա-քմիա֊ն
սասակաաավձե լու-սոյն մս-սչյլե այաաւցեաչ
ծածկեր պարեդականն չոլս . և սլա֊
յեալսչյրն հասանկր ՛ի աեպին ուր
եսն կայէ , և է մ՝ աո.ալ.ել ևս հիաալ֊
մ՝ամր ապշեալ ՝ի փ սայլակն աայայա
երևման էե աոյևն , ահկայ ՀաւրլՀա^
ղակէ ՝է վէր այ երեսայ իմհյ յեր֊
կիր է և նորա րոա֊աան հարեալ զինկն
կաևէէևեաչյ զիս , և հասաաաեալ
Կ^յ՚այ •Ժ ՛ 3 Գ հէր-ս • և
ասե հԷս* ^աքալերեալ ղօրայիր և
մի երկնչիր, այլ հասասս աեա զսիր"
Ացէ«Տ0.ՕօՕ$1€
յանուն հ զօրին որ ար ար ղերև֊
ելիս և գաներևոյթո է և շնորհեալ֊
և Ձ"յՅ ՝Հ եէ Լ V** խորհուրդ, յաո֊ա ֊
Հատես արարչութեան ի լ րղյ > ^
ոէ֊շարերեալ պօրայայ ՝ի բան է %որա ,
և կանդնեալ կայի ՝ի վեր այ ստից
իմոյ է և ասկ ՀքԷ ս • 1Լ ասն կ~ր ե՜ս աըր֊
առաք , և կամ* ընդկքր պյւաղմհւնր
նանրության պղտորեն ղմի աս յըոլ.
աակ խորհրդով ՀՈայ - վամն ղի ան֊
դիտական խորհրդով ր յածեյու֊
յեար ղմիտսղ. խէւովկիր , հասն ոչ֊
լինելոյ ՛ի յ>կն արու, որդի • որ
ծան օթ կրիր հ զօրին թկ դիտու ..
թե ամի բաշիակ ղիւրաթանչիւր օդ ու֊
արս , և ոչ֊ ղջայութեամբ խափա֊
նեալ ար դելու, յոլմերկ զարմ անն ։
էյ*– արդ գ թալով֊ ՛ի յ>եդբ արձրեալն
վ աա*ն ոիրեըչլ ղյթեզ, կամեչլեալ֊հե֊
Ո֊աէյուչրսնե լ ՛ի յջկն ղայդպիսի մտա֊
ծօւթիւնսդ , մխիթարն այ
տեսլնամիդ յայդորիկ , որ յույաւ
^ևզ^յ. Ա յ^հ ու թիլն մեծ • ոչ֊– միայ ֊
նութիւն յաո.աջիկայէա , այլ֊ աո.
յապա ամենայն իրո»չ ք որ քիքնելոյ
են մինչև յվախ՝ճան աշխարհի » \յս*է.
ՏՅ
^ ամենաոքն հա*.աաաշեչ»յ ՝ի
բան նո րա , որպկո 2ք շմարիա նախ֊
նոյն ^ւ»ս^* աոն Ա«աուծ«^ որբոյն
^Ժգ"/Փ * Ի*4 .#ք 4 ք. տհ աա ՝"–
լաԱՈ։ աշխարհիո ար ինչ֊ լինելուն ի
ԿւՀքՅ * Ե*– "՛ՈՒ* ՃՐ*** 4
պ աամեէփ յ ^ գմեկնուհմխ.ն մն֊
եի յայանա֊թեանղ , որպես հրա֊
մայԼշաւ. ինձ ՛ի հերթ՛ գշր ո*.թե%հխ ^
ծ անագյան ել «շամենայն ք ձլ
***• "ձՀեգիր եղեողբագու^ր յալ֊
գոա-շութեամբ ղբեա ՛ի աախաաակս
թրաի հո անմոաայ , գոր և ՝ի մա֊
ղագաթի ղ րոշչՈալ թավերս հա^ա֊
աայեչող ժողովրդի գղ ո*.շոա֊թի»\
ս Տնսխալ մինչ 9 ի վախճան աշխարհի «
^բանալն հ աւաաօաւ խրե երկնի
գար աեոեր* և աարածեայլ ըջր* ոաո֊
աիկ րեք֊ ամենայն երևա» երկրի ,
Հանքի ահա ք ի գալսաևնՀ կենարարի
պ»ղ».ոյն \\՚սոա–ծոյ , րայեաըե ղու.֊
որն շնորհի էէպորմուխևսէն նորա աո,
ամենեոեան ՈքՀ ոիրեն գնա , և կա֊ ^
աարեն ղրան հրամանի նորա , յորո
և աղե ալ լոէ^ոաւորկ լոլո փաո֊աչլ
հարղաոլեաՈէրքՅ-եան նորա * Է*
է> 8 է,օօօ.Շօ0^1օ
54
բԼա» շորերթկուսի կանդնևալ որ էր֊
րևէրշաւ. րևդ բարձր յերկրի մինչև
յերրկինս՝ հաւաան 7էշմարաութեան
ի է հև բանան արդարրև ՛ի ծան
րութևնի աշխարհիս կէրևա էյ *ի թե֊
քձևոէ-թիան երէքևիչյ րնակութեանն •
և պէ ամպեղին գանով֊ էրր ևեչյաւ
բէրմն , վասև դի "V 4Էէ ա Յ ա էն ամԼ
պ—Լ . նոյև Գ ա 1ՐՅ Հ վթրայուշանևլ
ըեդ. իւր պարդարսև , ուր բադում՝
են և անքձիւ օթեվակթ ՛ի ասն ար֊
րայութեա ն հօրն , զոր և դու աեդե ֊
կաչյեալ սւսար ՛Է սուրբ հոդւոյե որ
խ ոս ի ր ըևաիր արամրԽ ^ աւղոսիւ ,
թի ամպոէէթ յափշաակիէֆ ըևդ ա
էւաք աևաոն յոդս տ է>ւ աեարասկ ֊
աեդև ոսկի որ *ի վեր այ բեմին , պորոյ
հիրայ արկեալ դմպթուր կաաւն բա֊
րակ , որով֊ ծած կեր ալ իր սուրբ
սեղանն և որ *ի նմա խորհուրդն տ
<\իաեա և ծ անիր դի ծ՛ածուկ ի
խորհուրդն ասաուածային դիաէր֊ .
յուքմեաէն պաաուականութէրամբ և
մաբրութեամբ , ըսա պատ ուա կա֊
նսւթեան ոսկւոյև և մպրրութեան
կաաւոյն , յորոյ վեր ր այ կոնդն և ալ
Օօօ§1տ
58 •
նշան կննգանայույիլ խաշին նրև֊
էր , *>ր" կննղյանայնալ կան դեն ֊
•քան ամենայն արարանրթգվՈրեալմե ֊
•քհթէ է^. ղարձեալյջինախ խաշն երևի
՛է դ֊* սչսաեաեն ՀքԼրիստոսի , և ասրս
յ այ ահ ի խորհուրդն դաաասաանթն
և հաասւյման ըսա իւրպթանչի \լր
գսրծոաք * էւ. զի եդեա լ աղ. թնլրազ֊
յրաշունշ որ և թայ ղքասն ր ^ է"”“֊
ւ.ոյ% * \սՈս ղի յույալ րեզլ սուրբ
հոդւպյև Հադշր խազայաՐոաձտն , որ
յսչյանէ սրրոյ իւր"յ զխորհուրղն
ծածկեալ ասաուա&ուքմեան
ր՚Ա . ք^Գ "ր"*Լ կայր սեղանն ոսկի
*ի պաաո ւական ակսսնյ լնդելու֊
զեալ* սրբոյ \յրրորղուիմեանն
նոայանի միասնական ԷուՀմխն , ո֊
բով֊ դվարս և զճէէեուՀմիսնա ար զա֊
րոչքԱ որպէս զպաաո ւական ականյ
ղանագանուՏէև աս. թնթնան ապա֊
ւս ր և ալ զուարճանէսյ , որթ *Ը^ ա է–
կենայ՝ զ փրկ$** մարմին և պարիան ,
արժանապես 7ՀշմարաուՀմբ բազ֊
մհաչյլ ընդ. նմա 7 (աշակեն ՛ի պա֊
սա լական սևպանոյն • ըսա երևելոյ
րնլ հային և ո դկուղին ՛ի վեր աք
01ցա 2 6ժԵ,ՕՕՕ§1Ք
սեղանոյն * փրթւակ մարՏնոյ և արձան
կենարար չարչարաե ա >յն ծ֊անոէ.֊
յաւ. է \ակ երևու֊Աե ^ րէ Լ պրանչեըոլ
աեսիկ ձիթեն ււշյն որ կր՝ հու.պ աո.
ակրունական խորհուրդն , բարձր և
վարոաւ֊որ , բազմաբեր պադաչիյ , ըզ.
աուրո ե պողորմու.թիՀե և պոկր
Տարգկռն աո. . միմեսնս եյոյյ .թեէէ
րԱ դ. ոանօէիե • բան զի մօա և աո*ա֊
ջին և պատու.ակաԽ կ աոաուած՚րՈ–֊
թե ասեն աղբաոաիրու.թիւն յամե
նաչյԽ բարեդորեոա֊թիլյևս , որ և ա ֊
ո֊ո*ջին արդ֊արրն ր հա իր երևեյան .
\Հբրյոհամ ՝ , ՀՀովբ , և \Հոոնեչիոո
և նա քա1*թ նոյա , աո֊աեյ որոյ ե. կու^
սան այն արհամարհեաչյտ վաաոակբ
կոսսութեանն արա պթ ոյ հարոա ֊
նեայն րնկեյան * \Հովաւ. 2(անաչի
յան ձին Ա մարգկաե կնիթ բարոպոա^
թեանն *քԼրիսաոոի , որ ասայՆ եթկ
յայաՐ եանիյեն ամեն երե ան զձելէ
եթկ իմ՝ աշակերպր իյկք եթկ
մեանս սիրիյկր , և մանաա֊անդ որ
արւաաապկո ղու-արթութ եամբ կա֊
մաւ. կաաարեոյկ դո իրոյե ովաաուի֊
բան • ոչ֊ միայն յ ագրատս՝ &
*7
յընկերո և յեսլյսարս և ասս. ասէենե֊
սեսոե • որով֊ հա ոաա սոի խոպապոս.֊
ԹիՀն աշխարհի և ակր սիա ո այ լճսա֊
V* Գ •Գէէ 1 ^.
դիք"" և դաս ս աաարե ր պա ոլաբերոս.֊
թԷՀե երկրի . որպկա սոեսանկէր
բարձր պձիթենի% և լիապաոալ և
վարոաս֊որ • և սաոտն չրրս յփթս^
՝–Ղ/ ն »ք ՝է խ"ձ–րհ կողք Լրկէփ
ձդաեալ , երևելով֊ երկբ ոսսսպըն
հասարակաաեպբ Հք*փ "վ. ^ անա֊
ո^ոԱրլ միաթիատ պաղովթ , և ղչոր֊
րորգն ՛Է նոսա զոր կիոաշափն ըաո
հասարակոէ-թևան երիշն , և պա֊
կասաա-որ ըաո պաղաբերոս֊&ե ան%
աեոեր . յորոյ չորեշոսՖսշ պաոսզթխ
փրիպբ եթ՛ և թաո-ավխ , և րելտև
պակաս» և սսենսքանր ❁ թա% պչ այլ ա.
ապ րա աեոէլ պսոոսպսս ձիթե՚Խոյն ։
Ա/»ք սաՐփոփեալ գոՀնկէ Կգրոսթիս.֊
%ըա մաաց ^ոյ, , լո^ր և ասայք-յ
Հլեսլ ՂքՐ սահս/անեաշ բար֊
ձրեալնյայսսր հեակ ս/խնշև Է վախ֊
՛ճան աշխարհի է էքրեբ աատսներեակ ր
ամգթ % և կկս սա» աներեկի հաս/աոա֊
աեշան *ի վերալ ամենայն աշխարհի
ճ
օւցէ^ հ,Օօօ§1շ
58
մինչև յերևոէմՖ պպհոյն անապա֊
աֆ , գար ՛է Ղ^փ^Ժ մարգարե
ասաշեաչհ տ*ուրր հապս֊ոյև ։ Էյ*. քթւթ*
$տհթա յայ»ոնապհ" թ ու-աԼերեթ հա,
րէպ> և յէաամե ը աա մէսպոյպ– պապոյ
երից ոսաաչյե և կէսոյ * և պէ աաեաաեր
գպաուպս ռոտորն թաա-ամս և ծշՋր,
էէևապա և ոչ֊ թ*լ ,րեա*– նման* քայլ
պար որ ն ար *է ձէթ են ւ/»^ 4 8 Տ^՜**
2 (շմարաապկա և հան էր , պէ բար֊
ձև ալ 4 "հր և արգարո*֊թէ*Հև յա֊
մենայն մարդյչյ, որթ սաութեամիթ և
**լ սաա-էէուՀմևամի կարծ երօւ֊րա֊
%ևն դաևձէնո սիրունս և պաաա֊է֊
րանապահս * և աքե յայանի դրև ալ
կոյ և կկթհալ՚է ղ֊պրոսթէւն ամե,
նագէաէն , որ ներկն եբկայնմաո *.֊
թե ամի և հաաուրսնկ անաչաո֊ու.֊
թե ամի * էյ*– րնդ– ահեկհ բեմթ* որ
չմուրալ. աթոռ. էքրհքկոսվ ,
հովագսզյն սաունա կերպ , նսաուօէե
էէահու. . թահսնայոսթեան և թա֊
դյսէ֊որութեաԽ հան ուրան է 9 ղրր
արգարև բսնն\^աաուահ հասաաակ •
յ ո ր*ս հէրպյ հ“սր "հ"մ*պև արհաթի,
Հլանրէ էբրև պարհաթ քնաէր և փ ո ր*
Օօօ§1տ
59
ձնալ յսւսափայյս յաճննախ ադդս
ւ&գոաձոպաէ, սփէւնալ աա րան նյաւ
բանն , դոր և սադէքոսնրդե հար,
դապնաոկ սոպ ,բ հոդւոհէ յաանխ՝
&ն ր*ձտ անասն նն բաձտ սուրբ
Էրրև դարծաթ րԽարնալև փորձն ալ
յ^րհրԽ . և զաոնլե յնրկրկ ճ դի,
•էսսսդձս թկ դնրԼուճն էՈսրճնոէԷ ի
սուրբ կուսկն յայաեկ էՈորդարկՆ *
Ե*– յէ նրևնյաւ Հլնդ ծովս» դոխ
սաունանէնոն սան սիլ աթոսոխ , նշա,
նակնալ յույսՀեկ ղի փուճն ալկկո,
եութն աշխարհիս հայոյ , Հանդի
և թխադոյն թանձր կաաւոյն ծ՛ած–,
կուճե դօրինակ բնրկ թանձրսս1աձ>
•տո/ն որ Ոէննչոյ կ դաշխարհ աս&
նայն . հասն դի անսիլ դ ի վախճան
ն , և ն ափ որան րնհնդնայ զոր ան,
աոնկիր ծաշնալև ն, գնալ ՛ի հնրայ
սկան էխ , և դէէունգն ոսկի որ կայր
մնրձ աո. նափորաանն , նշանակն
Հնդ Հլահանայոլթխն և ճնւսն
դթադալորութիւն ։ Էյւ դի ոչ֊ որ
նր արկն ալ դիպւնաւ դնաճփորան ,
ն ոլ աոյն էտ կր Ար ունկր *ի ձեսփնն
ղդոլնդն , չուր ղ սա ո ւ դապկոն ն *ի
0ւցա^ՕօՕ§1€
60
մէա աո. . ղի լուելոր կ մերձ ընդ
մերձ թսէգսսւորսւթք յաղրէեգ Ա^.
շչսկուԽե ար , և ^թահաեայութԷւԽ *է
Հքէրղխ արժանաւոր յ>ա հ անայապ ե֊
ափն <կ*րէգորէ է է^«– մագաղաթն հա֊
աածաձև որ րուրաւ Հթեգ % գրեաչ
*է սկղբանն կարգս էնչ ոսկեղեն
դրովլ ղձեո֊նագրութէւն արանր
սրբոէք երոյր ,թեգ հոգւո/ն ք
որթ յ ղասակկ րանկալւոյն ^րէգո֊
րէ յաջորգե ցին արժանավորապես
պաթոս֊ ^թահանայապեաութեասԽ •
նոթա են. արթ ընաէրթ գք^^Լ ոսկե֊
աեսէչ գրո*է ՛է գպրութէւե կե֊
նար * էյ«– ղի երեկ էն ՛է մէջոյ կող ֊
ման ժագաղաթէն հես. է յոսկեգէր
կար գարե , կարգր էնչխանգարեալթ
և քնքագէրթ , գէաեա ղի % սա և լոր
են վէահանտայապեատ ոմաեթ յաթոս–
սրբոյն Գրիգորի՝ որթ ոչ ըսա հրա
մանէ սոէ-րբ աո֊պթելորն , և ոչ ըսա
կանոն է պաաուական սուրբ ժողո֊
վչրե երեթ հարէւր աաոև և ութ էրե
Անէն ձեոնադրեաչթ յերկնաւոր ՛է
պաշաօնն , սչյէ ըսա փաո֊ար աչ.
խարհէ ձգաեալյբ ՛է պաշաօնն յան֊
Օօօ§1տ
61
գգնութբ , ոլտ են արծաթասերը
ա«ևաւ&ձ տան ասասէ-ած ասերը • և
հասն ղի սու֊ա տահանայոսթիւն և
խասան ։ ըստ հաճոյից բարձրելոյն
ջնջեաԼ են *ի գս/րութենե ծրէլեիչյ
բարոա֊թևաեւյե , տալով Հ գաաասաան
գեհե նէն այրմամբ ղանձաեչյ և ղժո֊
ղովրգոցՆ կորստեան ։ Է>ւ. այլ֊ կարգն
և «ճրսր ևս կկս կարգի որ երևեցաա–
տծգ գրեալ սըան չելա պես ոսկե֊
գրով֊ *ի սա որին եղր մագաղաթին
ըսա աո. աջին յօրինեալ կարգացն
գրևլոց *ի սկղյսսն մագաղաթին ՝ ծա֊
նիր հաւյսսաեաա– ղի մերձ յերևոա-մև
անապատին պղծոա֊թեաե գարձեսղ
յաոնե թագավոր յաղգեգ
կունեաց % և նորոգի աթոռ, տա֊
հանայապեաութեան *ի շաաաս֊եղե
սրբոյն Գրիգորի տ վա«% ղի ոչ եթ» #
արհամարհեալտ և րևկեցեալթ յեր֊
կիր ՛ի կոխոսմն , այլ յայա ական
երևմամբ կայր գունգն , և ծալծալ
պաաո*.ականու.թեամի ւ ցու֊ցաա. տեգ
նամէէորան , որ ևս աոաւել հաս
աաաապես եցոյց տեգ, և ծանոյց
տեգ ղայս վերին աղցեչյոսթ իմե%՝
օցէ^ ե,Օօօ§16
աքրաանշևլաաաանոիկ ոԽկևպիր կարդալն
և կարդակի ո աան • որ *ի ժա մանա կ ս
դաւոպացևրջյ թշեաւ/Լոյև արդարով
(Հևան՝ նաոի րահանաօյապ/րա ար֊
դար ՝է 2 հքարիա հէճակէ ցևղքն
Ա ^Ւ1Տ Խ ԳքէԳ"րէ . և Հահանարոլ
ցևալ աոաջինն կաաարկ զաա-ո ւր ո
քոր կրնալ նդեոա-խիանս րաղույ/ո*ի
սուա աոպրե-շոչւ իշխունին կորրս
աէէասն , և վախշքանի խաղաղական
հսնդսաոևաակա և ոչ֊ որսաէ * » և ա&ա֊սն
ևս արս է. աս կ նորին յաջորդևալ
խոո. ^րասՀանասյապևաոէ-խևանն ք և
բաղոլյք և ապարի և ասարրի հաա/թև֊
րևալ րևրանաց և դանից և ոաավաշյ և
ներլութնսն՝ ժաաէսնակս բապաէ-ժո
յանօրկն իշխանին դասհճաց , սրուէ
ընկալն ա է ղվչսխ՜2(ան ժ ա րաիւրոոա֊
նա Ս * պե 3”*֊3 աէ ֊ Հլևզ. Գ Հ ա ր֊
արին մամն մի գրեչոցև կա րմրա դև֊
ղով^ է սաոէ-դևալ֊ հա ա - աա աարմոա.֊
(մ երամի դաա-աաննաց ղկասաոասրոա֊ &ն
էքարաիա֊րաասոա-թևանն որ 4
որբղքԵ է որ նրևևցաա. րևդ րաալ
աՐոա-թիւնր աողայոցե շուրէ կաըաէ ի
հևրայ արհաավմաաևսիկ սկաևղԽ ,
6 »
ղուարճացիր ցեեաչից ուրատիտտտւ֊
թԼաաէի՝ գի ահա յարդաեգհ գաւ.ա֊
կիգ որ աուաւ. ^եգ^ յարարչին , ել.
3 1էն բագոատՐ շաո.ատձրտլթ արր րետոիրր
գօլաւվՅ եատտ/բյտ * որ միաբաեեալ^
և այլ բաղմութիւն յալ. արատեց յատլ
•էհ նախարարացդ. Հպյ"ց . "րթ
րացեայ սոա-րբ բանիւն \^ատոու.եոյ
գյարուցմունտտ թագաւ.որաց և գըւտ֊
պատանս» լիս իշխանաց աո. ոլ ի%լ
հատէօտրեալ արհաւ/արհեոցեն , է/իա֊
ցուցեալ գանձ էն ս ընդ յոյս &որհի
ևր/յեատ֊որ կոչմանն , չհտպելոտէ ՛ի
տետեութիւնս տտեօտոիս և "լի փատւա
ա ո-ժտոէՌատյս » Ը^ր^լ տտրտրյ վա7/աո.ևալ
ոտ/անց պտէ աո ,ս ատեեգին \\թէոուծտշյ
յ&գ– տտեոաի և ապականացու, կենաց
աշխարհիս ոա.րացօտլթ չինին . վատտն
գի ւ/օատ 4֊ ատա. տրուրա տէաիտ՜Յճան թու.֊
րտտցելոցն ՛ի կորոտ-ոա , և հասևալ
կպյ հ"*–պ՝ օգ%ութիւն գօրացելոցե
՛ի փր կոա.թիւ.% ։ յորտտ և դ.ու. հայե ա
ց/աալ շեարհի ակոտմր տոեսեր շրպ^
գատտաուած՚տտտյին բեմիտՅե պարելով Հ
ղագայւձտ , չհայելովդ բեաա. ՛ի սալ ֊
թտտտտ/ ո է -ն տտ էէնոտտփ հեթանոտտական
Օօօ§1տ
€4
պաշաա մա Խցհ , ոմակթ կա֊
աարելութ ե ան հասեաչք՝ մա ր ափւ.֊
րոսական պսակին չէնէն արմանէթ *
և ա յւԹ յ ա Ր ան Յ ս սւ Գ աան է ն և ՝հ
կանանց , որ թկպկա և
“ԱԼ ՛է Հէ»րՀհ «»«•/»/* հողա֊ո/ե զօրա֊
ցեալյ» բաղում՝ բարև գորհրսւ֊
թևամբթ կաաարէն , որպկո և երևե,
էն յլեղ լուսացար* նշոյլթ արձա֊
կևալյլ ՛է մաեկաւոյե « ոմանց կար֊
մրադ-Ոյե փայլմամբ երփն երփն , որ
զկաաարեչոցն արև ամի ղուշակ կր
ղհաՀաաակոէ-թԷւն ք և ղայքոցհ պես
պես շքաո-աէէէոյթէէվՀ հաԽոէ-ցանկր
ղշողումհ . որպես և զրապմափայլ
էէոյնս լուսաւորոա-թեան աս֊պրինէ
մարղոյ , վասն պէ բաղում՝ են և
անթէւթ ՜ճդնու֊Լմէ ւկթ և վասաակ Հր
ար անց արղարոց ։
Ե*– ղէ չարժեցա*, սաս աէկ գգըրդ
մամի աթոոձտ զոր աեսեր , և որ
երբեմն աղայվՅև րեղ երևեին
՜ճումն կաաարելութեան բովանղա ֊
կեալթ յերկրե յերկէնս թաոացեալ
համիարձան • բ ովանղակապե"
յերկրէս կենցաղս արղարոցն *
Օ 8 սօօօ.0օ0^1օ
և յերկթ** ղյէ^էԲՅ **Յ ա
աականման փոփոխումն ևրյոյրյ պար֊
զևաաո*% բարև ար ։ ՝ՀԼս*եպի էբրէւ
ք ապա յս անմե ղութ երամի յ աշխարհք*
կաշփն ար զարբն • լզարձուրանելոաէ
և ւ»ձ "է-րհֆ ղհայե րոա-աՆ ս մաաչյ էւ^,
րևանր ՝է ղբադմունսնանրութէրան ֆ
«/^ ու֊շադրեալ^բ ՝է հրաւիրումև
երկնաւոր ուրախուխեանն ևեքէէ
հայկէն % *քԼանգի ւ բագույմ և խիսս»
վրդոհմունբ յայսմ հեակ լինէրչոր
են յաշխարհէ , յարուրմու^բ թա֊
զա ւ որ ար ՝ի հեր այ մէմեաեչյ , սոհբ »
սասան ութէմնբ , և բաղում՝ ընկըւլ,
ւ1ելութիւՅկբ , որբ ղդալուսա մօասՀ.
ւոր որզւոյն կորսաեան նշանակեն >
որ Խկեալ նսաք* ըսա դր երե լորն *ք»
աէրգւոջն սրբսա֊թէրան րուրանէրըրհ֊
պինբն աաօոէած , որ հաշին և մա֊
շք»ն *Է պօրսւխևնկ վերնոյն , զոր ք»կբն
ակր ՀՀ է սուս սաաակեսչյկ հոզւով՜
բերան Ոք էւրա քյ ւ
յ է սյն մա մ կաաարեալ հա֊
րոատ թոխրեն ար զարբն ՝Է յաւէաե֊
նէր յարկսն ք և այնպես յամենայԱ
մամ ընդ . աեաոՅ» շինիչն . և ապա
66
յայ անա պկո կաաարի աո. նոոա
բանն աերոսնական բարրա ո. ոյհ որ
ա« 4 ՝ թե ^Ո*–/» անդ և պաշաօ^
նեաքեխր եղիյՀ,,է է*, /իտեալ գաե֊
ս հսէ Ո Ր Յ ոա –Յ ա> – թոսուէ յայսլ
նոսթիսև ՛ի բարձանց ք տանգի ոչ֊
վրիպեոցէ այաի բահ մի մինչև կա֊
աարեսցի ամենայն ։ էւլ ես իբրև *ի
տնոյ գարթուցեալ ՛ի աեսչենկն գոր
ե Ձ ոյ 3 ինձ րարձրեալն՝ որպես յար֊
թհու-թեան յայաոնապես » և ՝ի գար֊
մացման մեՆի եղեալ փաո.ասորեցի
գմարդասերե Աւ/յոուսւծ՜ որ արժանի
արար ղիս այսպիսի մեեի և ահավոր
աեսչոսթեան * էյ*, լչւեալ դ ադարե ^
յԷ Գ յՀձ^^ւրյ որս ս ^րգս •Փ ն ճ լ
էյսյյսօր ժամանակի * էյ*, սչյժմ * պասպ֊
մեցի ձեգոլմիայև աո. նեդեալսրաի է
այլ թադոսցանել երկոսցեալ . գի
մի իբրև գԱԱցօդ պաաուհասեալ դա փ
՛Է 3"*֊3"ղխ յայանու.թեանս
այս որի կ , որ և դբ ո *Լ ինձ գա սանդս
գայս հրամայեաց թոդոսլ յաշխար լ
հի * է լ չոսեալ գայս ամենայն խօսս
բ ագմոսքձեան ասադանսոյն Հայոց »
աանոսաերացն և սեպոսհեացն և
հ. 0ւցաշ 6 ^ՕՕՕ§1տ
67
միահամհւս. ժսպավղքն բապմսւթեաԽ
Գ ս *պ*Ր հայբապեակն քաահակայ #
յարաասոսս հարեալ ղար հուրեր
յան ւ Ե*. այնոա-հեաև «շ ոթ էշխ հր
յապագյ/ այսպիսի բանից ասել ինլ
ընդ սրբոյն և կամ՝ ՜Յճսօ.ելյ
Օիշաաակ նսրա օրհնությամբ ,
և աղօթր նորա *ի վերսայ մեր ամե֊
նեյում յաւիաևանո յաւփաևնից ,
ամփ» է
4
Օօօ§1տ
I
\
Բւցա 26 <^0օՕ§1€։
ԿԱՆՈՆ*
ՍՐԲՈՏն ՍԱ ՀԱԿԱ 8
4
ե,Շօօ§16
ԱցԱօՕէ,>000$10
ԿԱՆՈՆ*
ՍՐԲՈ6Ն ՍԱՀԱՀԱՑ
(Հաղսպս եսլիսկոսլոսա<յ րհ է1ր֊
պհս պարս* է ո*ճել ղրճաաՇիս
սոշյւր նկեղե<յ%ոյ .
& • Ա68ԵԼՈԻ և հասարակաց
հ"*յր հ Եպիսկոպոսն • վւսսն այսո^
րէկ աո. անց ա կնաո֊ուվ^ ևան պարաէ
պհաւսսաացև ալս նմա յ\^սաու.Նոյ
հօան է անաչաո.ո*.թէրաժբ յլանձան ~
ձևլ դոէ-խսա սրբոյ ևկե ղևցլ֊ոյ , աե^
սոա-չս և. աո. ափնորդս գ.ասաո.աց և
գէ^-ղհց կացոա-ցանԽլովչ ոլտ անու-ա,
նէն «ք Հորեր պէսկո պատ . գի սրբոց և
%ախանձաա–որաց օրինաչյ , և հմուսո
^ղիլրց վարգապեաոաՀՅէրաե՝ արժա֊
նաւ-որ է "»ալ գալն պիսի պասփւ. ,
ոլտ գժողսվսւ֊րդն բախական լիչլին
73
քսրաաել շահելաէ դմեդան^ականսս^
թեամի մհլորեալսև , և պայհաա-ա֊
յոսշանելոէէ պձշմարէասև ՜ձաոսս֊
դայթաւ֊եա պաաոսէր անաչքն պաա֊
մհէ .թեամքտ է <Ա* և դահանաք# սյ –
ո֊անպ աարակոսսանաչյ ոսսչյին մե֊
հ՜արել ղասասսաեընկաէ սեպաձև
յորդյ վերայ կաաարէ կենդանարար
խորհսսրզն ապրեշոսյչքն մերոյ
աեասն • և պչէրկական ասա դանն
մկրաոսթեան՝ որոյ հննզեամբ վե֊
րըսաէն նորհդփվի *է յՂՅ Ա կ ո ^աևն
\^քտաոսհոյ :
Ր> . յը ՚ւթ պ™յ սս ւհ ս հ –ես֊
չո սթէսնս դէնոսորաց կամ՝ ագէաայ
ոսմկթ հաւ֊արոասէյե * և մքւ մերձասո^
րայ Է*֊ր"Հ շնորհոսկս էնչնոյա աա֊~
նելոէէ սէրղք ըղձմաէքբ , յորմկ կան ա
խա<ս հրամարեայսյյ փք*կէ& ^
•"երե • (\ թ *էե խք՝ է աԱ կ » *%* և ^է–
բայր , եթե ոլ "էր՞ղթ պաաոսէ֊
րանաէքն ՀՀյսաոսծոյ • զոր արզեամիր
էսկ կաաարեաչյ մեզ օրինազրեչուէ ։
ՀՀակորոս և \)էմոն և 3 ովսե** ե 0 »*^
զաս եզյլարթ յ • ե
արոս և Հովհաննես ե այլ րապմոա^
ն|ց է^
73
թխ% աշա^րաայէ Համա,
նակս կաաարեչյին *ի սպասահար֊
կ»ա–թիւնս • վիշաս և նե ղութիս հրե՛֊
3^ 9 էէորհրեալ ոզյլ.ով֊ չչ*փ •
և ւ աեօթ ըեաորու թ եան .
նո^սեէկ էաէնոէ-էսե ե այ « խւ^
"ր հ^ՀզյՒչ. ^ հ^ ը ս ծ իլ և թշեա
•Ոանաաղ ղինթե խոսաոհանէր՝ « ԱՆօ/Յ
ըևարոա–թևա>% , «ւ»4 , ինձ է Ն«,
է աեոաձէ իէք աաաքի հեթանո
սա 3 ^ Թ ա գ–"**–**րաչյ և որղս.ոյե խ/ ֊
րո^ւէ 53 *
Տ էրսան&ս ղի ոլկ ակնաո-ութիւն
ա$լյա»ջխ Ա«աս.^ ո/ • եթէշ ա»շաո.ի֊
Յ^Ք * Գ"Ր^Էյ^ • ս *րդ^րև որ
ոչե աիարիյի այսպիսի աոաջին
թեաո/բ եպիսկոպոսն , ոչ֊ կար է
աշակևրա, լինել աեաոՀն , ^
հեոփ և օաար կ իբրև ղմի ոթ ՛ի
աաունկանոպաՀ փրկչին * <Լպա֊
աուէրանայ սիրողս և ղիաաարողս
սահմե/նեայ , ա«4 , ^ եզր արս •
* ^ • “ Ո/» "^4 ք4–֊//» 4–*«ր ^
*%» ւ ղոա֊աոերս կամ* ղյսաերս ա.
տւասել Հ,ան , ղիս , չի ինձ արժա֊ ^
V 3 3 * է 1 – ք– 01 ^ յ բարձրանալ հը֊
6
0 ց է , 6է | հ,Շօօ§1շ
74
ր աման աչքե *է վայր կործան էր ալ ընգ
երկէր ^արշթչոԼ փարիր պաոհմայ ֊
էն պապչէականպր • պկսպկս Հնարեր֊
Ը>»Լ հնարս պէ գէրգ և փափուկ ր
աոնէյյկւթ , և ա/ւաւել սաաա/ոլ֊
թեամբն պթպոլչյոատ պաուեսն է մո֊
ո.անալով~ ղթոաՏևեԱ ր պաագամս
էկրնասաայ աւ֊եաարաևէն , թկ «ՍԼ
մհնսայն աուևկ պոր ոլ անկեր աչք հայր
էմ* ևրկնաւոր՝ էղէսյէ յր *
* . Տեսանք , պէ պոր յոլուէ մա֊
մանակ պր աաժանէր և. ջան այր ս^ւ,
մաաաչյուէյանծլ , պեյհ* աւոէ֊րչյն
կապմկր որոգայթ պաաակման • ըսա
ւսյնսՐ է թծ <( Ոք 1 ամրարկ պմևծու֊
թէւն աոյանչյ էրաւասնչյ ՝է կհ ս ա֊
էո *ք5 էպ՚ ո 3 ձ#3* & ա 99 * Զտս ս "Լ
երթկ յադագս ամօթ էնլ աււներչոյ
պրտ ասեմ* ՛է խոր էայյէրլուէ յանգէ լ
մանութծամբս , այլ հԷ ամենևէն մի
ևրևեսցէ յծկևղևցւոշ այսպէսէ ան֊
օրկն սովորութէւև • ^րանպէ ար֊
մաա կ ընգհանա-ր չար ծագ , և պկո֊
պկս ապծապէ պծ անաո֊ակութէքանչր
վասե որոյ գա/ բարկութէւնն
աոա֊ծոյ ւ
Օօօ§1տ
75
Ո/"**" հերադոքն ասարպթ
Թե հ-սր ե եպիսկոպոսն , և ըսա
լասութեան և աքոդոայթեան պար
•4 ^“ւրէ^յ^ւ և յ^՚^էՒց""֊, յր»**–^
պրևաահիսն , 4 յաանձն առնել֊ դչ ք-որե
եկեղ հԻՀ& Ը" ա է"ձ"ճփ կ՝**րգա 3 ,
ուսաի այլանդակ սձւատսակոսթիւնտ
և հերձոսածր խ փամրին , և հարթ ա«
աոէ-աեա հաճոյ կենար հանդերձ
բարեպաշաոսթեամբ պապաչիր #
դարդարին « ք Հայր դիաեհթ , ^ /»,
մանթ ըմրոաաարեալ7քոա.սմարանեն է
մաեաւյաևդ ա դրա սեր ծնկոստն , ըզ֊
մար դար Էին ՛ի կիր առն ուղ֊ դյբլ անն*
Թե ** Օըեաանեար դասակի ՛թոյ
յակն յք արկանէցևա Ո • և պայն ոյլ
իմ արան թե րնաաեիս ղմի արան ու լ ֊
թիլն հաւաաորե կոչխ ։ վա»ծ "(* ո յ
րարձրաբ արրաո. հապն ե կեղեր սոյ
%#*– մեկնեալդ-չե * է*– “ # –
• Ա 4 , ա«4 ,
մեեայն մարդկաե դխադադսւթիւն
կողք իր , ման ասա նդ աո. րևաաեիոն
հաւաոայ Այ» ե պաս»2քաո. ըն֊
աանեարն խնամաեութեան • ր այր
թե դեանստարշ֊ և մոմես չինիրի , 4
3> Օօօ§1տ
76
պաաճաոո կեգծասորիյի բարեպաշ,
աոսթեան՝ սիրելի հարսաացուցա֊
նել գագյէայինս ի*֊ր՝ Ը՚^է^ե *^ րւ><# ^
բանին որ մեղմողն խրաակ՝ թկ «Ս՝/՛
դիաասյե ձախ հո գէինլ գործ է աք֊
հո 91 է ըքր ոհ իշխեսյե անամօթ
համարձակուվձեամբ գյարգ *ԷքէէԳ
աա֊նել պաա2(աո.ս բարեգործ ու.֊
թեան . գի չար ե կամակար չրբ ու֊
(ձիան Հան գմհ ղան չիքն • Հանգի ր եւլ
բայրասպանն 1| այկն և *\՝եեգի » որ
դաոն ագահութե ամի Հր ղրաղի ալ.
Հան ընդ մեղակն եւս աո.աւելվասն
անաաՌթ լրբութեան կրեցին պա֊
աիմ պատուհասից *
Ե • Ա/»^ գգուշութեամբ պահես֊
ցի դ միջի մերում՝ սահմանս աչս
կանոնական , և մի ոհ խոտորեսյյի
յաստուած ահա՞ճոյ հր աման այս այ֊
սոյիկ , որաէ պայծաո-անաև եկե֊
ղեյէՀ , բերկրին Հա հ անայր , գոս֊
րախութիւն համբուրեն իշխանը և
գեգջուկՀ , և երանոա-թեան բան
դրուատևաց յօաարայ ըեգունիվխ •
Հանգի պարտ ե մեգ ըստ գրեցե֊
լյււ&ե՝ վկւսյոէթիւն բարի և յ*որ֊
ե,Շօօ§1տ
տոտտտրնոցն ունել , պի մի անունն Ա»
աուծրյ և վարդապեաութիտնն հայ֊
հոյերսշէ , որպես երբևէ քե բսղորկր
էքարդարեն պարաաւորելով֊
րայեչացիւն՝ թե անունն \^յտաուծրչյ
վատն ձեր հայհոյի ՝ի միի֊ հև թան ո և
սայ ։ խւ^ վատտն բարի որ կարդաց և
գործոց մհրոց փաո-աւորևսցեն ըտլ֊
հտտտյր տևեր որ յևրկինս ե , ասելով Լ
թե (( ՀՀորա են պատծակ օրհեևայյյ
յԱ«օաէծ»/ , ձ. տտւրախութև ատ/բ ու^
բախ յէնիցին *ի ակր 9) • Հ^րևշաակա ֊
կրոն վարուց և ցաա֊իաենական կե֊
նաց նմսնու-թիւն պարաի բնրևլ
յւինթևան եպիսկոպոսն և ատՈնսչյն
վար դապետտտ • ուր ոչ֊ ակն աո. ու . ֊
թիլն ե ե ոհ կաշառր , և ոլ ըեչից
մեեարանր , ոտյլ պարկևշստութիւն և
պատոուիրանապահութիւն՝ մերձեր
ցուցանևն Անել րա դարակից սրբոց
և /նա անիր \\սասւ–ծ–ոյ • և գութ յըն ա
չասիր ու-թիւն և *ի կաշաո-Ա կոր ծա ֊
նիր , և տլէարշեյիտն , և դպա ա ոտ֊ է֊
րտտնատյսնցտն , և գդինոա֊որսն և ըտլ
աարեասն հաւաաարիտՐ համարիր ՛ի
գործ սպասաւորութևան եկևպե ^
78
Ձ՝– ո յ . և է"մրր յ^ճախԼ ալ աոպխք
գքքևէ ձևր աէթրրձասորափհ անոա+սանև^
Հ5»յ • պե հաղորգո±թև–յբ ձև րսաէ
այւէուէկ՝ ղմիս ըեարուքն ոսակլր և
դոսկևրս նոգա փշրեք • ս
ա ր*3 ՈԼ Ք • ա "Կ."Հ՛ Հանղի աէսափւ.
ա&աա֊անևլոյ ևաֆ Ո տ
^ • 1կ»ք է/34 ^ Գ ա 3է Ե^է"֊
^ յաաաքնորգս եկևղևշա-աայ
յայսպէսէ պաստոաՀարասԽապաեչչոա–^
(Յէւ.ն անամոթ և յաեաաա-ասկոա-իձևաե՝
՛ի բ ա 3 ՛է պատոա-ոյ էսրմկ ,
և բ աժին նորա ըեգ կևղծաւսարս և ՝ ա
ղեշէ » ղե ք—էԳ Գ պ աաո *~Է հր և «չ.
իաևսյաւ. . ղի և այլթ ևրկիչքևն , և
պաշաօե հարկիս այս որի կ մի ևպի֊
չփա գաաապարաաոա֊թիաձւ , այլփաս-ր »
է • Ա***" քփհ որ յիշի* անա 3 հ ամ ՝
յաթոո֊ակչյաչյ աՏևրոչչ ա չասողից են
սչյնպիսե ափև է գա ա սաաչյեն աաւաջի
\\քաաու.ևաայ ըեգ սչյհափկ որ աչաո.Է֊
այևն % շևորհոա-կս աո-նևլոաէ | էանայի
և \Հայիափսչյ յ>ա հանայասպհ ափչյն ,
աստոսած ամարա ոսրաչյողաչյե ք և
պարաականաչյ ակրոսեակաաե ա֊
ր էրանն , որ աաայևն պատիժս ասերս ,
ե>Շօօ§ 1 ք
79
պաս. յաւիահրաեսն տ Այլ մե/է է
անբիծ՛ սահման պաաուիրա ^
նացս սյսոյէկ՝ փ*»րե լ զկևանս մերոյ
պանդխաութ էրանս • գի յամՍևայԽի
հա՜ճոյ չինեչոէէ \\սաու–ծսյ՝ խսսաա ա
Ց^էՐՅ բարոա-թ եանաքե արժանի ^
Յ ոա Փ էԷ ո 1*ՀհՀ և մարգասիրութեամբ
"•եաոհւ մեր ոյ սուսի Հրի սա ո սի ,
ընդ սրուէՐ հօր % միսՏԽդամՏգքե և հ"դ^
է֊ոքե սրբոյ աատյոէ֊թ գոհութիւն և
փաՈյքլ յալիաեանս . տ
Օօօ§1տ
ՆՈՐԻՆ
815.Դ,0/*»Ս ՝քՈՐԵՊՒՍէ1ՈՊՈՍ&Շ
թ4. ոյւս/նս սյարրո հ ղկաճոՇակաէ*
ղկարգՇ /*ասէոասա*Շ ոյաոհյ
յհկնղհցիս Աա ոոէծոյ .
IV • "քք՞յ ^ բարե պաշսփչյ և
աո.ատէնոսթեամի պայնաո.այյելոյյ
պաչւա 4՜ հասա՚աալ ւյպասփս կարդֆ
պաշաամաես սչյսորէկ , վերագ.ոյն
՜Տ՝աո.եւյաս աեկնջ^, որ ույ Աստ ուր են
Աէար յարնա(ձսէրոս(ձեւսե ախակն ,
և ձև ոտ էսրեանւյ *ի կաշաէսույ , ւ»է ֊
ւասԱնասկրտ և պարկեշազ» ք ոլտ բս* ա
սա կահ էչյեն և պայլս ոսսոս^անել ,
դա մեն այն յահձն արար ե ալ նոչյա
պեկեղեւյէս ֆ անյապաւլ (սնամհվԼ
պււշյնաւսաչյոսւյսՏեել աաոոսանա֊
հա7(էշյ վար ուտ , երկիս ղանս և ըղ^
ն
ե,Շօօ§1տ
81
դասաս և հլու, յ ամենայն բարեյոր
դո ր ութի ւնս է
^ • Ե 4 ՜ պաա^արս աղօթէյն՝յ որս
սու-րբ և ասաուաե բնկալ սեղանն կ
հասաաաեալ, յ-րոյ վեր այ կաաարէ
մեղս արա ւիչ~ ե կենդանաբար խոր֊
հուրդ մարՏեոյ և արեան ապրե ֊
Ց Ո *՜ 5^ ա եաա.ն Հ ըսա արմա֊
նէ բաւականութեանն զարդարուն
պահեայեն անխափան լուդմնամրր և
խնկարկւււթեամբ , և պարսպեալ
րադստորմովթ , և մերձ ՛ի նա մկըր
աաաունս շինեսյեն • և անդ է որպկս
և սովորութիան իսկ կ և յպյլսն % ՛ի
նմին կանդևե սցփ Հաւաղան մկրասւ֊
թեան , ո րՍ եննդեամբ հոդին
սուրբ վերսաին նորոդելուխ, դրոշմԼ
(էն ել որդիս լուսոյ • վասն որոյ բա֊
ղում՝ պաաուոյ մեեարանզր պար֊
տի էքր մեծ արելւ
Գ> • է*, պաշաօն սաղմոսեր դու֊
թեանն անխափան կաչյչյկ ՛ի աուըն֊
ջեան ե ՛ի զիլերի ըսա օրինակի մայ֊
րպթաղպթաւյ հովուապեաին • ղի ա֊
մեն այն ու. մեր չի օրկն և իշխան ու ֊
թիլն յապազել պայն կարդ <*«**-
01ց^տ0
սրաման , կամ* նորաձևոէ–Թէ լ նս թել
առնել, ոչյլմիշ ®» ՚էնւֆն յարաեաը ։
Գ • ,9^^ և աեսոէ-լ վջորևպիս
կոպոսն պարաէ համաէւօաել պաաՌր֊
նայն եկեղեցիս • և ևթկ ոթ հեղ֊
գասցի կամ * սաերիարեալ
յյփանգիմանեսչլեն , կշաամբե Ացեն
խրաառւ. փսրգապեաոա-Թեան , և
գանիատ և աուգաեէգ» պաաոա֊հասես–
յյեն աաենական հրապարակաւ. , ղի
և "սսԸ* եըկիյեն *
Ե • ՀՀանղի պարա և պաաշա2ք ե
յա մեն այն աարւ-Ո^ # յ որ մամ՝ մո ֊
դուէթ կաաարիյէն* ըսա կանոնական
սահմանագրո*.Թեսնյ , ^4՜Լ *@ ո Ր֊
եպիսկոպոսայ *ի հաայաաացեալ
նոցա յեկեղեւլիսն , և րննոավմէ էն
առնել վարոէ-ց և կարգի պաշա֊
մանն , Թե որպես ունիցին , և հա-
մարս պահանջել յ երի ցանց և ՛ի
սարկաւագաց ալմամհէ-ցև րարոպու
Թե անցն , և ղաղօԹիցն մաաու-ցոամէե ,
ե ղկնթատոէ֊ացն մի ըսա միոջի յ«/»յ
մարոամէե կասաարելոավմեան , և ըղ֊
պաաարագամաաուցացն սարսափեի
լի խոր հր գոլն պաաշա7քոգ սպա ֊
83
ս ա հարկութէւն • զի փոյթե «լ անդն
յօժարոլ.թ եամր և երկէէ^փւ. ան֊
ԳԸԲԳ^^Ժ պ ա հ^ոյեն * »ք»/
Թե հնէէէաայցեփթ է համար* պահանջ
քելսյյ ^ աարասսՐ և յե ,
•ոնեալ գասձփցէ *է ատանչեչէ 2քա %
ուեւչեալս աւ.սՀնդապահոավմեաԽչյ ,
կրեայե պաաոա-հաս սաաո է կ , ո րտ
և էՅ^ * # պաաոէ-ղքե է^րմկ դրկեալ
^պԷհԷ՝ *ք^ 4«շ«^»յք ^
վարւէապերա§Խ %
ՀԼ • Ե«– »ձ մէպյխ երէչյէմնւյ և սար֊
կաա-ա գ այ պարաե մշաևջերնաէսորել
*է պաշաամանն ՝ այլև, ամենայե ոէ^ւ.
ափ մանկանդ • ձ. եթե ղթ ւ&ք^ ձ.
յ՚ՍԼ էյէ՝ հր^ ս 3^ պաաո^հաս *
Այլ պա/էկաս և դյլէնոէ-որս ամենև֊
էն իսկ պարա ե որոշել *է շնորհեն՝
որ էնլ ՛է մ ոպուքրգ.ակաևաչյ *է աոմնն
\\թո»ու–եոյ մաանէյե * քայչ ք եթե էն֊
վ>եակլյ կամ * դաւյակր էւ-րեանայ հրա֊
հան^էեսլյէն չէնել արժանէ »
է • Ն դյնպեո և ղարրեյոպան որո֊
շեայեն և ղկէւու-ոպմև ք մինչև յապաշ֊
խարոավմէմն և յ Ու. ղպավմէաՏե եկես֊
շ քեն ըստ աո.աք%որգէն կամալյ *
□ ւց|է, 2 6ժ Ե֊/Օօօ^ւտ
84
Ը • \ակ դսլոոնկորդիս և որ յեր֊
կրորգայն են՝ հաւասար մինչև յեբ,
րորգ ծնունդն , ըստ աոաՀին կանո , լ
նայ հեուի կայցեն ՛ի կարգեն և ՛ի
շնորհացն • դի պարկեշտ և սուրբ և
աներկևան եղիյի ուխտ պաշտոն եէյ
\\սաուծոք , զարդարուն ր և ճշմարիտ
հաւաաուԼթ և գործաէթ աււպթինու^
(մեսնյ , յան կալի ամենեյուն և
պաաուական , որպես ե Հայել ե
պաշտոն եիյ \\րտուծոյ • դի թե դեւ ա
տակտն ազդն այնպիսի պաաուեր
ընկալաւ սոսկալի և դ*էուշաւոր ա֊
նարատ սպասաւորութեան՝ որ չափ
ևս աււաւել ասյժ մուրս են արմա ֊
նաւոր փութ ոք ըստ %աւդոսէ վկայ֊
ութեան է
0» * Ա/՚ք՛ պա մեն այն պայս ահիւ և
երկիւղիւ պարտի հրաման տալ և
կարգել աեսսւլ քորեպիսկոպոսն ,
դըսւս և դս»ջողակս պատուոյ և մե֊,
ծարանայ տոն ել արժանի , և գան֊
պիտոնս խոշտանգանայ , մսնա֊
ւանգ գուսումԱաաեայան • դի որ
կամակորե յուսմսնե ՝ անկանի ՛ի
չարիս ըստ գրեյելումն %
Օօօ§1տ
85
ձ • վա«1ր որ* էյ աԽընգհաա պարտի
պ~հ*Լ յարգարաե, գյպրսյն , ՛է
վահան և յայԼ արժանավոր տէրգիս «
գի լոա.սաա.որե–աչՀ լա<սաավ~ պատափ֊
րա*նա*յն \\աաուՆ ոյ գաէՈրնեսե ահ
չուսա*֊արէր սյեն • Հանգի յորժաէք՝
ոէփ»ան ար գլաւէմե է էրկհւլէր յա. այ ըն ֊
ափրջ և պէաաանէթ լէնէյէն , Լա »ւս»
Ժաղովաւրդն տ էւէ եթկ եղիյէ
Ղթ ՝է Ոգովրգևնկ (Ոքե՛ ա*նաո.ակոա^
ԷՅ-Խամր գէւ֊րագայն աոՏնէ ած՛ել
յաւղՀՈա֊թէձտ , Հանգի շխ փոքր և
յագագս այդորէկ հագ է վերայ Հար֊
եպէսկապասէն* սչյյ աոՀեել և Հա
ք"*–*/ ^ աղովրգեաէէէն , և ըսա պարա֊
պ*չյ աէաաաա-արեալ պա հայն և ա֊
է^ԹԷյ՝ Ոէ֊րախայույանել ԳՐ Ո $
աըբայ վարգապևաու֊թ֊եամբ է շա֊
հել գմեդոա-յեալսև է և տալ տեղե֊
կաա–@Է*% կր(Օէսա./<է/րահ և պահպա
նաա֊թեան ամբէծ հաւատոյ . և ըէլ
գարշանալ և փախչել ՛Է հերձուա֊
ծ ողս *յ և յաղծապիղծ գործ այ •
Հանգի գէաաւորութ եան գալ էծ նա֊
3" 4 հաւաաայեալ ևպէսկապասէն ,
ըսա օրէնակէ րարգասաՈճեալ մեծի
Օօօ§1տ
ճ
86
*®ր*“ր*#*. "V հ ա տ ո յՅ
աափկանս *է վերսչլ ժողովրդ. և աէԽ
վֆն1րլ և գաաավշքէա. հաաանևլ, և
զծաաանր ինչ֊ բ աե աււ թկֆւ հասոա֊չլա^
նել. եթկ զքուշասյթ» և գ^ուշա֊
արաա-սչյևն ըսա պաազ.ամի մարգարկ֊
ութևանն , թկ է6 Ա4«* սուր գ֊այ « •
և **ք*Է երկրէն ապսաամբեալ ան ա
փոլթ աօնէյյևն՝ նոթա յ աևօր1~ե ու^
թևաե էւրևահչյ մեո.տյք»ե է և նա ա ֊
պրեար»լյէ»յկ զանձն է*–ր *
4*0» • Աս^ա /94 1 զօշարադութ և ամի
յածիցի զհարկսն մէաքե պահանջել ,
և ազ.ահոա.թեամբ ղոսկւոյ և
ծա թոլ յոթերս փափարիչյև աՐթև֊
րել, և պղե-րտլաչյեալ * է մոււա^օհս
կանոնական Հ&հութէւհս դարձու Ն
յցեաէյ զոր ամբող^ և անվթար պարս»
կր պա հև էյ և բորորովէւքբ թողևալ
էթեալ ղէւր դիաաւորութ և սանն
պահպաւԽսւթէա-ն ք և ևկևալ սուրն
կորսա, սանկ զեոսա , էնթն եէքէ^է
աական % և ՝է ձևրւաայ նորա արէւեն
խն գրևսյի *
4* Բ • ւԼա<& որոլ պա արա սա կաք
հրամստյկ 3 Հջմարիա թարոզև , հսկել
Օօօ§1տ
87
և արթոա.% լինել, « ՏԼ+զլ կացետ
անձանց և ամենայն հօաէգ , յ որ ու. մ*
եգ պձեւլ հոգին սուրբ աեսուչս հո֊
վուել պժոզովուրգ աեաո.% , զոր ալ
"էԲ^ՅՂՀՅ ս քաաուական արև ամի էլ.֊
Ր Ոա Լ 99 * Ե*– զերախաէս հաաուց֊
մանյքե պարգևի յայա ասնկ • « ^
յ երևել հովուապեաէն լխգունէցիթ
գանիձաո֊ամ* փաոյաց պսակն ^ <
^ • Նէետէ մեէլամենեցուն խոյս
աալև փախչել *ի չարկն , և ար գա
րուՀմև$սն չին ել հեաամուա • յա֊
մենայն ժամ* *ի հաճոյսն \^րաուեոյ
ծախել զիեանս մեր . զի անձանց և
այլոց բազմաց լէնէցիվթ աոիթ փըր֊
կուվմեան , և բաւական եզիցս էտ
համարձակութեամբ ասելով ^
Ա \\հաւասէկ ես և մանկուկթ իմ* %
զորս եա էնձ \^րաուած ,, : Հնորհզլ,
և մարգասիրութեամբ աեաոն մե
րոյ և փրկչին ֆէսուսէ ^ րէսասսէ տ
ե,Օօօ§1տ
ՆՈՐԻՆ
1րսրգ քաճաճայքէց աս մողովրդա^
կաճս, և ճոէքիճ ժողովրղակա^
ճաց ճճադաճղոէքխճ և կարդ
ոպղոշրեաճ աս քաճաճայս *
0 .. \յղր**րյ •փրեյիա^ երիյանյ
և ւքանականայյ որպես ամրասաա ^
՛Խութի ւն եգև աո. մեգ ՛ի բաղում՝
աեղիս ժողովքրգականայյ գյ»ահա ֊
նւսյիյ՝ թև որպևս ԽուլՈլթեամբ
ուհին գկարգ եկեգեչյւոյ պաշչոա֊
մա% և ագօթիյ , և ղ^/լ ամենայն
կարևոր ա ո. աՀհ որ գութի մհ • *էանա ա
ւանգ վասե ուսումեաաեչյՈւթ եահ՚Հ
ղի ասաէյին թև ինրեանր չին ՈԼ֊
սեալ % և գորգիս իւրեանյյ ՛ի գպրոյյ
ոչ֊ ուհին , և վասե ագիաութեան *
երիյութեան արժանի ո ւ. ւԻհ % • և
մեգ գրկէսհր են և նեգութիւն , գի
գաաարկաշյեալ եմր , և նորօր և ՛ի
89
%ՈշթաՖ>կ և խ»պանայէրալ&վթ յաաՕր֊
նաքնի , և ամենևին անաևդէրակ և
աճֆփթար գրոշ որբոշ է Հնաք.
«• > *«յ«** % գիաաշաշ Լ
մեջ և սգաշաթ բաղում՝ ար ամոա.^
թևամբ . Հա«ձ ^ ^ . ^դիո ոչ
IV ահսձայու.թևան ար֊
մանի ՛ի ագիաութևնկ • 4 ժողո֊
4»պ*ղ–ն խոպանայևալ&ոոյր , ձ. «Օք
աարակուաեալթ ոչ դապթ , որ քնո^
ոին թտևանս կարգելի ❁ թահանսշ֊
Ոէաթիմն • այլ հրաժարևշուշևալ
գեոոա *ի բնակոսթևնկ՝ օ աարաշ պի֊
աաևեաշ և գիանոշ աասստ պժա֊
Ո–անգու.թիւՅւ նայա է ՝Արգ որպկո
յամենա/Խ մամ* պաաոսկր չևալ կր
՛ի մփէԼաո. ձևդ, և գրևըսԼ և յաե֊
գիման հրաման աաըոէ փսոն ամև ^
նա/ն կարգի ևկևղեշւ.ոյ ճ և ձևր անլ
ձանշ կաղմեւվմևան , արժան կր թկ
խրաաևալ կիր . և այգպիսի աըյր, ա
•ՈՈ&Է ղձ1Հնջ֊ ՛ի ժողովրդական այղ ոչ
հասանկր աո. մևլ, և ոչ ղձել *ի
թևրու.թիւ% աևսանկստ , և ոչ պևպ ք
և ապաշաւ. . լէնկր մեգ% էլ վասն
մնփաք և պադոշ ևկևղէչրպյ դոր գոատ
7
օ Տ է 2 «1օ.Շօօ^1օ
90
՛է մողովրդականաց աոնոպ»՝ և մեր
ձևդ թողեալ ե • և եւ.ս , ղի ամե֊
նայն պատիժդ ձեր հայէ *"«– գի֊
ա ոէ-քմիա.% է և արմ՜անաւ-որու-թեամր
ղիարդս եկեղեցուց ունել • և յոր^
Գ"ժւ •ժ-ՊՐ՚և ^ՐԳ ն Գ Ւբ ատ բոդփ
և՛ է պաակաո-անս , ամենաալն հա դև որ
երկէ^ղաեո%.քմեամր տ
Ի • Ա/>ք– բ"*րձՀթ տյսոա.հեաև ՛Է
ձ&Է պայդպէսէ թշէամե/նս , ղոր֊
գէս ՛է դպրոց կաչարո^թ , ղի գԷ֊
տունթ չինիյին . ծ աներ ուր ղի որպես
կուրուվմէւն աչաց աաելի կ մ՝ար֊
է&ոլն , նոյնպկս և ադիտութիւն ոդ^
ա*զյ ատելի կ \^րտու,ե–ոյ 9 մանասանդ
^թսհտնպյէց • չուպթ ՛է մարդարկկն՝
որպես Նհէեեելդոչե հ՚*Ւ֊Ոէէսըր֊
թովև ասե 9 Բե « տարա֊
պարտ ար օտ , որ թոզի ղխաշինս Էմ*
յաջ^բսպոԱլ յ>օ և յաԼ ակն ր>ո 55 հ
Այլհի մի լուէցոա֊ր ղեորէն պաոտա^
հասն , այլօրինակ ճշմարիտ կացտա^
Հ+ղանձինս ձեր ժորլավրդակա»եաց
ամենայն պարկեշտուվմեամր աղա֊
թէց և պահոց անձանձրղյթ հոդ
տանԽլև ՛է միտ աոնո$–լ ղսաացեԽլսն
^Օօօ§1տ
Գ 0 ՝ ։ա ԸՀէէ է հ)է , ա Շյ՚քէ-Լէթ
դահանային գիասւի&ևան դ*ք֊ո*֊շասԼ
յթ . դի օրՀնյ, հարյանթ *Է րևբա֊
նսյնոբա . Հանդի հբևշաակ ե հդօրք
| &աաա.ծ–ոյ » *
Գ • <Լամաո.% % պ–չխա**ա.որ Հահա֊
՚եաք* հանապադորգևալ յևկևդևշյ֊
ա.»ջ% կաշցձ . և այլ ընկևրբ% շաբալ
Թ Ո ԿՀ աո. %*/ա փոքսաՆակաս . կոդդ֊
3& •պիպս *շաա մո* 1եվյև ւ .»^լւ.ն է
քֆշերոք յք խափաԽԽ»շ/է% , վա*% պէ
•քք է է"ր^ է/շակ*ձթ1րա% և %ո/ե
պասփա. է
**• • էքէ/»»»է/^^ աո%ել ևրկիւ֊
պաե–ուՀ2ևաւ1խ , և կանայք ՝ք ժաՀ*
մկբաո^թևան մերձ աո. Հահանայսն
•քք քշք՚եպյեն Խ"լ% "րպես սաէէրև֊
յաե աէանթ աս%ևլ յսձգգնաբար
և մկրաևլ ըԽղ նոսա . այլքէ աևդչ. Ո շ
խ-րեաեյ ադօթևս^ևն է
է> • Ե*– "աբկա*.ագոաՀհբ մկրաո*.֊
Թք*& յք քշի» ևս Հ էրե սսունևլ. ՚ ապԱ»
Թե արասչյևն , յոեձրևալ էքեքւյին ՚ք
աաբկա*ձագ.քէ*֊թձ%ևն հանգևբձ պա֊
սաւ.հաափւ. • դի ոլ և ս աբկա ւաայնէ
Հ^հո/նայ , այլ սպաասԱ֊ոբ Հա հ այ
նային :
յլ • էյ*, պաաարադացե եր ախայ֊
րքտ ՛է դյխաա.որ քահանային աոաձն
Լր&էյՀ յաէՈհայԽ ժողավրգակա֊
նայ , և է րէ 3 ելրայրր և այլ յձկեթ
նա/յա մի Է շխեսցեն ՛Է ասւնս էւրեասնց
աո-նու֊լ պաաարադէթ , թկպէա և
տահանայՀ էց&ն . եթե իցե պթ որ
աո.ցե ՛ի աոաձն է*–ր՝ ընդ. պաաոա֊հա֊
*քև Ժյ^ * և պե Գ ՔտնԼ
հաաա֊ցոաձՏև ընդց&սնէն արկանի յա^
աոՀնկանոավՅ-եան էւրեանց տ
է • դյխաա^որ ^ ահաեայն վաոԽ
հանապազորդ յեկեղեցւ.ոյն ՝է դորե
կալ երկու֊ երրորդ, ա^եյէ աոցե
❁ թաե զընկերս էւր, թե գեւդն մեե
հէ>
է. \յ^յա&Նայ% աեպթաց էՈրայ
էյխանութ եանց յամենայն ամի ըգ,
կնի սրրոյ զաակէն 9 զելյլ մկրաու.֊
թե ասն հարկասորոա.թեամր բ երցեն Հ
աո և էՈոԼ րա հան աք ր , և ասսփ ՛Է
յ&Լ ընկածին գօրհնաթք Էա-զոյԽ ,
և անձաաֆ մէ օրհնեսցեն ՛է աոաԵա
է*.րեասնց ք որպես սովորեցին ոմակթ
՛է •Խդէաոա-թենե $ հասն զէ սչե Էլ,
խանութէան այդ քահանայից , պյլ
եպէսկոպոսապեաաց ։
0ւց«շ6<։^ՕօՕ§16
93
Ե*– ը^Հի
ապաա մաԱաասաեգ ւջէ*ր**գգյր *է
հարա աաէփա աա.ագա»ափ փհաայէ և
հաարաի% , և պոկի հև ՝է պփ ճրքպ&շէա
յաճոթա աան պէնա.որաշ , վաոճ որոշ
արձան կ զթահանաքե պաթ խշկլ ՝է
կարգկ% իա֊րմկ հաա% այգպէաի խաա^
ճակ և շար գորձոյ , պոր յայաՐ 4*և
"Հ ա յլՀ Ղթ իշխերաք^ աոձևլ. էակ
ւթՀոթգաշէ արար ե ալ , լոսծ՚ևալ
ԺյՒ Գ Հ*"հաճաչյոա&են1տն , ա*Ձտ
նևէն անմասն *է թսդոա.թէ%կ •
* • »ք Հահանայ այր՝ և որ *է .թա^
հաՏեայակաՏե ժս*ո.անգՈէ–(3 ևնկ «/■»»
պահրգակալթ էյեն յապաաայ ասաճս՝
յէյխանէ աո սևս գւայևկոսթէաքե և
"ՍԼ Գ"ք>ձակալոա.թք,ա–% մք էշիեսշեն
աոՅեևլ ք պէ աքեոա, պաա2ձսս.աա. քրր֊
կեալ նևղևն պժաս.անգակէյս ի*–
րևանչք յորոա֊աՐ դաան րաղուվխ
պարաա^որեալթ • ապա թկ էշկ դթ
որ յանգգնեայի աոճէրլ, ՚է կարգկն
խրՔ։ գագար էր ալ շէյէ . և Ժոզո֊
Հչրգևան և ևկևղև^ոյ շաթմճէ էշ^
խաՆ •քչիւքէ ք և րԽկերր իԼր ըեգ նմն»
հապորգևլմէ ԷշխԼոչքեն , և ձոզրվրր՜ ճ
01ցաա^ՕօՕ§1€
94
գակթակքէ պ4քքնպքաի% ըահ սՏևայ ս
յք հ խեէղ ք ե ն "^ւ *
8ք^« ^5 էրզ թա յւ տ \ մաղպ,
է*քէ 4 ոմնել. ևրկկա
%աչթ երկյ եդյսղյրը՝ րհդ ղինս^սրղ
կազդեն ԹքԱէշհրալ֊ ամենևին յեկեղե,֊
շակ ահա ք ք և ՛ի մասհկ Խկեղեյա^ՀյԽ •
վասն ղի եւլէրն մարմնասերը *
4»ք* * էւ. որպես եղև անասս ակ
վսրսավմխ֊ն ըահանաքիյ և նոյին
կանանյյ՝ դերեղմանս աս. եկեղեցիս
առնել ի աեղիսն սրթոավմեան 9
յայաՐ հեաե յաաաՀ Հ էշխեսցեն
առնել • պյլ ՝է ժսղուէթդականացԽ
Հ սքեդսաարահս եղիցին և է րաՀա. ր
՚հսչյէշև հանգսաարակը , ղի սրըռռ 9
(մեա% աեղին պարկեշաաաէվմեամրւ
պաաո^կայի տ
. Ե*. արապըոյ եկեղեցի ^ք*
հս/նայը մի էշխ ևսչքեն օրենս *Է ասանս
շինականաւք աահիլ , և անդ. աալ
ղսրր»ՓԷ*֊ն՝ բայց միայն հիա֊սն֊
դաչքէ
**► . 0«4»ր(.^ և պմողավրդա֊
կահս յամենտսյն անառակուվմենե *ի
բաչք փախչել, յորկորսաաւթենկ է
Օօօ§1տ
99
յաղ։րն*յո««թննի , ՛ի հակաոակո».֊
թԼՆՀ , ՝Է ք»էԿ^ քաւլթաաա 4
գյծէկնրս ՝իտւրնսծ»յյ • մի կա.ո*,»պս մի՝
հարկսծ»ո»ըէ մք չարսաիրս է Աօ^ր^
չյևն ղշԿաշոդս , գդ֊ոպս , դպոս%իկս ,
պաա-ապակս • ամենևին մի հապսլ ուրնա֊
չքին և մի ասպնջական
պիսնայն , ղի մք նղէ^էն և ինընանը
ըեդ նսսթն որդիթ կորսան ած» ւ ❁ 9 ման
կա*%ա ի*.րնս»% Կյ »ծ»սւա»յնն երկիւղիլ.
խրաա ո » . պսա»ոա.իրանա»յն
9^*7 • ^ "Հք-սփ-է էլդսա-շոա-թևամբ բա֊
րհ յ*ս ս "գ աո յ հր ևան յ ^զետՒ աա –
Աքոաււ֊ած՛ , և րարնչաա.ոա.թիմն մար֊
մնոյ ամեն այն աա^սՀլ րսիմնսս/ր գար֊
դարնայի ,
՝4Ե • ^աաոա֊իր արարիչը նոչյս» , գի
ապա գյոչյ կան այս #՜ խ>անս^ին , 4 մի
կաաարնղոցե՝ աււանյգ գիրն արս ան֊
սսծէնլոյ ւֆմեանյ հա7Հու(մնամբ. • 4
դ**Ը ը»ոհ»սեայր , ա պայույ ամենևին
իսկ պսակ մք օրՀեկյ» մինչև ՝ի կա֊
աարո^Օն հասակի տ | %սկ կաս» արն ֊
լոչյն որ»պ գմիմեանս չիցկ անսնալ ՝ի
հա^ծչյս իա.րնանյ , պաա կ մք իփ4տ
դևնր աա.անյյ ըննոէ֊քմ & ան և դնափն
օ։ 0 ա 2 «յ^ՕօՕ§1€
96
/•կթևանա հարյանևչրյ • գույկ բանալ
գաաոա.թևամբ Ննոպայև ակա»Րայ
հաա-անևաըթ իյևն , և պաքեպիաէ
հարսանիթն մի իիխև^թ յանձն աո֊֊
նա*.լ է գի յթ՚շև յայս ,օր յպ/գպխէ
անկարգու.թևնև րագույՐ Տխապ»
գնային յաշխադ էհի՝ հոգևոր և
էքԱաւ.որ *
• Ա*1ք“ Թհ ԲՀր Ղթ *ի
վթահանայիյ յանդգնի , և արապթս,
«%**։/ հրամանի այնպիաևայն պսակ
•րհնևսյկ , գիաասյև գի Հ—հանայն
պաաոէ֊հաս կրկ ըսա օրինակի Տքն ա –
սա կար այն ք և ծնողին ոչ^ անպարտ
քինին *ի պաաու-հասկ տ
ժ*է • ^Լահանայբ միաբան կաաա^
րևսյևն զպ աջտօԱե և գսրսաարագ
ադա պայն • աո֊անյ աւևտարան
կարդալոյ մի՛ իշխևսյևն րահանէսչբն
մաաոէ֊յահևր • ապա (մկ գայի ոթ *ի
նոյանկ յորկարսաուվմևէէէն՝ յաււա^
ա թան գչգաաարագն , ՛ի պաաարագին
հայն մի իշխևսյկ ևրթալ, ևյրն֊
կևրայ իա-րոյ որոշևալ կայյկէ
«ՒԸ • \,ոյնպկս և շինակակթ ար
յագապան հրաափրևյան՝ պաշաաման
□1ցա 2 6ժԵ,000§1Ք
«7
4 պաաարադի հաղորդևսցթ • ^
յլ^ձ դւզաաարազն ձի իշիաևա*±
*յևն ՝ի, ասանս իւ.րևսնց սլ֊աԽլ և ըմԼ
պեը ԵԲՀ Էյ 1 * ո Ք ոբ յաոյաքադոքւ
էԿ»ծք^ * "ԳՐՅ^ Գ աան
V 4»5 պաաարագինյբ իշխԱաք^նր
Բ՛ալ, զի յք եՓյփ դաաապարաս^թք
անձին և թշնաժանթ հոգևոր սանին»
զի իւևզարարՈւթիւե այն՝ ունայն իսկ
ք * Ե&ե "Հ ՀՈ,֊
հանայ^թե և ըիկերթ խ-ր ձի թողբևն
՛ի նևրթո , ^ աաոԱյի կ եկեզԽց^ոյ
այնպիսի անաո.ակոա.թիան •
*(*•• է*, որթ սովորեցին ադիաՈէ-թ
անդսնչելժոդովրդակասԽթ որթ դպա֊
աարագի * կաշի և զ2 (րագսա. բասժալ
նէնյէվէահանէսյպևյիւրէ-անւյ ասանս
սանին պաա՚շքաո-աւ. աէսնաայ է յայաֆժ
հեակ յաաայսքՀ ձթ իշիաեսցեն բաժա֊
նևլ. ապա թկ իցկ ոթ որ բաժանից Է՝
լրահանայ րն ղպաաարազն ձի աէօ+լ
•Աոա-սցևն , դի ա/ի ւքևղացն այեսքի"֊
ա.ոյն հաղորդն սչյի • Հանդի ոշկ բա֊
. * \^ա ր կէա պ ա^ ն^փ հա^^ա^. ԱթԷ
աաա և եթէ ի յևաագայան . «ք այգ պապ–*–֊
պէս խա փան Լալէ րսա էջթ և ըաա պՀպթմէձ&ք*
՝՝ ՚ * " ՚՚՚՝Հ >Օօօչ1տ
լ>յ, ։յ/յն)ս1^
98
ժֆ%% պյն քսպփ արար ոպ ա ց պաաա֊
ք>–պֆնէ
> • ,9 պաոէ-պս զնաիէնեաց կար֊
դեալս % և պա մեն այն ընեաայս ոսխաիտյ
դաակաց /ւ ադապաց և ^"5
մսգսվրդականթ սիրաէևլրջմաս*.թ\ ՝թ
հաա ա ւա յեն յ եկեղեցիս և *ի հանս
որպես օրկն ե , ղրգ^հք և ղ քարԱեոյ
պաա՜ճաո-Ա կենդանաւե մի արդե֊
էթալ փակեսցեն և խափանեսցին *ի
կենացն ոդւ-ոց տ եթե էտ կամա ֊
կորսար ապսաամրեալ յիւրմկ
հանայեն և *ի վանաց՝ արաատոյիսրոյ
եկեղեցւ֊ոյն ՝Է հանս ուրեր կամ՝ յա֊
նա պա աս գսրոոսպս և պպաաարադս
մաասւ-սցե՝ այնպիսին ինթն և
նողյքն հեա.ի ւէցֆն յօրհնու^ և ՛ի հա֊
ղորդոս% ընկերացն, հանդերձ ընաալ
նետ , մինչև ապաշխարեսցե և աու^
մնացի ասւդանս յեկեղեցա֊ոյ • հ&դֆ
եղև պաաՈէփրսձնսպանց և ածամարաէ
զ^ինըմպ եչէա ՛ի լալիս մի ա֊
րասցեն • աշիսար *ի հեր այ մես.ե֊
լոքԱ մի րտ աո֊ցե , տանպէ դի Լ. ական
են ամենայն այդպիսի իլտ • ապա
թե է*լե Ղթ Ո Ը ա ն հն ազան դե ալ֊ ա֊
ե,Օօօ^1(2
»»
ր ասցէ՝ պարտական ապաշ֊
խարուիմե ան աո. դուրս սուրբ եկե֊
պիյւոքն է
ՒԻ • է^ւ րա Հան ասք ր պդ ու. շասչյքան
ղյաեչլոա֊ալե ալն միաբան աոնել ար Լ
տարոյ եկեղեցւոյ , և միք իւրոիւա և
՛Է հակաո-ակուիմիւն ընդդիմանալ
միմեանց և անարդել անձամբ պան ֊
ձինս , այլ խապապութիՀն եպիցի
ձեէԼ յա մեն այն ժամ* սիրելի և դոր ֊
ծ՚ակիյ է
• 8քձնք 0։ ^ ա ^*^ ^ ձեդ կքօ֊
նասկր վանականաչլ ամէէնեցսւն ,
վստսե ղի հրաժարե ալ եբ *ի կենաց
երկրաւորաչյ , և պարապեալ\^/»աու֊
ծ՝ ոյ և ասաուած այնոցն • ղի ն մա֊
նեսցՀթ անուանդ իսոսաովանուիմ ե ան
և դործ^բդ • և եղիցի ձեալ սիրելի՝
պարկեշաութիւն , արքմնուքմիւն ,
պաշսաօնասիրուքմիլն , նմանուիմիւն
բերել յանձինս հրեշտակական վա֊
րուց ք օաարսիրուիմիաՁն և եղբայր ֊
սիրուիմիլն :
ճ
Օօօ§1տ
ՆՈՐԻՆ
ՍՐԲՈՕՆ ՍԱՀԱԿԱ8
թե որպես սա/էմաճեցաա կ արդ
ո*խէոի և ոյաշէքաճ վաՇաց .
Ա.. *ֆանգի բապուվխ կարհԽցթ
ագիաութեաա/ր այէ զոՅն եկեղեցի
ասել և այլ ղչմէն վանս ք և աքսմար
բանիւրլ իա.րեանց կամեցան կո իւյ$ և
հերձո».աՆս մհէ-ծանել *ի միաբա֊
նա֊թիւն հաւ֊ատոյ , և մհօսացան ը/լ
պա աո ւ-ի բանին բանն որ ասկ • |ք^
ա կր է մէ հաւ-ապթ , մի մկրտութիէձ* •
պե «ր պյլև այլ կամի ասել յայա ֊
նապկս և ղհաէ-աաոցե ցուցանկ ըզ֊
բամ-աեոԼՅև • ❁ րանղի եկեղեցի մեզ՜
»ձ ցուցանկ պաաոէ֊իրաԱև Ա^ասււ.
Նոյ որ ՛Է տարանց և *Է փայաից կ
շինեալ , այլ ղհաւ-աաուԼ շինեալ
պապց .1 մարդ, կան *ի վեր այ վիվին
Հ
Օօօ§1տ
101
հաԱաաաոոսթեասն • ապա սսրեաէե
շֆմարէա հասասն ե եկեղեցի ք որ
դոա.ա/արե և շինկ պ*&դ *ի մի միարալ
ն ութի էն դիաոսթ էրան որդ սոլն Ա«,
ասւեոյ . պի նոլե է%ջե կենդանա-
րարն ոսսոսցանկ՝ ասելով՜ ցՊկե–
արոս • Ա ֆւ»է ես վխՐ , և ՛ի վեր ալ
այդր վիմի շինեցից պեկեպեցի էաՐ ,
և դրունթ դժոխոց գթեալ մի յաղ .
թահարեսյեն » * Ա/»ք.
պասելն յ/պեարոս վկաՐ .
մի՛թե որպես ղմի ղջ *ի տարանց ,
Հաա. լիցի * "ԱԼ մարդ֊ բս&ասոր ,
գլոսիտ աասպրելական դասուն , և պի
սմեդրդոսելի հասաաովթ խոսասվա.
նեայ պ^րիսաոո որդի Արաոսծսլ ,
երանոսթիմե լան կալաս և վեմ* ա^
նոսանեցաս տ Աւ^ա ոսրեԱե և շի–
%եալք% ՛Է վէրայ նսրա ժ %
անշաւնչթ , ա/լ մարդէկ՝ %որէն հա ֊
սաաոոյ հաղորդակիդ է *քԼանպի ոչ~
դան դա, ղին դիրթ սովին անոսամր
ձաքեԽլ ղաէր ԱԼր և փրկՀքէրրէ.^
Խ"Կ ը" ա “Փ ա &Ւտ • յէը“ աա ԿՀ
ա հա և երանելին Պ^աւդոս պան ոմն
եկեպեյապյ ասելով. «Հորս եդ Ար.
Օօօ§1տ
103
- * յ^հԿՒց ւ^ջլ այս են « նախ
դաԱ֊պթեալս , երկրորդ դմարդարկս ,
երրորդ դվարդապեաս V , և որ ՛ի
վարդին ե *
Ր • Տ եսանեո զյար»քարուսՈ$ և ըզ֊
բարձր ութ իւն եկեղեչյւոյ • պսուրբ
և դամբին հատ+աաոյիէ ասեմ* , **ր*շյ
աա-ստեալթ և մարդարէ հ> և վար ֊
դապեստ են նաւավարր # ոանելով֊
նաւապեա դմարՏեացեալ բանն է>–
աԱսաե • և դնա իսկապես խոսաովա լ
*%ր և Կ և ղի^ է ՝Հ–րէ ։ս ֊
ասս հալ . աաաչլեչոչլ • ^րւսէէպի օրէքե ե
նասի դչ սմենայԽ յինլն ատՐւիուիելուԷ
ձ րսմստաթև յամենտոյն աշխ ար հա ա
կան ե-փաեաւյ կարոդ շինել ապրե֊
ցաւյանել* բայց միայն աներկևան
պահեսչյոատ դհաա-ասա՛ որով֊ շիևե֊
յրպթ բանաւոր և մա ա է, որ եկեդեշյի
*ի վէրայ հիման աս֊պրելոէյ և մար֊
դարկիյ.
\\յսմ՝ եկե դեշյւայ՝ ուաա֊էյանե
8 իմոթեայ խնամ՛ ոայեել ք երանելի
աապթեաչն ք սիւն և հասաաաոաՀ
Թի*ն 2 Հշ մէ Ա րա ուՀմեաև ս&աւանե
է~Լ* յպթ&ի հ » » 9 ի նմ՝ա իա#֊
169
հ—֊րպձաոաուածպաշաոլթևոն • և
յիրաւի % մաեաւանդ թկ ճշմԱտրիա
ի-Կ– Փ ոչ֊ ևն բաւակս/ն ձայհաւոր
կաա*էՐ անշունչ արարածը յայանևլ
^խորհուրդ. ասաուածպաշաավմև ,
*Տ/ձ միայն բանալ որ և կև պեյիս <
ՎՀՈսն այս որի կ և սապմոոհ բարձրս*
ձոՀյե ք*չ4 թև Ա Օր հնոլթիւն նմա
յևկևդևյիս սրբոյ 59 « Ա4« և 0*.
մուծլ մարդարև որ հաւաաարիՅն
կոչԼչյաւ.՝ դեոյե ուսուցանի ՛ի պա^
աուէրևին իւրում* \Հաւուդայ . ա )«
բրև աէնասյևս յինէՀև՝ հանդիպևսյի»
պարու մարդարևիյ մնսրլ
դարկայելոՀ 55 ։ Էյև, գար ձև ալ թև
<Հ Ն^ևղևյայաւ Հողթհոլրդն *Է ^
նայ մինչև յքԱ Նրսաբևև իբրև զայր
յ> • ^ դար ձև ալ աոկ • յ< ԱՀա և^
կևդքրյի մ՞արգարեից մարդարևայև֊
Ը՚Յ* և Ս ամուկլկայր *ի վևրպյն ո֊
5* 99 * Ե*֊ օրհնևայ | )ողոմոն դևկևպև֊
3& • և չու և դև բան» այս յ ականջ ՝ս
^ հաոաա ֊
–4/& ք հաւաաս , և լուար դպաա^
Գ~*. ՛է <ԳէՏ> հրո/ յաւ* 1 րհ
^հՒքէՅՒՀէ • /«V ւ*էԿ*^ «ւրր
Տցսաօ.ՕօՕ$10
104
Գ&Փ Ա՝ով»Հս է^եպսն
էարէօյևչֆ հրամանաւ. \^յէտուձրոյ •
<1 Նհհ*ւէՅ ա Յ" * ա *4 է զձ-ոպոհոէ-րգԽ
1 ի ղոսոՀև խորանին վիայու֊թ եան ,, է
Հչեսանես ղի ոչ֊ եթե դ խորանն
կոշեաց եկեղեցի , յորու .Հ*
արկղն կաակարանաց ք և մևա֊ս խո~
րանն որ կոչխր սրրու-թի այն սրրոա.
թե անց , այլ ղհասաաացեալ ժողո֊
վոէ-րգն կոչի եկեղեցի տ վաւձ սչյսո^
րիկ ևս աոսսսել րարձրադոյն և
էսպթեաչն ԳՀաապոս նորադոյևս իՏէն և
յաւՀա հրաշաչիս . ^անպէ ցոսցանե
ղեկեզեցէ ան ղրան կաց ղր եչոց ոլ
յերկրի՝ այլ յերկէնս . որոց ա֊
նոտևակր % ղրեալ են ՛ի ղպրոա֊թիւԽ
կենաց է
Տ եսեր ղձշմարիա հիՅև եկեդեց֊
ա-ոյ • վասն որոյ Փրկիչի ասաց խնղալ
գա ւա-ստեալսն , թե « | սնղացեր ղի
անու-անր ձեր դրեալեն ՛ի աէպրո*–^
թեան կենաց», և ղանապակաԱ՝
որ սկիզրե կայյոս շինեյոյ յերկրի ՝
որ անցան ելոց ե թ և աէ֊արաեցաւ. ՛ի
կաաարս բարձր ու. թեան երկնից տ
Այ" 4* խորհուրդն եկեպեցլյց .
108
պայս հԼսաք ասել կաթողիկե աոյա, ա ,
քելական եկեղեցի . ղի ՀԷ ^ "փե֊
ղերս հաւատացեա/^ ՛ի փ& ։ սասյա
# իշական յոր^սրԱն եկեղեցի , վԾ
սւկրօւնքսկան հրամանին որ աո* նո֊
սա % Թե Ա փֆացիք ը. ՏՕէՒ երկիր ,
աշասկերաեցելր ղսէմ՝ հեթանոսս ,
մկրսաեցիր զե ո սա յանուն հօր և որղ^
*֊Ղե և հ"գ*–*փ» %/ . ս^սացիք նոցա
պահել զոր ինլպատուիրեցի ձեղՈ >
Ա/»ք– թկպկա և Փոքր *ի ձ"*»4,
ասացաք յօրինակացն , սր բաղմա֊
պատիկ կան *ի Ո֊Էր** ԽՈէ –րր ս համն
եկեղեցսոյ է 7բյ . ,քանղի յայսփ եղի
ակքթսկ միուքթ , և ոլերկպաա֊ակեալ, .
որպկս կամեցան պաաաս.ս*.8ե ա»,֊ ,
Նելև կէւԷԼս վաղվաղակի աքսմարսււ բ
իւ֊րեանց • ղի ի. ճշմարիտ հօտկս ։
"ք 4 եկեղեցի \Հք նա միայն կ
պաաաս.եալ և անջաաեալ սր ՛ի
հերձոա-ածս կործանի և մեղաց շինի
պաշտօնեայ , ղի մեղք միայն բամա֊
նեն և օաարացոսցանեն
ղայս ասելովդ մեր % ղանբ ա ման եշի ^
միաէ-րրրու-իթ եկեէլեցւ-ոյ յայտ արա֊
րպֆ թե կ1^եչի եկեղեցի . այլոչեթե
3> Օօօ§1(
V -
106
արհամարհ էլ էնլոձսոէցանեմի ըգ.
շքնուածովյտ պաաոամրալ աեղէսն ,
որ անաւանին ժողովըդանոցր • .թան
պէ ՛Է *ԱԾ մորլո$Աւն ^ահաեայյ» և մաե~
կու. նթ ոա-խոփ և պաշամնեասյթ Այ՝
կաաարել ղաղօթս և դխնդ.րոա.աես ,
վԵյ և աղփթարանթ կոչ$հ և սրբա ֊
ր ասեր * և հասաաաեալ կայ *Է նոսա
ակրունակաե սեղանն յ*|»«/ 4Ւ( ,ս Ս
ղհացն և զւէԷնին պաաարագեվթ ,
յօրէնակ * կենդանարար մարԱևոյ և
արեանն , որ մէշա աեեախապկս
բաշխի ՛ի մեգի ❁ թաւաւք և ՚էթողու^
թք մեղաց • և ՛է նոսա կայ ոա֊ղդեալ
աչապահ մկրաուձր • որով Հ լոաաաա*ո֊
րեալ վերսաէն ենեղեամբ հոգիովս
սրբով. I գրոշ մէվի ՛է յդյս կենացն
ցաւէաենականաց • և հասնապաղ֊
անդր գ.ույմարելովՀ չսեվթ սաղմոսեր,
աէու֊թխս և պսրսադ.ամս պասաու.էրա~
նացն Այ • և պէ մէշա ասևդր ժողո^
վէվխ է և ապա&յ~ե ապասաաևէ է մեգ,
ք Օրթ*՝Հ Հ֊^ակէ աաա խ-ր&է+դ իթր յար֊յգք
*֊ էմե » "9" && պ-աձարագթ ՝քկՀ~–> ֊
աէ. պպէս և Հաքթ ՛է կիր աա,թ ՛ի աց\ *ֆ~*
է^օ; ւգւ է աիպ կամ՝ Փքթակ • –քք
9ր՚ լ 2*Ժ է» ՝Խ* * «րպաՕպիք կա&կպեԱ, պպ/% >
*սրփ 4 “՚
Օցէ^Ե/ՕՕՕցԽ
107
ղամննէսյն աս արը է ր աըր *ի %մա կ աաա ֊
/»Կ»Հ| սովորսր^Յիան իղև էրկէրղթըի
ասն ասանէրլ յարանսրնաբար և ոչ֊
րնաա-որապէս ա
Ե*֊ ՀԱ^ղի րագոաօֆ աայսպէս կան
վկայարանը »*քկ» «այրկթ յանուդ
նկն ճանաջիսքխ էրքմկ հսսէանսւն նո֊
շա էրն շինեալթ . այլ «շ ևթկ ին֊
Հլէրակբ իսկ յ*րղյ անորն շինէրըան • և
մի պաաիւ. կ ամննէըսւն ղի մի խթր֊
հստսրգ. կաաարի • Հանղի սեղանն
ամէրնսայն ոէ֊րեր ակրոայնական ասի և
պաաարաաէե • բայը միայն աօնի*վխ
ղանաղանին • ղի իլ.րաթանչի*.ր սա եղ֊
է»^ սսվորոր֊իմիան 4 կաա ա ր ևլ ըզ֊
կարգ, աօնիըն X
Դ* • արմանաա֊սր կ ղաո.ա֊
ջթր 2&ԱԱ. բանին յիշաաասկել (մ է
որպես կամ* քի՚նլ պաա7(աա.ս շինե֊
•քան վս »%թ* Հանգի ր սչյսմ՝ ոչ֊ ե(մ ե
Հրս ո 3 •Գ ս մ ե ա 1ՏՒ ս կսգար֊ փոյթ
յանձին է այլ և Հոյեր , և Հսս-աֆ ,
և Ա*“7>/Տք է և այլ ամենայն աղը. *ի
*Հրիասոս հաւ֊աաաըեչսը . ղոր և Հ
էրիչյս երանեալն Հլա^ նահաաակն
*$Վէիսաոսի <Հ*րիգորիոս % կաաարեաը
0ւց#^ՕօՕ§16
108
շնորհեչովնմա *ի հոգւսյհ արբոյ պօ֊
գուա մաաակարարութիւնն տ փաէլ
գի րագմասրսաիկ օգաի կ աոփթ և
սիլն հասաաաաւթեան 7Տշմարաու.^
թեան ուխտ ի մաեկահց , գի փ**Ա֊
փայե և թևակոխե ՛ի հրահանգս
հոգևորս , և գորս ամենեցուն ❁ թա է ,
հանայէւ/ և ժոգովրգականաց պ արա
կ յ արգել և մեծ արել զԼարգա^
պեաս , և միանգամայն իսկ պամե ֊
նայն պաշաօնետսքս ո ւ խ ս փ* որ
ո֊անց աարակուսանաց անգր մաա ա
նեն յընգունեչութեան կամաւո֊
րական է
ՎՀԱսն այսորիկ և դիպոգագոյն ե֊
գաւ. ահուն վակթ • գի անարաում*
որոյ պիաոք կ աացին , և ոլմիայհ աո.
օտարս կ օգուտ նոտյա յաճախեաՀ
այլ աոտւհլ ևս գեւ^ն յորուսմ * շի^
նեցաւ. • ^թանգի օրկն կ նայա սփո ֊
փել գհիւանգս և մխիթար ել ըզ*
սգաւսրս տ էէ որթ ամուլն ութ ե սան
են պարապեալթ Հլահաեայհյ
գու-մ՝ անգամ* պաաւսգիթն *ի մշակու Ն
թիւն , և կանանց իւրեանց հնարին
քինել հա2Հոյ , որպկս աոստեյական
ե>Շօօ§1տ
109
խէկ ՚Հշմարէա կ րաե . էակ ՛է հաների
բհակեաչյթԽ կոաօասթե ամբ և% պար֊
կեշաայևաՀթ՝ մէշա մարանշթչոԼ ըԽգ
աէափն զոր քնոա֊թէւձն վաո-եալ
րարրորկ • և աեյապաւլ զսզաշաօԱե
կաաարէն և զկարգ. • պխապազսա–֊
թին էձեդ֊լէէրլով^ ամենայն աշխ ար֊
հէ , և զյէՏրզջն շէնութէՀն և զաս.ոդ֊
քոավմէն *է աասՏ; և *է զէշէ՚րէ ամե֊
նայն արէքնոէ.թ 1րամբ « Վշս/ն այսս֊
/*4~է– ^այամէնայև հարկապահանջ
էշխսնայյ սահմանս ըեկաշաւ. և
ա%գս , և զիրէյա Գ ոքե պասփւ. ժա֊
ո-սնէէևայյ յսւէափ սրրու-թնրսն 1ր֊
կեղիցսոյ ւ
Ե • Ա/քք– ամաչիսրեն որր յսն֊
գըդնհրրսն ախմարսւթբ և անզէք֊ա֊
•Ռէւթև-աէ/ր էէլրեսնէյ այլ զսՏն ասե՛լ
զէկէր$ւէֆէ , և այլ զվանս • Հլսնզէ
յքայսնէ եղև անրաժսնեշէ միսս֊
թէ*.% սնդ֊ամոայ 1րկեպէշր֊ոյ ՝է
ասս հաւ-աաաւյելոչյ • Ա ՀԼէ սնդաաքխ
ե*(թ էֆմեսնչյ *Է շէնսւ֊քմէան Հասա.
աոէք սէրսէքն \\թտաո*.ծոյ V) տ \,աջյեպկս
և էեոզովրդաեսէյ ր և մաարոաՅկթ* զսր
սովորոէ-թէն ևպև *է ՀՒ– ձ
Օ ցէէ ^ժ
\"&լ ր***–
ր կ ըր~ գհ՚Ժտ րհ՚-էԽ և –է ա –
•յ Ք ա Ղ ^ ք ա Յ » " ա1 է“քյ Ն "է **>
լրրս-աքթ *ի բազումս բամանևալ»
մի և նոյն խորհուրդ, կատարի
էմենեոիև . և ըսա խոր հր գոցն ոչ֊
ի ոմն մեծ՜ ՛ի նոսա և ոմն փորը է
լ ը սա ասաի7Տանիե իշխանութՆ •
այնպես յարմարե ալ , և բա գույք
ութովդ պարա ե ՛ի %մին մշշաՀնֆե ֊
սւորել» վտանգի ոչ֊եթե ՛ի մարդ ֊
ւդյին կար հևաց և "ճաււեցեալսահ֊
անադրսւթիւնս է *»^լ յաււաոսս ֊
րաշունչ՜ դր ո ց Խրկրորդեցաւ ՛ի
քկնջլ բացորոշաբար • և որ հակա֊
՛լակն կան , ոչ՜ մարդկան ՝ պյլ 1>֊
աուհոյ հրամանին կան հակաո.ակ •
և որ կա մին կալ հակաուակ* անձանց
դաաասաան ընդ ուհին է
ձԼ • Ա/»Փ– պարա է մեդ ղհաաու֊
չռումն շԷ ո քհիԱ սահմանագրելով
հասաաաել յայաարարութեամբ
թկ որպես պարա ե հաաուցանել *ի
հանս և կամ * ամուանացելոց ^ահա^
% "ԱհՅ * $*& “քքԱ ն ՀՀ"վհս*»նաւ Ա^.
կըրաչին և հքրսյփ , զոր ն ա խ ակար ,
ե>Շօօ§1տ
111
գեաց աւսաթևալն և խոստովանով
քրիստոսի , և հայր վերստին նորոզ^
մահ բոլոր հաաչյաստաե աշխարհիս
Գրիգորիոս՝ *ի վաես , զի ո ւխտա ,
դրութեասն պահ էտ հասաաաեցաւ ,
կ– որ ինչ՜ միանգամ* սայլ՜ ուխստ են
՝ի վաես կաաարեսցխե • և շաբաքմֆ ,
և պահտ , և ծո$ֆ % պի ուխտից էրն
կտաարմուել» , զի ուխաաւորեաԼ են
րնակիչյ» , շնորհիւ ուխտին կերա ֊
կրեսյին է էւ. ատն ամենայն մարտիդ
րոԱաց զոր մատրուես կոչեվթ տ վա^լ
գավառին մա աա զենիթն միասյե պը֊
տու պ ւ / ամենայն տրմտեաց ,րոաւ , ^ ոաւ
՛ի մ՞ոպսվրգակաեաց և յամուսնացե լ
լոց յթահանասքից յաււաիիաե արմտեաց
այս թտնյընտրոյն . պի զեղչին կալթ
ցորեն ոյ և հՆձակթ գէնւոյ և ի^զոյ ,
և մի 1 *ի վաաթարացե իբրև զ\\այխն ք
գուցե զեորին չուիցոատ զազա աո ւ հաս :
8«ծ սրբոյ յաոյսանուվմեասե և ^ աուաս լ
նորգթ նորա , և տեաոՖ ըեգաո֊աջն է
և աո֊աջաւոր պտհոցե կատարումն •
8օՆ միքնոց "թա ււա սնորգացն զատ֊
կի , օր է \ազարու , մեե հխեգշաբա֊
իմի զատկին , յորում * կենարարն
3> Օօօ§1(
112
մեր աւաեգհաշ աշակհրաացե փոր֊
հուրդ* նորոչ ափափս * Եք4 #< –ձ ա ֊
թաք Հի դասակին րնհաչիատ և հարդյաս֊
կաաար օ մասի ատ գիր պաակին . սամե
հաաէրաուեալայյ ահաաայև յհրկիևս •
աձա հսփւՀամեհքՈյեյհքԱ հրսսփէք «»Հ
ս, Ա * Ա|/"^4 ՚# վ~ես ոափք֊
՜՜7 աաւ.որհալ ահդիաաե հրիձիաքհ նա֊
՝ խանն հասևապագ > ^ կհրիէքե % պ աշ֊
աՀևՆասյՀլ ահպւոքե և հիւրթ , ^
հան սայի աք թկպկա և ամհա֊սեաայհաԱյ
իցհն և աբ նդայի^ հ. աաէհնասքե ափս֊
սփ մանկանաք շՀ արմասև *ի շկնս
օթէրլ այլիաիսնս, րայշ հթկոարոչն
աէու֊էքևն է է(– կողոպուան վախ՚Յճս֊
նհլոյ աանուահրաաանաք *ի աախակ և
յաթոո.ոյ , աքինչևյպեակ և չդրգալ,
և որ ինչ՜ անձին դէէհսսան հ աֆնչև
աքկօշիկս և ցգօաի , և անկոդինն՝ հր֊
է*հէ Գ Հ~*" • Փ Գ 4Է֊
րայ նորա ասքեր աքահալ հիա-պխ և
փրհեհայհն տ
է> • լԼւ դաաախ որ մասսնականաւ. 4*
կկս կաշո/ն հրթիայկ ՛ի վաեմե , և հր֊
կու. ահսսունտ 2ք րագոափաե • իսկ Հ>ա֊
հանասքիյն բովանդակն , և ոչխարին
III
մորթն • I գմակն անպ ամսՏքն , և
Հ ր ադս* ն և խ ախացոցն • և պա % ա
դ սէխ պթ որ ՛ի ասանս, ^ահանասյ իցն
են և նային եղբարցն՝ նոյնպՀս ասզ,
շեն է և գաա&նագյն պ ասաարադս հա֊
ոարակայ՝ կերիցեն պպշաձեպյբ
րապոա-էՐ ա/եեարանհթ , և եալբարր
հաա-աաացե ս*էթ • և գհայ աէնին որ
Հանաքն աո. հասարակ կերիցեն ամե֊
նա/ն պաչսանեսԱՀլ , նոքնպՀս և րդ֊
հաց ապաչխարոպացն զոր յաւուրս
է թաո.ասնորդացն ասն են հանգիսա %
շաբաթ սա. կամ* կիա-րակկի տ
Ը • ք\ւ« ^ պաաարադե որ *ի հանս
կատարին , երախայրիին , եթե ա֊
նա պաս» ֆցե % դեւդքն անդր աա֊
ցեն • ապա թե ոշ ասմոա.սնացեչոց
ւթահանայիցն աացեն • դաոնայի չիք
օրՀն սա-մկթ գհասն աեասն *ի յարկ
յիա.րոա.մ* աանն թսպսպւ |ա^ ւա&ա
նացեչոց ^ահանայիցև եպիցին սակր
շաբաթն ղաակին , և գ ա ա ի կն սսա֊րբ ,
և երկրորդ գաաիկն , և յերկրսրդ
գաակՀն ՛ի հեր կիա֊րակկ թև ամենայն ,
և սան սրբոյ աս ա ո ա ա ծածնին և հա ր֊
դահաոփն , բաց ՛ի մ ա ա ա պենեայև է
Օօօ§1տ
ւս
պ» ե կաաարՈւՏէե ^րաււասնորգացն
սա*Ա0րեչական աօեիյն հաւաաացե֊
Ա՛Յ է*"“4^ * ^ զպաոէ-ւլ յամենոայն
արմաեաց ^օո. և պ աաարաղյթ
որ մաահականաւ են կե" կաշոյհ և
7քրադ.ոափն պերկ ու. մասովս ՛ի վլսնս
թողւրւէ ղպաշամաե և ղյուցմաԱն ,
պմքե աարցէն ղլուցման մասն , և որ
ոշխարասլ. ե դմաքքն անպ.ամո1խ և
Օրագուն , և խախացոցն ք և մորթն •
ե պչրեսան միայն աանաիկնացն վախ֊
7քանեչոց է էւ. աշնթ րարեկ են պանին
և ողոպոմեանն մնհ՝ որ թարգյմսՒնի
րարերանեալօր , և թե այլ աօն որ
կաաարեսցե յանս*Հն աոսաւրելոէյ և
Ժարպ.արեԷ 3 , հասարակաց եղիցի .
պէ այնպես աներկևան և աէւանց
հակաՈ-ակոսթՆ պաշւոմնեիցն կաց֊
ցեն դաււր $ պիաեչովԼ որում* շնոր ֊
հէ արժանաւորր եղեն • ղի պար ֊
կեշաութե ամի և ուսումնասիրու֊
թե ամի վարեսցէն , և մի եղի֊
ցին րանակոփւր ,
այլ •փրսւնր ար֊
թ ոա ֆր ե. ղուարթուձւր յամենայեի .
ղի բաւական յիցին խրաաել ղսսոս֊
հակսն , և նյոպացե աչսն ահ ել ՛ի
նցէ, 6 (յ
էէՏ
♦•■ու *««/•»
4* վարդապեսփ և հալևոր հովս*, ի է
0իշաա**կաքւա& <իրչի
Այ» սա հմանադր ոա֊թիւն կար֊
Գ"3 գր^յա^հրամանաւ. սրրոյն\^ա֊
հակայ մեե հայրապեաին հայաս
աան աշխարհի, շձկալեալ՚ի
նահատակին *ի տեաանէ֊ն ^րիգո֊
րէ % & արգմանեէյաւ. միայն ՀՀաձւկ ՛ի
Հայս է Ա/»7– Ղթ աեհնապան ֊
գեալ կանոնիս նորս* ձևել կամեոյի
դկարաէեալ սահմաեադրոա֊քմիա%ււ ,
մի ընկարյի մասն և վիճակ մա ս.ան ֊
գոա.թեան յարթայաթեան *ՀՀրիս
աոսի \\րասա.եոյ մերոյ . և որ որ միա֊
բան ե ալ կաաարեսայկ՝ ընկայթի գօր
Հնոա֊քմիաՀն ՛ի աեաանի հաղորդե ֊
1 րւէ պարգևաւքն և անվախճան հան֊
դրսաեաԱն եր քան կին Գրիգորի և
հոր մերոյ | Հահակայ , և նոյին հե֊
աևեչույ . ճշմարիտ սւպպափաս-ո*.֊
թեանչյ , օր *ի մեծ և յել էևեչի ».
Օօօ§1տ
ճ
ւ.ոա–րն էրն պսակէրչոյ յաէ&%ապթաւա֊
կան աք ոխ՝ անթարդյ/աէէրչքթ պայխա^
ս.ու֊թեամբ յ^ոեջևնաա-որևա^թ
ա-իաէրան , և յա լփա էրանս յաափաէր ^
Ն Ո ր Ւ Ն
թէէր որպես պարա ե հգիսկոպա^
սէսց պաաեշ ղգաՇձս ևկեղևց^
*ոյ տ կամ որա ց աթպԽ մաաա^
կարարեք .
I)* . \յաա.ահաձպփսա Հր ամեն էր֊
3"^ » աաէճսր ագաթից և տևգէ խըե~
գրսւ^սծսց մերոց , պար յարանուօս֊
նաբար Խկէրղևցի սովոր եվը կոչքրլ.
ունէրլով յինըևան նտւապԼրտ կա ա
րապԽտովթէրան գ տև սոէ-շ֊ եպիսկո֊
պոսե • գի իէնամսա և արդիւ.նակա֊
տար կամքը անշարժ ունիցի զրահ֊
մ՛ան ի*–րոյ կարգին . համն այաարիկ
աո. հասարակ ՛ի քրիստոս Հաս*.
տացէրաշյթ ապաա֊կն ապաստանի սա^
նին գսուրր ևկևգևցի . դի արգարոց
կ նավահանգիստ , և տեգի յու֊սոյ
փրկովթեան մերսք , և իվրպըանշիպ»
ղը փութայ սրսփ յօժարաւթեամր ^
118
ղուիէսա 4 գսրսաարագս և գ շեեայս
էպ* մաաաւշանևլւ
* * **■ քք ասաա֊
կևրաս 4 պշյաեձս սսկւսյ 4 սարհա֊
% • "Ա& յ սևպասա անաշ , և ՛ի
պա7ճսրայ և ՛ի հանգևրձիշ պա֊
սաւականաշ , ոմաեր ւէսսն աեձսՏհշ
փրկոա-թեսաԽ , կկղր յադագս սիր և֊
1ի՚ ա *ք և ծնողաշ , և գէէսխշքանևչոշ
հաաոաշանևլ գհաաս^ս^Օ, ք զարդ.
4 պայՆաս.ուՀձի$Հև կագմեչով֊ հար֊
*»*յ 4 էքարՏքևսչյ * ա թա% էգի անսայթստ
յորդսրսւ&ևամր ակրս*Հևա կանն
բան գշսռշաշաշաևև ևասայիշ 4
պա ա ո ւիրանապահայ իւր»յ , թև
Ա գ*աձձիչքէթ ձև դսՀևձս յ երկինս .
ուր *չ֊յևց 4 սասսիշք ապա կանեն ր 4
«ձ Գ"ԳՔ ոփկա% հաաանեն և գյսպա֊
նան 99 • 4 ևթև Ա ^ ա աա րկաձև սև
սսՏևնևին մԱ ևրևեսշիս ապաքի իմ\%>
չևն , –«–#4 , այգրևն յևրկրիո
«* ո պտգ ձեր » «քքլ ՛ի կաաար ս
բարձրսւթեան երկնիշ յաևսիաղլ 4
յանվրևպ գանձարանին ւ
1* • §եսան1ոէ գի \\սաս*.ևսյ են
ինչ^էն . վտանգի խ֊ր համարի գսաւրմե
ե>Շօօ§1տ
ա
^ • և *^ մ *պ է Գ , ս "*^ ո 1Հ*ր ա ԱՅ յ հ է մ ե
պահապան և վերակաչլՈԱ. ք և աե֊
սոսչ եպիսկոպոսն « քԱ ապոսաէ ւըէո
շուվմեսն պկպթ էրե եպի սկոպոսի
և եբկիլպի. պ& ԹՀ Ոթ պմարգկան
սսսսնդս կամ* ալպարաս հոգան , Լ.
աշի*աասւվմիւն կրեն , րգձսնալով֊
թկ &րբ հՀարիցեն , և դկպ լինիցի
Փհքք գԽ և
հկաքս կացոսցանեն և երգումն , գի
# երևեսյին թեպ *թ և գ"պ* ՛է գործս
իւրեանց է \ակ ԱսաՔսօձ՜ 1 որ
%էչ֊ 4ր խորհրդով •&ր"չք * և չիթ ինչ֊
%մա *ի ծրած ու. կ 9 այլ ամենսչյԽ ինչ֊
մերկապարանոց կաք աաա$ջի աչաց
նորա ք պինչ֊ պսասճաոա և հհ արա
հեարեսցի եպիսկոպոսն՝ յլորժամ*.
պաւօանգև արթունի՝ գգ ոսշուՀմեամբ
»»ձ պահնոց կ 9 և ծախևսցկ այևոցիկ
ո է ա Ձ ո ւ 9 Բ^ ն • Հք սս էհփ
յորժամ* աս և լի ր գգեսաֆէթ պքթկթև
պճնիցկ և փերևեսփցկ սիգոավմՆ և
փափկաւՀմեսն պարապելուԼ, և ազ^
գակսնացն պեդսսցու. և աասցե , և
գկաաակսն պարարիցկ գօրկն էշ֊
իան աց , և բարեկամս աննմանի •*
Օօօ§1տ
««0
յա ^ախքՓ ւ 4 շնորհսաիս աանեքՈէէ
և «*ցր^ » ր7* 4
չարաչար վատնել պ ար բթոՖիսԽ է 4
պաաժոր չքքն ել արժանի տ
Գ • Ա^4շա»(«ււ)ր պաաուոյ եպեր
արժանի , պարտիս և վարուր նորս»
նման, եՀ որպես և գիրթ *է՚*Ը^՝ Ո 3 ա –
ապրևլոէյն վքրսքեն . « ք\««շ^4/ծ «ր.
մեներաձ,՝ ում՝ պիարգ պիաոյ ինլ
չիներ Ո ք թի գանձ ասաոոէ ածայէն
ո րաւյՐ աեսոա^լ 4 մատակարար կազ^
ԺԽքար % նեպեչրր , և որբոյ , 4 այ .
րեար «օսւրւ ապաւինութիւն 9 4
4/34 ժիաեդամաքե ինլ աշխարհի
փրանգ. հաաանիրի . |ս^յ
ամենևին չի իշխանա.թիա.ն ծ ախ Խլ>
քի յապագս հոգսոր փրկսա֊թեան
աոա֊ան գաներն *
Ե • ՍՀ»7֊ 4/»4 Հթ յ՚հյը**՛ Գ*Հ*
ծրախիր 4* սեպանա կապս* . աս ն
դատ աար 4 յաաս$*.րն գաաա սաանի է
4 պաաիմե բարձրի *ի նմանի, • ^
/34 ժամանակավոր /Յ ագյաւ֊սրարս
գործ՜ ակալթ յանիրաւ. իրս եասխե֊
չոփ գաչտոաՏնիսն՝ պատիժս կրի% 4
ք պաաուգ/ն *ի բար անկանին 9 որ֊
Օօօ§1տ
*֊" աա.աւե լ ոխթ
Հայինսն վաա%եաքե % ր յանսապպայս՝
կրետզյեն պասփժս ասա և ՛Է հան֊
^էերձելուՀէե • 4. <գյ աչաափտչե
■պխպֆսԽացն թոյլ ասպսՀ կտ"Ո
**ՊԽհ ւ ա ր**րՁ գ^"յ %ո Ձ ա ՝•
■*> * ք^Հ5 *■ ք" լ է "է •Ոսաչփ հա֊
ա.աաայֆաըէ . «/» յադագս Աեգաշ
Վէ*ձ փրկոա֊թԼան և ոափափյ ղաոպ ա
Ք" """" * է/* ^ ըեկևս Ձ ևս րզ֊
ՀանրսավՀԷՀե &պաշ ^ , 4ւ
քապմայնս/եպկս գ^աիյՀս ւ 0%+%,
աճապարես զըն կեյեալ աապակալի
ր ե ս թ ւսն այդրէ֊և ասձաւ.լէ Վասն
դրս0 մարգարեն պասքն իսկ
ասայձ
ԾԽ ս քկ*պհ» րեսՁև ծ անր ծանրա֊
յաս *Է հեբասյ է§Ր 59. և երանի թէ
քյէՈքին իսկ ղրե$ւն սանոԼէր , Ա
էհԱՐՁ*՛ * ^ "քձ ա ^ պաոյևոազե յա֊
ճսվսես ,րան դասպե , քմեղաշն .րսյ
սասակաշսաՀրսնես ղրեօ.ինսն , ^
նՈ/Ը՚յք** և" րեկեյեսզս ի վերսչյ .«
Հթ երես .
է» Օրրկ&ան՝ և զընկերին ՀՀէրասան
սքԽկեալ ընդ. րեոյամր շհրսոՐաթե
ախոես աոձել, այլ յարու^անե֊,
4 >
112
ը,վ^ յարՈէ-ապԼս , ասկ ակր , 4
Հանձնդ. դվորես անկանգնևչի խոր֊
աակէՈսմր • քք Թկ *Ը*յԼ Ոթ աևոա
նկիր խորաակևալ, կամ անկե ալ և
բեկեալ, թերեէ֊Ա ողորմկիր . և ղթևգ
անաե$» աոսեես • յափշաակեո , արա֊
%աս պրրրղխ . ք^Ր լ –Ժ և • I*"»#"֊
•>«•5 դ4+րձ» » կ^ղսպաերս գոեպաես,
և գարշել պաա2էաո.ես ՛Է մեհե֊
%էրա 3 *
Հ. Ա/»ք. #եպխ% աոս-ր ղէրաա.գ •
*ձ. ապպրկն մինչ աաս պաուրսԽ ՛Է
աոմեն Ա«ւ*»*–ծ «/ ք պյս կ * պեան֊
րու֊թիսն մեղացն ընդ նաֆն հաա.ա֊
աաս ՛Է բաց ըեկենսպյ և յոա-սաո
յաա-Էաենական կենացն շինել ար֊
մ֊անէ : ոսրեՏ/ե և աոնա-շե՝
հա կա Ո. ակ աշնորին մեղացն ղրեո.ինս
աշդրկն *է Հ եւ Լ կ"*–ակ , ձ. մշանշե֊
նաւոր աաԽքաեայխ չինէ աո-էթ •
պքել օգաէցկ այսպիսի շահ՝ »ր
գանձն իաւր ա»ա–ժկ և կորսա֊սանկ ,
4. ւ»ձ գաաեկ փրկաես անձին իա.֊
րՈէ-մ ՝ • ձ"«–/> ասաոսածայէն *էր ո ց* և
ոա-սիշա բարեմաոա-քձեաաքր . , սրոց փ%ք–
եշել հրաաէայկ աաչյեա֊ րիչիհթ • ^ Ս^֊
ե>Շօօ§1տ
113
, ՛է
գաԽսք ա%ափ վայևքէն ^ Ղ ր. լ Հ
կևր~կոէ–ք,ն . « ձԼքՈգս յ–*պոփ,դ.&,ան
^ I % • ա "է է կևրէցէն ,, . վասհ սչյ
՚և՞րէկ –րէ պա ար աս ա էրլ թկ
“Ա/*&։ » *4^ձ ճք Կ նն էՒՅ Խ ~& . »»
"*՚**% *$**» 3““–”ց »յ >
^ * $նսէմե1Տս պպպէՈէ-թքսՀհ կերա֊
* –Ք ա ^քե և **լէը*պ» յաջյանադցշքն
պէէոա-շա^ո^աԽէտ գսքակնոավն
հրաման աաչով, թկ “Հպասաակ կա ,
Յ^-թ ն-շա ք շ/> "գձևէն համն
Ոդէ-ոց ձևրոՀ , որպէս ^ համ՛ար»
աա Լ"3 Խ% Ը ն Գ ***•»« IV* ճ**#
ՂՅՍ սա ւհ ս հ նանրութիւն ձպհս ՛ի
^*լև պաոյմո անհնարին » , «|> ^
44" գէշէրին թնրևո արրնայութնան
պարաապէցն» . թոպում՝ աոելպա^սԽ
ևա.ս յորսապէր աէահկե աԼ պ արպաաիլ
շեն ընդ. ևրկ թասն քով և. թաաանչն^
ւովէ , և ՛ի պպաորութննկ որովաք
^ յորձանայ և սասաիկ պ֊պ»~
շեաայն , որ և պձաքն անդատՐ չ»ն լ
պչպաշաման դժոա֊արանա» , թոպլ թկ
հոկևլ^ և ա*րեոա.թևան պարապեշ*
* * IV* "ԲՊՀ" &Լրի եո *ի Հ«#է
օ ցէ ,6ժ ե,Օօօց1շ
114
աակոշն աշքաաաութենե , հեռանալ^
պար ափս և *ի վաւրձաւյև յափշաա ֊
կոսթենկ , և ,րյ*յո*էէ շաաանալ. գոս
աաաւդիկ քա^յք արարեալ գ2 Հաս֊ել
յ^1րՀւ՝ *րր"3 * և ա յր եա 3 * և անան –
կագ ևս կամէս աալ գկնի
հո • Հա%գէ յագագս նոշա սպա ա
ասսորոսթեան 4 գանձն ասաա-ա
ծփային , որպես վերագոյե ասայստ •
գի նոթա մասնագրեն • Ագորրս և պախ
րիս ընգոսեի ակր «• և եթե Ա ա ԷՀ
րա *ի սՏևանկս հսոյին է և կարգայյեն
աո. էս և է"*֊պյտ ՝ նէ9 3 ա ” •
ըեգՀր և գնսսա եւս կա֊
ֆՈէ֊ֆաեես Հլեգ ոսոխ , և չամաչես
պաոսրս գհայյիկն թե սսնկիր աՈ֊ա֊
2Է հո գաՀ *շեիր ք թերևս և աևար֊
գանս համարեիր գաոնոա֊չե , և գինչսն
աեիսԸճսրար կորզես , և օչ կաս կա֊
ծես թե հաւ-ասար ե աչս մուրոյ է
ոա֊ր նպրա կողկոպքաե արսաոյապանս և
ղնեղու. թիա֊նս և գւիէշաս իւրեանր
պաամելուէ • մինշփ ւրսմարին չեգոսրև,
*ի բերանս աո. փաանգփն • գփկրս և
դխեղութիսնս մարՅևոյ մերկացեալ
աքոսյս&են երիթաշեալր , րրրզ.
Օօօ§1տ
1*5
Գ՝ծ ա և* Գ"էր ն "“՚ւ—^քձ՝ գի գեթ
այնպես խոԼ % գաանել կարաս֊
այեն հահկոյթ աս%ել աո.ակաեաւյ
իւրեանց • և ղու. նանիր և դրո*~ա ^
աևալբանիափ ղնոցաքե շոպևչոԼ *ի
մոուացմես կա միս ղարձուցանևղ , գի
փութաս այրի աո%ել ղիին հո , և
որբ գորդիսն , մհւրող և թափաս.ա֊
կան • գի կոգիոգթէ աո. ղոպա վաա֊
թաբաց , և ապա յիշ եցեթ ղրանն
աևաոՀն ՀՀիսուսի , թե ս երանելի Հր
աալե մանաէւանղ Հան գա ոն ույն 19 տ
♦ I 1 • վա«^» ո ("1ք աղաչեմ* և վէլայ֊
ութիաՀն դնեմ* աո. աջի \\սասւՆոյ և
Օիո սա֊սի փ րիսաոսի որ ղաաելոց Հր
գկ են ղանիս և գմեո֊եալս ՛ի յայանոէ.֊
թեան ի լրում՝ և յարրայութեան ,
գի մի ոա.Աեթ եգիցի թերի ղաանել *ի
մասին ս յայսմի կ՝ գոր պաաուեր «ւա,
լր*1֊ ուաուցար գօղուան Հողւոց և
մարԱեոց • և գ$՝հչյօգ.ոա.ա մեեաղոյն
^թան ղայս կ ՚այցե կամ* գոէ֊ար՜ճա
ցո Լցան ող իքևղոլթ իւն # յորմամ*
եպիսկոպոսն ըսա \*^սաուծ՝ոյ Հա֊
՜ճոյիցե խնամ* աանիցի եկեղեցւոյն ,
և գաղթ պաշամնկից ղովոսվմեամբ
3> Օօօ§1(
1*6
յորդորէրալ պսաղմհսե գ. եպւէԽպև ֊
է"Հ • և ս Ծնթ ե աո –
հասարակ գ. ոա֊աէարևալ փաա.ս աա ^
ցնն ամենայքաղթ– ա^րոա-թևսՏե , "(*ք*թ
և "ՍրԽ յ^ձանձ^ալթ , ազյթաաջ
էսնամեալյթ , ա •նսահկբ յաապահաէա ֊
շևալթ X \\յ։պէսի կարգ, չթփ րա^
է. ական բանալ դողսր$քհ»֊թերան
դրտէէձես . Խրկթտ անպաըապ լթաէալոփ
Ձ°զ ո յ * և ևրհհր Յ ո Ր^ ո յ • և
էւ-ղոյ 9 պէսճար անասնոց դ.$ոլարա^
պարւէՈէ-թ ևաա/բ և բոլորաԱան էակ ըց,
ձալէ կԱնցազ էշքսէոնաց և (9՝ագ.աա.ո^
բաց $/շանջևն ա ւոր խսւդաղոա.թ1րաա1բ
շնորհհթ և. աէարդասքարոա-թբ աևաո%
մԽրէչյ և փրկշին ՀՀէսոէ֊սէ *քԼլփսաո ա
ափ , ընդ. սրսա֊աՐ հ»ր % ափանդ-ամայն և
հոդ.ւ.ոյԽ աարրաայ փաստ էշէսանու. (Յէււ.ն
և պասփւ. այ^աՐ և հաանապադլ յւ*»^
ւէաևանս յաափաննէց • >
ՆՈՐԻՆ
ԳԻՐ ԱԻԱՆԳհԻԹԵԱՆ
(Հագագս կարգի ագասաարաց
*Ո*»յ ԵՀեղեգէոյ եՀարողոյ Հո֊
ղովրղականագ ըՇծայհլոգ ՛ի
էոոէճ ԷԼսսա»ծոյ :
Ս» • սոսրր Լ ույսաս սրիչի
Հայ "3 ***** Գ#»ք Գ"րե» ս ե%ևսդլ
վևրսաթն տշհայասաանևադս աշխարհ,
ասադաեին &%%դև»ա/ի , և ընծայևալ
յպադևդրոա֊թիէձւ հօրն ևրկնասորի
պյոսսասորևաշսն յկրաոսթևամի որ
Գ հ-սր և յ ո ԲԳէ և Գ հ ո գի* –"•֊րբ •
և չին էր ոսրախոսթ-իսՀն այն ու. հևաև
և (մեգ ոսթի ւն մև էհյաշիտարհէս հ
աանս Հիորգ.ոմայ ք մանաւյասնդ թա՜
դա սորն և պայծաո.աայևալ հասա֊
~~ԼՏրր~"՝ ւ»ձ սա կաս աայր օժէաս
3> Օօօ§1(
138
մերձակայէայ է*–ը ո Հք սպասա*.որաչյ , և
որգս֊Ոէքե թրմայյ պաչ էդեւկրր բաղոսսՐ
պարգէո֊ս , ասէրչուԼթՀ ա%գէ~1փ հա֊
քփպրա պատիկ աո.նու.^ոա^թ ինչս , Լ
սաաւյոէ֊ածս , և երաիաասչրիս և պր֊
աուպս ի աաասրբ եկէրղ&րչբ. ոյ Աաոու.
ծ»/ • և ՛ի հասնաէե րձեչոա-Ան ղկէրսթեւ ւ
յասա-իա քրեականս ժաո-սանղիայե չա ։
գերծեալքլդ. *Է պաջաամանկ; կոյս֊
մոլ դի ւ֊յյապ աշու ոա֊թ էր սան չյն տ
I՝ • | ակ նոյյա պաաաափաաեեալա֊
սևն չյ(մադ.ս»ւ.որե և այսու րբն *\*րի֊
դորէոս , թկ \\սաուծ՜աչյ բ սարևրարի
և աՏարդասիրի ոլ անտես աչաարեալ
ղսաևւչծ ու.ս»ծ ս անարատ ձեաւաաչ իա.֊
բո$ ա ըդ դ& ա $եալ ծանոչչչ մետլ
շեորհհթ ձերաաաԼթ ալրար երարո ւ/ժ ՝են
է*֊րղյ աչաեչափ դօրսւթիմե է և դան֊
համեմատ քսնաաէ*սկաչուՀմեսաէ»ն ղս֊
ղորա/հա֊թիւն , և սլ և աո (մ փայլ ընդ
հարս մեր կորնչել յանօրէնոա.թեան
մերաաա.աՐ . եպիյի ասն ոմն նորա սու֊րբ և
փաաւասորեալ յամենասյքեի « Այլ
սակստյհ մարար Տքնա ւ որսական կտրիր ,
որչափ եվթ ՝ի կենցապոա֊մն յասյսմիկ ,
աոիպե պմեէԼ ըսաաա սչիաոչիաչն տալ
& >արձան կերակրաղ և պպդեաաա^պ ,
և զաղադ խքևաշԽ չ ափա ւտարապկա .
և ոչ֊ ո ա նիաքթ արոաձրաոա դպ թեաակա֊
նաւէձեէոն հհա րիդ |&ձ ***• *Է *ք«*.
•ա ր ասաել նոթհթ դպարկն ր ա-ո^Հկադ
•ձզ. և ՚՚րԳ*–"^ յեր՞տ * ՝Հ"*պե յ-ր֊
չափ եաաայկատ դի*աայ՝ կերա֊
կրևա լ չքեկար ՝Է քքհէ$ և ՝է պադադ
նոչյա . էակ աչքժմ 9 աչ֊ են մե*լ յայա
պաաատլթ քնեայէդ որով֊ կեդցա*#
ձեթ հանդերձ ըԽ աոանեօր ձերուԼթ , և
փաոա^որեադոատ գկենդանէն յա֊
*.էաե%էդ դ աե մահն լ^«ասւրծ է
* • &ա*յնէէաոր երան էեչԷՆ %րէդա
րէոա աակ զնոաա* Ղ՝"^ •
էմ* է վերաաին ծ նա$յ ափրաաէէ
՝Հ>րէաոաաէ , միայն գդոա.շոա֊թեաա1ր
Նաոայեչ հՀհ, \\աա»ոա.ե*շյ կենդանի
և Հհմարափ , և զյոյոն ձեր դէքէր է
նա րաչրարուէ սրաէա– , գվերէնն խոր~
հէՀեբ »*ք *Հրէաաոսն նաափ ընդ աք֊
մե Հ°ր • ք*^/^ փթևանս և զրեակաւ.֊
թք և պկեսնա էնդրեոքիթ ՛է աեաո^
նկ , և այո յաամդրէ ձեզ֊ ըսաա դրե֊
էքելաա֊Զն ՛Է աաեաոնկ Ա««ա.ծւ^
մկ ՛Է աաէևրր աւ-եա արանին իւ ր ա* «/* »
130
է"հ սրրւաւթԽա%
աա&քարի ՝Աթ*տուծոյ նոափրևալյբ Հքրլ
Կճյ/ 4 օրհնութիէձէը ՝Է ժողովրդով
փոխանակ պիղխ քրհիյն այնոցիկ I
*ր»4# հաղորդևալթ չինկիը դի* այ .
Հր** սուրբ պաաարադայն Խրա֊
հ ա յրհէ և ՀՈՐ՚և* ը&այեաշսրողովթ՝
հրեշաակայ սրբոյ հաղորդը դաա֊
՝Հրի*աոսի . և եղի֊
էփն ձեղսրոուղյը և եբ ախայրէը կար֊
դևալ ըսա այհէՐ օրինակի՝ որպկս և
մևձր էՐարդարկն Ա^աքսկս աո. և ալ
հրաման յ արարչխն աւանդկր ժո֊
ղովրդձ-ւոձն զսրոտարագայն և ըգ֊
պաղոյն՝ ղոր ղևաական ^ըահանէսյ֊
ուք&Խանն միշտ մատույանկխն հար֊
կաւորապկս ընծայս՝ փոսն *չինլ
խափան չինէրլոյյ նոյին ^ահանայիյն
*ի սպասաւորութենկ խորաեէն փա֊
կայոլթևան է
Դ* • Ա ոյնպկսփարդէրալ և սա հմա֊
նևալ եղիյի նոր ժողոփէգեանս ՇՒ֊
ծարսբէրրուխիւն *ի սրրոա֊թ ֆ սրրու֊
քմևանյս՝ որ ք ի սեղանն մարրուքէՈր «
ղի և բոլոր արմաիր կալոյ և հնձանի
և "ԱէՐՅ ՚^ՂՐՅ օր&եսյիՆ , և աայշեն
Օօօ§1տ
131
անդտ և այդքտ եաա֊ովյթ պադաթե֊
ր"Հթ հեկանոէ-թիւն պաղսւդ * րսա
\մաոանոխ բան ի ար «աւ^ • սի
էթացել տա դակրյարդար հաաաակոք
19ց1քե շաԱքէՀարասկթ տա շիաւթեամբ
շարևնայ , ձ գինա-ով֊ հնձաձտ տա յա֊
ժ;ա րդխեսյեն ,, է էյ*֊ ՞/»^" էք **֊
աայքտԽ աաոասնորդկին տա հա֊
նայիքն , թկպկա և ինտեսձտ աս.֊
նասին ա ասանարդս յամենայն | \սրայ֊
ելխ է այլ և նոթին ա ա սանարդս մա֊
աոէ-դանկին տահանայէչքն յամենս էյ֊
%կ , ձ. պչէրկանս անդրահկայ ամե֊
նեյաաձե հաաաասյանել հրամայեր ՝ի
սրրաա-թիաձն աեաաձն % ^ովին օրինա^
կաւ. և դո ատ աաձնիշիր յամենայն մա֊
ղովրդենկն , հաստն ձեր եղիէք/Ձե
*ի պաաարադայ կաշի , և ա^այ երին •
անդամ* և 31 րադաա. է և դմակ , և
սիրա , և չերդարոյթ է և երիկամոաձճն
՚ճարպահին , ՝ի կողիյ և ՝ի խոաայայ
մասն չե պասն և ոմեկնն , շրր֊
թոաձնտև հոաոաեքեհտն , և աֆոյ ակնն ,
և ամենայն խորհրդական մասոէձտն »
Ե • \՝սկ ՝ի կ էս էըյ և ՛ի հնձանկ Լ
յպյը *չք արմանաք աասանարդս հա\.
0 ւցւէ 126 (յ
131
հԼ% իւրարանշիւ-ր որ ձևդ, յապագս
մպրթել ոյ ամենայն փ արգեանղ % և ա2ք
մահ ամենայնի պա ա՜ճա ո. լքքևելոյ «
Ա*/^ Գ ձ &Լեդիղխն ըհեայտ ՛ի սե֊
դան (^ււոու. ծ ոյ ու.սաի արժանի ե֊
դեր նախ ընդունել պանարաա և դաշ.
նապակաԽ մարմին և պարիաՀե ֆըրկ՝.
չթ» •Օ՛ր՛ս յ1՚շր“" ա ն փրկութեան
ձերւչյ , որպկս և դեւ.աաղւող տա հա ֊
նայութեն հրամայեղաւ. յայեժամ*
Հրովսկսիլ. ք ի աեաոնկ % է*«֊ հոստ ր ի
ձկնջ ՛ի սեղան աեաո-ն եդիղի դրամ *
մի յամենւսյն աանղ մերող , և նու.ի ֊
րեայյյԽ *ի ձկնջ֊ և փրկուվմեան պա֊
աարագաղ երախ այրիր երթիղեն ՛ի
վանս դյխաւոր տահանայիղե , այս
խնրն եպիսկոպոսաղն , որպես ՛ի
մոդչւվըդողն հարկին ձեգ հոգևորս լ
կան հարկս , սոյԱպկս և գոատ պար լ
•"իթ, հարկս հոգևոր հարկել եպիո֊
կոպոսաղն՝ որր կոշին այղեյուտ . և
նպրա մի իշխեսչյեն խորել, այլ հար֊
կեսչյին յա դրա աս ամենսչյն է
ՀԼ • ա ր՚Է այոպկս կար դ եղա ւ
ի ս ՐՐ՚ս ն Գրի*է ո րե • և Գ հ աս ֊
աաաեսղի նմանապես յա մեն այն հա֊
Օօօ§1տ
133
էսաաա^եալԱ անշարժ ալ. անդ ու.֊
թիւ%ն նորին որբոշ . Ժո դո վրպա կանտ
ամենայն դսրոռ֊ւլ և դերաքսայրիս
երիցաէ ց մաասւ-սցեն անդել^արար
•6»հթ • պե ընդսէնեփ պաաա֊
րագթ իսրեանց աս-աքի
է • *■ տահանայտն դա֊
մենայն նաիէակարդեալ հաս ս հա֊
աոսսցեն եպիսկոպոսաց աո. անց
յապադանաց , և ժի անկցին *Է հեղ֊
դովիմիւձ Կ , մանավա ն դ ցափշաակել
ՀնարեշոլԷ պատահդ վի2 Հակեշոցն , դի
մի գաաապարաեսցին ընդ. անօրկն
տահանայիցն յա դադս դօշաթադոա. .֊
թեանն իւրեանց , և ադ ւկրպթ ոմէժկթ
ըսա սովոր ուվմեան մի եդիցին ար֊
ժանի՝ ա ոնու-լհ ա սս մաից , այլ ու.ս֊
մնանց պարապեալտն և շնորհի տա֊
հանսայուՀմ ե ան արժսւնացեայտ նո ֊
տա Բդեցին արժանի հասից # և դը֊
պիյտ գրակարգացտ սրրասնեաԱ թ
ամենայն պարկե շ աուվմեամբ՝ մի՛
դրկեսցին ՛ի րաժնկ իւ֊րեանց %
Ը • (Ն »0 երեկանային՝ որ ամե֊
նևին գցանկո»–(մ եան մարՅնոյ դհեա
շոգան , նւտա ոլունին մասնավորել
0 ց է,6մ
134
շնորհի սրրոսթնանցն . իսկ կանայք
4րքիյ$անց% այրիր ՏՖացևալթն և սըր֊
թո էւ.թէրամխ պարկնշաացնալթ՝ ար֊
ժանի նպիցին մասին իա-լւէրանչյ ըսա
արմաեաէ-որոէ-թև սսն հասին սէրդա֊
%ոյ և նու.իրակսնաց ոմանց , և ամի֊
նայն էէթ որ մաւնաա֊որեալ իցե հա֊
ոէց և մ՝սփց որբոյ նկնզնցա֊ոյ՝ նղրիե
4 /չ^ոանին իշիսսնու-թիւն քսորևլ^ ինչ լ
անձանց գհաս անասն՝ զրր
յյնսնց իցևն նու֊իրե ալ • այԼ *է ԳքԼ*.
քաատ֊որսն վշՀարևսցին սիրով , և րն֊
կալյքին ղօրհնոա֊թիւնս ՛ի նոցանն •
ղի կարգր Խկեգևցւ.ոյ հաասաաոան
և անշարմ նպիցին , և \^սոոաա»ե՜ փա֊
աատ֊որեսցի յամննայնի ս»յմմ՝ և
յաէփաեանս յաւփաենից տ
ե*Օօօ§1.€
Թ Ո Ի <Լ Թ *
ՍՐԲՈ8Ն ՍԱՀԱԿԱ8
ե,Շօօ§16
,Օօօ§1տ
ԹՈՒ%Թ՝Բ
ՍՐ 8 Ո 8 Ն ՍԱՀԱԿԱ 8
պաաաաքաա&ի թղքոյճ ՊթՀոՒ
ի Սահակայ և» Ա*աշաոցե սոաք որ
փսրգապեաացճ Հայոց ;
Ա«– Հշքարխ* և ասաուածասեր
պաասւակսձ ակր մեր և հայր սսպգլ
ևպէսկոպոո %րոկղոս , է զ ա հակայ
և Գ *••&& *
էէ-ո-ա+այթթ մշաեջենաւոր յա, ա
ափաՏրնական յուոսյգ՝ որ աո. մեր
ակարսւթէաՅա երևեյաւ ՛է ձեր րաւ֊
սասոր որրութենեգ , յորե ՛է ծա֊
դել էւրեանյ ք^սո/ս^էն 4 մեծա֊
պես գկոդմն ակարայեալ ահ գրեն
արծարծել նորոգեյէն , պֆ անգրեն
վսպՀթպակէ թուեյաւ մ&Հ որպես
նոր էնյԼ աեյյր ՛է վերայ հասանեչ֊
10
օցէ^ժ հ,Օօօ§1շ
138
բաղում անձկալի ղ(մոյ% » ^
նակ աեէչբ անյանիյեն ընդ Հ>աղրրա֊
բեր ր ոյսս արաոցն ^աղրրութեամբ
յօղոքն ՛ի հեր այ իքանելահև ղաապ
աաւԼապոյե հասկային րուսղյն *ի
քերմախաոՕն յա%րարեխաո.ն օդոշև՝
իւրոէէլ Հաղշրութեամբն յաո.ոդ
քութեան րժշէլութիւն գարձազա֊
ն/րլուէ* Ա/»7– յ ա յ ս ՚եսր Գ^ոՒտհհ
իՏ& ցանկալի և ափւաիէփ քսեդրևԱէ
եր մել լսել և ասել ղցօրուՀձիմն
թզթոյն ՛ի մէջի որ ղերանելի պաա֊
դամն ՛ի ձկնշ աո. մել հասուցա֊
նկին , և մեր աղ օ&Հ հանապաղոր֊
դեթ, արժանի լինել ամենայնի րե^
դույևել և հո^ելել յօրհեութիձա
հալևորս ձերոյ մե ծ ՜ աւտանլ Արրու^
թեան. ղի Հաղլյրացեալ կր մել
կալ Տքնալ ասաէ^ն ՝ի սմէն լանաանեչ
ցեալ սպիաո*–թեան , որպես ՛ի
բերդ, ինլ ամա֊ր և աշաարակ հղրր
փախսաեայ անկեալթ յանգիաո
աոէվմե անս ։ պահպանութիւն
ղմեհր աոձտալ ղօղնականուհձի ^ «է
ւլօթից ձերոյ սրբուՀմեանդ. » հաս±
աաաեալթ և . ղօրացեալթ պահել
ւ
Ե>(ՅօՕ§1€
ա
գհ ա ս ա ա աո^թիՀն Հա աա ո յ , պոր ՛է
սկղրաԽհ ՝է ձեր ճշմեփրիա հարդա֊
պեատաա-թենկդ ընկալի ալ աէմնկպը
4 պղա»րոա.թևամբ ընդունել ՝է
հէր“Ս մկրաոա.թևան ադէաութէաՏն
պարպմաոա.թծան # & ^ալ ա,
յենևին չլլնպաձել ք««ք կորաաա֊
կան մոլորոա֊թ-եանս . մանավանդ.
պՏխաաակար "նորաբան նորաձայն ըղ~
հձրեսիո*.(ձիմնս , պոր այչանդ ակա^
շաա ամրարշաոավձիՀե աակաԼֆն ըգ.
բարս դաոնոավձ ես/ն ոԽրմանֆն չյա ա
նկ *է վերայ սրրութեան սհ րրմա^
նկաչլ որոՀևախաոն աւաո*.Աե , որը Գ է
հան 2քա/էաՏխաս սաաանայախաոՀե
ոովորևալ ևն • Ա^քք. որովհեաև ^
չարն աո. աքին և գլխակորն ՛ի կարիս
քխ֊ր ժանգ, ադաեպու. թ ե անն ՝ կար Խ
կաաեալսերմանելմպրհեյաա. պայս՝
մեր մեպայ գործը համեարևյաբ , և
ընդ մեծամեծ րապոէւ$Ր և անչափ
ձերսա-մ * թղթովս արավակից ևլեալ
ըսա մերոա֊մ* ակարոՀ.թեանս ողբա՝,
յաը է 4 յամենայն աևգէս որ շր^րքլ
Փա հքծ յգեցաը մեծ և
պ աա դ*. հ աաոչքսյ պաաուիրանա «. մի յք
3> Օօօ§1տ
440
քսել բնաւ. ամենևին պայդ վար դա֊
պեաոս(մի*յե բարբարոս % մի ըեդո*–,
նել ամենևին պհնասաբեր կորսաա֊
կան $քհլորական հե րեսիոսիմ եամն
վարդապեաոսթիւ^ն *
Այլ մեր հաւաաավթ ՛ի մի IV֊
աոսած հայր ամենակալ արարիչ֊
երկնիյ և ևրկրի , երևելի և աներևե֊
չէ արարանոյ ։ Է*– ՝է մի §կր ^
սոսս %$րիսաոս *ի միածին որդին
Օիսոաս/ , այսինքն կ էոսթիմն յկոս֊
իմեան կոսթիսն ծնեալ է որով֊ ա֊
մենայն եղև է ԼԼաոոսած յ\\բաոս֊
ծոյ # չոյս *ի լուաոյ , ծնեալև ոչ֊ սլ
րարեալ , իսկակիյ Հօր • որ համն
մեր մարդկոէվմեամբ հք֊ և մարմեա֊
•յաս է յանմն աո. չարչարանս , յա^
րեաս յերիչյ ասոսրյ և ել յերկիես
և դայ դաաելպէյենդանիս և պմե֊
րսէաչս * էյ*– ՛ի սոսրբ Հոդին հասա֊
աաէֆ * \»սկ որ ասեն հր երբեմն պի
չի , և մինլ չև ծնեալհր չհր\ և ա֊
սեն պիոսթենհ եպև և յայրթտ իմե֊
մեհ պօրոսքմենհ » և կամ* եպծամնե֊
չուէ և փոփոխելով ղայնպիսիսն
նպովեվր տ մէչա Հ*յր , մէջո»
.
141
ՈոՒ ■
հոգի սու.րբ , կաաարեալ
բարեխոս , ան սա եղիր անեղի , *Հր
խօսեցաւ. օբինօբ և էէարէէարեիաՎ շ և
աո.ստելռվբ , որ կքն ՛ի ՀՀոբդ.անան է
է>է փոսն մարգյարեոա^թեաե
».Ոք այսպես հաա֊աաահխ , գի աո.
յաեՀԿ քինել մարգ, կաաարե ալ սրբ֊
բով Հ ոգսէէ է աոեալ շու^հյ և մար֊
$ֆն յՀշմարսփւ. չարչարեյաա. տ (\չ ե֊
թկ թզխ պարա կր չաբչարանաց ,
այլ փսոն մնր կտսո. յանձն *Այթրչա֊
րանս , խաչեյաա– և թաղեցա^. ևյե֊
րէր ա*.սւ.ր յաբեաւ. և յեբկխես ամԼ
բարձաա. և ըեդ. աջմկ Հօբ նսաաւ. , և
դ աչոց 4 գաաել ղկեն էրանիս և գմե֊
ո.եալս տ աո. կաաաբմաև հա֊
ա֊աաոյ հաւ-աաամբ *ի աֆ մկրաոո ա.֊
թիլն ապաշխարու.թեւ$ն , և ՛է է/ի
կաթողիկե եկեղեցի է և ՛ի յարս*.֊
թիւն մեաեչոց և աըբայոսթիւն եր֊
կնից և *ի գաաաւսոանսն յչաւփաե ֊
նա կան ս ։
էէ \ձք*աու–ածր խոաոովսնիւքթ ըգ֊
Հ*սր *- ՚մԿ՚Գի և պչք^րբ *>**&• • *ի
ասաու֊աձ ոլթիւն սուրբ էք^ք 01 *–
Օօօ§1տ
ձ
14)
4– Ա«»®*–ած է կամօթ
երեեալ ք խօսեալ օրինհթ և մարդա֊
րեի*թ և աո-պթեչովթ * հաւաաաԱէքթ
ճշմարտին աեգֆաութեամբ և աէ.
հասութեամբ , զի ամենսչյե մարդ
ըաաո պատկերի Աււաուծ/»/ » »/|լ ^4
որպես կամ զիարդ , Աօ*«ւ.ծ»/
ե գիտել է (Հայց զարմանալ եմ
ըեգ այնս որթ աւեչի թան զթտեանց
չտփ ջ***եաե և նկրտին ըմբոՅեել զան֊
հաս զա ո. անց ըմբո .նեչոյն է (Հայց
կարծեէֆ զայնպիսիսն իբրե 9 ի մեր
ագիաութիէն կարծեաց թե տ/նպի.
սիթ «ձ գիտեն ամենևին զդիրս և ոլ
զցօրութիւն հոդւոյն որ ՛ի դիր ս ե •
բայց եթե հրեարէխ միայն զմհւրն
նկաաիցեն 9 և որպես դոզացեալ հա֊
մարիմթ զէորա զմիաս *ի թշեամոյե ք
զ(։ արբեց ե ալ են զչար հէւանդու֊
թեան արբեցութիա֊ն • որոց ի բա֊
զում և 9 ի թանձր արբեցութենեն
զդ սչյութի ւն յքք աշակելեացն ՝ թար֊
շամեցուցեալե , և ոչ ճաշակելե ացն
անդամ կար են աոնույ զհամ դին .
ք-ոյե է 9 ի բազում կիզմանն զայր ու֊
թե ղգդայութիւեն կորուսեքԱը ե 1
143
պ^Ա ս իմե&ավր դ կարծեաք
1 էերաւմ* թկ % զուր տարապարտուց
հ զիաութիւն բ աղում՝ ուսմՍնց , պի
է ոատտնայո^թիւձ, մոլոր ութեանն
կործանեալ ե % ր ք հասան ել ա՛նհաս
Հ-փ-Հն ժպրհեն , պի ոլ ինլկ այլ
զէաութէՀե՝ այլ խաւար խորհրր֊
զևան և կամ " կեպծաա֊որութէսն խԼ
րամանկութեամր և գործ՛ սատսԼ
նայութևամր ւ էյրկոսս որդիս և երԼ
կուս տաճարս մենթենայեն գասԼ
ն1ր Լ* Ը**Գ միտս իւրեանց խորհել
աներկիւ.պոլ.թեամբ և անամօթու ա
թե ամի է զամօթ իւրեանյ լրրսւ ֊
թեամբ յայանապխս պատմեն ւ ՀԼի
և Տձր մեր Հիսուս քրիստոս կամկ
Հօր զթայաւ ՝Է վերայ մոլորոա-թՆ
մարդկան « ք Հանն որ ՝է սրտկ հօր
բղխեալ, կամեյեալ հաճո, արլնել,
հովանի շինելովդ սրրոյ հոզԼո/ե ,
մարմին լինել յար գան գի կ ուսի ն
սրբութեամի , և ընդունել պքարմին
հնացեալոր րստ խարկսլթեան սալ
ատնայի յապականութէաձ, դարձող
ալեր է նորոդել մարմնով,
4– հոզւոէէք պի սսւանյ ապականու ^
Օօօ§1տ
144
թևէսե սաեղծսւածն աո աջին ՛ի
միա֊սանգամ՝ յարոա^մեան
մեոեըաշ երևեսշի . ղի&շմարիա մար՝
մին զգեշաւ. վասն մեր և սերմաննասյ
՛ի մեղ հաա-աասւէ ղասասւածսաւ^
Հթիւնն , և արար նշանս և արորես
•որս , պի նորա աստու֊ածոա.(մերաա1րե
հաւ-աաարմասշոատ է
յանձն կաո վ »ադչյ և ծա֊
րաս , աշխաաոս–թի*Ձև ր և ❁ րա% , իրր
»ձ եթծ ա ա աոէ-ած սւ–(3ի$֊նն ՛ի մար ֊
Տէեոյե չարչարանաշյ ՛ի պարաո*.(ԺիմԽ
մաանևալխր , այլղի ^33^ է"^ 4 * 1 ^
բերանս , և անօրԷնու.թ եամր սրեալ
ղլեղուս է որ արգկն իսկ յօմ արեալ
հայհոյու-թիսես խոսել* որթ ասեն
*»ձ 2( *շմարաոէ–քմևամբ ա^ցլ կեղծ եզր
՛ի շնորս աո. աչ հհ երեեչսւէ գա֊
լոա-սան եպև է Համրեր յահՀն ա֊
ոե ա լա պա ակս և անարգածս , խաչ
ծ մահ , իրրև ոչեթծ էնթն պարասա.
կան և արժանի կր յայսժ , և ոչ իսկ
յՏսհսւան արժանի էր զոր մեսսաու,
ղի ան մա հ ծ ասասա*ածո ոսթիժևն է այլ
ղի ղմեր անարգանս որ ՛ի մեղսոյ մե֊
րոշ եղև սրրսւէ աա-եաարանաո և
ե,Օօօ^1(2
145
պ աա ո ոա . ակ ան արեամբե քնթեք* խ 4^.
և լվանալ արմսձփ արասցե * խ.
^ V փայակն գայթակպոա»թէաձան
քէք ՚ք Գր^Փ—է*՛ Գ յ Վ. յէթաժո^
պաոէ մոպսվրդոշ փաչԽ կանգ նեաոշ
փաոյա աո. փաոյա և ծ աո. աո. ծ աո. ,
և. պպաոա֊ալԽ կեն ար փոխանակ ապալ
կանասր ե ր պապպյն պկենղանաբեր
փա յամքԽ կախեար , կամօթ կամա
կաբուքմեամֆ ւ և ոչ~ ակասմայ , կամօթ
գանյքԽ մաաեեար 9 ի%թն պթտն եպ. , և
անդրին թզան պթտե էսրյանՀե
կապաւ. է պսուրբ մարմփհն և պագա^
աոա֊ակոաԽ արիւնն պապար կենար ,
մեաԼ որթ ՜2Հշմարաոա.թեաաէր Հասասա֊
բարաթ 9 յա շ ա Է շՀանաա.որ 2 Հա%ա֊
պարհԽ որ յերկթմե ե՝ էփրեչեար
խ-րոր պաարասաոեայ տ
Այլ վաան դաաապարա և ա%օ֊
պ.ոա–ա % մանաա.անպ. վաոն ն պո Հևալ֊
մ՝ՈՀՈրաաա.թեան %որա , պք պ արա րպ֊
բապսսմ* րասեիատ անկանել, և պսոա֊րր
ապաաոա֊քմե անն չսեյփս , պանարաա
աեոար հասաաաոա֊թխձ մեպ իշէաե լ
ապաեպել» պփ որ մԷա»եգԽ»մ՝ մւդորալ
կան եպքրն ՚քա ՜Հշմաթր ա ոա. քմեան շճ*.
0 ց է , 6է | հ,ՕօՕ§1€
146
նլոպարհկխ և յ Ոէ ֊պե*լ հաա֊աաոչյե
վթֆպԽալ րնկեշան , տտչյլ ղքնլխոր֊
հէէքէն կամ՝ / սօս հՒ % • &Հ՛ "՛Հ-
որ 1 Է հոտ֊ր գեհենին պատորասաեալ
հաաոէ֊տյոտ֊մն նոյյա 4* քք ասա
որ դայնպիտփ էչ փտեն յաեձե ր առնուլ^
և կամ ոտ֊րեթ ասրեր , ՝է աետյփս
գաանիտյի՝ խորհել կամ խօսևլ ոլ
մէստյն չընգոտՀեփտքր կամ հալած ետէր ,
այլ բաղում և մեծամեծ" պաաէժ
պաաոտ֊հասէ աոնել ոչ՜ գան գա ~
ղիվթ > Հքրչափ ևս աո֊աա֊ել պարաո և
« ղաաշա2ք և սր ՝է մեծամեծ էշ^
խստևոտ-թէտՀնգ վայելեր %ախաեձել
ղեախստնձն \\սաոսծոյ , և ՛է գլուխ
վարել ղայեպէսէ նախանձոտ* վ/*է -
մ ոտ֊ ւյ հաաու֊արմոտՀես , և ոգոտԼ՜ և
մարմնով֊ ջանալ ղ(ւ րարձտյին ՛է տ1է֊
ջոյ եկեզ ետյւտշյ *§Լրիսաոսի անոտ֊ան ^
արկ անօրկն ստտքբարշաուքձ էտՀեր ,
գւղյթակտլութիէձտ ։ \$՝անաւանգ ղի
թագաւորս Ո&փր որ
ծ ոյ յանձէն բարձրեալ բերեն , և
հաւասարուխ ե \յրրորւէոտվմեանե
ՏՏրսփ տքտոէէր րնէէատտհեչյոտ-տյե ալեն ք կա՜
ք®# ՛Է •էէւտւ •&բՂ1* ,է
է
ե>Շօօ§1տ
147
–ա֊րբ սերմ ❁ անեա 3 հասաաայԽ բար֊
յքաոյեալծաղՀաղիյ պաարարաաաչեալ
արմաեաշև վէաղրչրոա֊թ եամր ղան֊
կեալ ղհաաՏե սերմաԽողաչյն մար֊
թապշֆ , 4 աէ֊րախ արաայկ ղակրն
արգէա%արարաչք և պմշաէքԽ արգաարալ,
պկա հաաաււյման պարգևաայ արմա֊
V ա ր ա "յԷ * ՅԼէ նթկ ար երկրաա֊որ
(մագաա.արաայ աաչաաաաա. **չտ ի^են %
էէոէ-գեէպրե աւյ (քեշ՜ բանթ մաեաա֊աւԽգ
ար վաան ծիրանեէայ չինիղի , »ձ
յանձՆ աանուն գաաարկաւյե աչ, ք74
ւ»ձ . մեհ՚ապկա պաթփժ պաաոսհա֊
աէ*. մեծապես վրկժ իէևդրեսյեն ,
մրչափ ևա աա.ասել պարա և պաա ֊
շա2ք 4 ք "ր ղան եղծ 4 ղանաբաա Հւզ,
ա֊աաՀե յապակս/եոա–(3ի դարձոա֊շա ~
ներքահաե ր, 4 ար ահ»հա$Տե 4* հա սան և֊
չի ճանապարհին , և յաա֊էաենական
չաա֊աայն գեր *ի հերայ չիներ յօժա և
# . 4 »/ք*Հ7 1*^*"* ղակթ/փն \>ր֊
րարղասթե անն Հ,ննաա.թի*ն՝ ջանան
րեգ խնգիր արկաներ, աո֊աւել ևս
նայա ըեգաաներ պաափժա պաաաա.֊
հԽաի ըաա իա.րե անց խորհրգաց , ղի
արրա-թիաՖ \չրրարգոտ.թեսրնն , «4.
ՕւցՏտ^ՕօՕ^Խ
448
ՀԽրովյաէիՀ , ձ"*Լ # <. ՚ք 1 ^
ո֊աա֊որոլթեաւֆ և պւհհո^թեաաքիլ
պաշաի տ
\\րդ աեր մեր և 7(շմարիա *»0 ֊
աա֊աեասեր Հա^ր ւ/1^» , 4 ամենաքԽ
ևկևղևշւ-ոյ \\սաո^եոյ ըեգոմեեչի , (ւ
՚ք *"**«* *ր^« –էՍ յհՒւ ր*է
հանապազ^ անգարդ քէնիջիր և ըգ,
մեր ակարոսթիլյևս ղօրացոէ-ցեալ մք*
դանդաղիցի» , և եթե Հեչ֊ պչափ
&Ղ&Ղ1Գ առ ՚ •"զէ"" 9է ֊&է է ֊ն հրի֊
պեալ իցե՝ Ոէ-պիլ աձգարշ֊ (թ՚իջիր ւ
Ե լ ո ր ք \՝է ո Գ ո Ր էր "Ս \Հ ա "ե" ա ր ա ց֊
ա֊ոյ աշակերաեաչյթ իցեն , աո* մա֊
•քանակս ՛ի շնորհածն Ա^աոէծ»^ «յ^.
Աքիսի ք^ձ Ժւ է յ"Ս ա ^ ա ւ* ա պ ա
թե իցե մամանակեալ *ի մանգոյ
աղաեղոա*թեան է *ի հարկե քչսն լիցի
մե*լ խզել պխ"& » և ղպ–»չյթ“»կղր*–֊
թիմն պսչքե ՛ի միքոյ ՝ի բայ կորոս֊
սան ել , ղի միաբաևոա-թիմհ որպես
ձերոա. մ՝ *ի միջի փաո*աբաեի , և ըգ.
մեզ֊ ՛ի հաա–ասարո±թիմն փաո.աա֊ո֊
րու-թՆ աո* \Հթաու.ահր հասութան ել
արժանի արասցե * | ՚\(Անայխ Ոէ֊իտաի
149
"ր&Գ %»Հ պէբա.թԱաւ/բ IV յկք
և "ք 1*9– **1 «>* “Փ^ֆ
Թղթ"հՅ– ապա^քակհֆ , է ֆ ապ°թէ.
յհթ ՛Է Հ1/»յյ ևղրայրոլթևա՚հա հա ՚.
սարակայ ,
Օօօ§1տ
ՊԱՏԱՍՒԱՆԻ
ՏԵԱՌՆ Ս ԱՀԱ ԿԱ 8՜
Թղր*յ& \Սւ ա Կ ա յ •
1Ա ձշւքարէա և ասաոսածաակր
ակր մեր սուրբ եպիսկոպոս
՝է 0 ահակայ *ի ակր ո^ոքն է
շք աոագայքձթ մշսՏԽքենկսւսր յա ա
լիաենական չուսոյգ. որ աո. մեր
ակարութիւնս երևեցաւ ՛ի ձեր §ու~
սարեր սրբոա-թենկգ , յոյմ֊ ՛ի ծա,
դ.ե/ե իւրեաեց պօրացուցին պմեր
ակարսւթքս, և պևուագ խորհուրդս
մեր աճեցունին , դոր օրինակ սսսպ
ինչ՜ ջերմագին յանխաո% ոգոց 4»է
սեալ ՛ի րոյսս արաոյ 9 և զկնի նորա
3°*Լ Հադթրոավձեան հա սեալ փսա^
թոՀ յաււողչութիա% գարձուցաեկ ,
սյնպկ ս գեղեցիկ իԱե ցանկողի և
151
ՈէփւափէՀ խնդրելի կր մեղ լսել դե֊
րանելի պաագամս *է ձէտնՀԼ աո. մեղ
հասեալ, մեր ադօիՅէթ հանապազորդ,
կէն արժանի լինել յամենաքնի ըե֊
ղոա.նել և փ^ելելյորհնութիմնոգ
հոգևորս ք ձերոյ մեհասրանլ սրբոլ֊
թեանգ , դի ^ադյրայեաղկր մեղ
կալ մեալ ասակն *է սմին յընգա֊
նայեալ ագիաութեան իբրև բերգ
ինչ֊ ամուր փախսաեայ անկեալ
յանգիաութեանս տ Ա^ւք. պահպա»֊
նուիմիւն դմեօթ աււեալ դօդնակա֊
նութէաձ» ադօթիչլ ձերոյ , պահել
դհաւաասն ճշմարաութե որ ՛ի ձեր
*ի սուրբ վարգապեասւքմ ե%եգ ու֊
նկար , և անպդաոր լեալ ագիաու ֊
թիլն և պա րդ մ աս ւքձիւնս մեր մա֊
նաւստեգ ՛ի նորաբան հրկոլ իմեսաիյԽ ր
դսր այըմնգակՀ Ա աակաւէն դյարա
գաանուքմեան և ադաեդութեաոն
աերմանեայն յույին և յանեյին ՚ի
հերս»/ սուրբ սերման դորոմեախաա%
ուսմուեսն , որ ՝ի հա/ն2Հարաֆ»աա
սաա անայկ խասնման սւսեալսովո ֊
ր^ալ են « Ա^ւք. որովհեսմւ մոլարն
աոսոքքն գլխաւպապրն չափ դիւր
Օօօ§1տ
15Տ
ժանգ, ադաեգութեանն սերմ ա ն ևյ
մպրհեյաւ , պայդ, մևրսյ մեգաչքե
գարե համարեյստ և յսյժ ձերում՝
եզթոԳ , ^ ամ ՚ ա հհՅ ևղեալ, ապյթո*.
յար • և ըեգ բեաւ ասեղիս մերսյ %ա֊
հւմնգիս մեեաւ. պաաուհասասչիյ
պաաոա֊իրանաւ. արձակեյաատ ՚իյինել
ամենևին այնպիսի րարրարսասյն մի
ընդունել ՂՕր*"(* հերեսիութեանն
բարբաջան* • րայյ ես գարմայեալ
&գ “6 *"4(։ "Ր ““–^Փ ե“ ն ՚բրԷ–
նայն չափն ջանտսն ևնկրաէն ըմրըաւ֊
նել ւյանըմրալնեյին • այլ կարեեվի
դայնպիսեայն չգիաել ամենևին ըալ,
գիրս և պաըրսւթիւն նորին • րայյ
եթե հրեերեն միայն դմսւրն նկա֊
"փՅ ևն » և Խ և Գ" է Լ ա Յ Լա ւէ Ժն հա ֊
մև*րիյիվր գմիաս նսյա ի թշնամԼսքն
և ախաայեալի չար հիւանգսւթիա ւն
արրեալի թանձր արրեյութենե » և
գգայսւթիանս 7էաշակայն թարշա^
մկրայեալ չկար ե աոՅասւլ դՀամ*
Դ&”Ան # և 9 ի սասաիկ կիդմանե ըն֊
կըղմին յիպչն ՝ի թմրիրն խելադ ա
րութեան թե քոր աարապարա գի^
ասւթիՀն բաղում* ուսման *ի սա Լ
ր|ցւ« 2 6ժԾ^ՕՕ§16
153
աաանաքոտւիմիւն գաոածկ , որ Հա«ալ
նեըանհաո չափոքհ ժապրհին , վ»ոն֊
Փ *ձ Գ՛Ա "ԱԼ պֆ–"*ՔիՀ> խաաա֊
րաքեդցք , Հոն երկաա որդիո կա*
երկաւս աևարս ամնոա-աանելի 0^»օւ«.
ա նե րկի ա ղ արա ր ո ճ ա ոնիմաբար պար֊
բոա֊թէա%ն իա֊րեան յոայոնապկո
պաոամեն , աաջյլ գի Խ*$ք* ոնամօթ
թերակքն աանպակնոավմեաաֆ. որեար
քեգոավ^և տ
՜շքշմեարիա մարմնանա*. բանն աո,
՝ի նորոդեր միաաոնգամ* մարՅ&ով֊
ՀնչքոԼ և ոդա֊ոաԼ գմարգն հնացեար
գապակ ան եալե *Է մեգաս, , և գի ՛է
փայակ գայթակգոա.թիան եգև և
մահ ք փայա կեն այգ աո. փասյան կսնպ֊
նեագ , և ծ՚աո֊ աո. ծաոձա բարձրս»֊
Յ՚ԱՁ • “է աէրէ –*Լ կենդանարար փոքաա ֊
նակ այնր մահակին պա ղոյ ն պար
դևկր .ինքն գթզն եդ , և ինքն գ&քն
աանդրկն գանձն իպ> ընկար**, գաաւրբ
մարմինն և գպաաոա֊ական արիաձն ,
ապաշար կենաայ մեր հաա֊աաագե֊
չոգո գաշաիճանաա֊որ 2 ճանապարհն
պա արաո ա եա գ . և արդ որ միանդամ*
յաոքն *ի 1 Հո ն ա պարհկ և
11
Տ ց սօ«օ.ՕօՕ$1օ
154
ւաաՈյն վրէպեչբսն , հուր դե հենին
պաարասաեալ պահի նարս • և մկթ
ասա եթ ե յանկարե յատչյնպիսեացն
Գ"3 ու փ * • 9 Լ յ է ս է^ > չճէ*1֊"*ձէ4խ Կ ամ ՝
հարսնականս աոՖեվթ , ոայլ և ընդ.
մեե պաաժովթ արկանել ոշ դան
դապիէֆ է քքրչափ ևս պարա ե ձեղ
սր *ի մեեամեն իշէյասնուքՅ եւսնգ.
վայելկլր նախանձել պնախաեմն
աունոյ ք և մարմնով֊ և հոդյ-ով֊ 2ձ ս –
նալ բառնալ ՛ի մէքոյ պխ"15Ւ
ղեցւոյ %քԼրիսաոսի • մանաւանդ. պէ
թադաւոր ունքտ , որ պհ"գ– Ա/».
աուՆոյ յանձէնս էւրեանց բարձեալ
ր>*սհ ե% ՝ կարող են ղքսո չ/է *է մհք ո 1
(պել% և ղրոյս սերմանց հաւաաոցն
պարարաացեալ արմաեաչյն *քւ ա Ն
չյրավմբ պանկեալ հասկն սերմա .
նսպաչյ նմա մաաուացե է աաորացեալ
բապմապաաէկ գ/թերրֆ պպաուղսե
հաաուսցե , և ոսրախ արասցե ղս*երն
արգիանարարաց , և դմշակն ասսա ֊
յ սապես պարգևաց արժանի արաս .
ցե • դե "ր երկրամոր թագ.աւո֊
րաց ապա սա լ որթ էրեն , և դուղնա
^եայ էնլ բակթ մանաւանդ. որ վասն
153
ծիր անեաչյ չինին , ոլ յանձն աո.
նսւն դատարկ անդույանել եթե ոշ
մեծապես պատուհասիլ ղտ^րեժն
իէծգրիչյեն ք որ չափ ևս պարա ե որ
ղան եղծ՜ և պաեարատ հաւատսԽ յա֊
պականութիւն գարձույյանեն և
յան հասն հասաեևչ ժպրհին և մէշ֊
աընջենաա-որ չուսոյԽ գեր ՛ի Հերոյ
չին ել յ օմար են , պանրեին \յրրոր֊
գութեանն ՚րենութիւձւ ջանան ըք»գ
(սև դիր արկանել , պարա և պաա
շա“2Հ ե աո֊աւել ևս նոչյա ըե ղուն ել
պատիժս պատուհասի • յ»ւսնպի սրր~
րութիւն \*րրորդ.ոա–թ եանն անմա֊
աոյչյ հրեշտակաչյ ե աներևոյթ րրուԱ
րեէյ և սր Վրեէյ (ոկոԼ միայն փա֊
ո֊աւորութեամի և օրհնութեամբ
միայն պաշտի ։ է տեր մեր և
հայր , յըհդունեչի և ՛ի սուրբ ա֊
ղօթս ՀՈ յիշելանգարլ չէնիքիր . և
եթե ինլ ըստ չտփոյ թղթոյգ աո.
տդիտութեանս վըիպեալ իյյե՝ ուալ
ղելկամեսջիր , և դտկարութիւես պզ֊
րաչյուէյահելմի դան գա պես էյիս • այլ
յաղանգոյն որ գրեֆեր ղատշել առ-
ժամանակս ՚ ի շնորհս | \ստուծոյ այն֊
ե>Շօօ§1տ
166
պխփ թչ չև հ հսաեալ* ապա ևթէ
էշե ^ածկէրալ՚ի ժանպէոյ աեափ՝
՛ծ 4 »քԱ ճր* ժտծ հծւ Փ"& ՛ծ
•ֆ2յՍ » *Փ ^^«^ւււ/31-ափ փաո.ա֊
ա-որՏրսչյոպտ դշՀԼրէաաոս* »
* ք **6 քթ" լ Պթ+* քք^յ^ 1)«<«4 *•
Մէոպ֊վպ՝ «. - -Ս4-4 ևպխ&րա Մքէ
աթ^ 9 ւա 9 , ք»ք 1 & խ*Ղ€"Ղ* Դ է&“ ^“«» ր –
Հա.. Ա. » 9 Տ.
1
1ե,Շօօ§1ք
թ*ո աղթ քքա/ւակայ աս թձաոզոս * ,
խ ադագասէրէ կայսեր աեասձւ է ֊
մոա-մ* \\թ.էէոսաոս թեոդսւփ* \\ահակ
Հ^արՈք եպիսկոպոս ՝ի §եր խնդալ*
%էաեմ է զի համբալ. նեղոա-թեանս
մերոյ հասեալ ե ՛Է ներոդ լաողու.֊
թիւ% խկթնակաչիդ • սակս որոյ յու,
սաչսւԼ ՛է դ(ձաե ոտ-խիա-և րարերա֊
րութեանդ տոյ , գիմեալ ապաւի ֊
նեցայ յոաս ձեր է և ոչ՜ հանդիպեի
ցայ ընդունելս սթեան յիմում* վի֊
7էակիս ՛ի հրամանկ վերակացույովս
սոցա • ւսքեչափ աաեցեալդմեզյ մին լ
չեւ֊ զնշանադիրս ահ դամ* ոչ֊ ընկա֊
լան ֆ զորս երեր նոյե այր՝ զոր աո֊ա֊
վթեցի աս. ձեր րարերարուիձիւհդ ,
բ աղում* աՅհդամ՝ 2 Հդևեալդորա յ Ա
սորա֊ոց աշխարհին ւ հաճոյ
թուիյի աերու֊քձեանգ. ձերու.մ* ճ ոչ՜
* հ Պաա#ւթԽա* քք •»* Մ"*ք • *
ե>Շօօ§1տ
ւ
158
սսեիշխան առնել դմեգ *ի մերում՝
վիճակիս , և հրամայել րէւգոանել
դմեգ և գւքարդապետութիանս մեր *
Ոքքձ^ *
թապր Լքահակայ աս քԼաաիկոս *
\ֆահակ եպիսկոպոս Հայոց , վար֊
գապեա մեր "Արափկոս եպիսկոպոս
աշխարհամուա դրանդ. , օրհնու.
թեամր ողջոքն :
0 ու. սացեալ ՛է ձեր սրրուքմիւնգ
աո֊արեցի դուսուցոգ մերոյ աշխ ար ^
հիս \ք^եսրոպ , և գթոոն իմ՝ Վրար֊
գան , որպես դի ՝ի լսել րո ՛ի գոցա֊
%ե զադխոս նեղու֊իք՚եան մերոյ , բա֊
ր եխօսեալ աո. մեծ՛ի քմագաւ֊որիգ
օդնեսցես մեգ , որպես ար գարե*֊
եդքՀյր ս էժժ * Ժր տ
թ*ոպր իքահակայ աո իԼՇաապիս .
\)ահակ եպիսկոպոս հայոց , րա
ջի դօրավարի Հ^խաաոլեայ խնդալ–
՚Հնորհ ու֊նիւՐ Աառռւծ ոյ յաղագս
դթեգ պաարասաել մեգ յապաւխ֊
ե,Օօօ^1(2
159
• վատտն որտջչ դտէաէյու.տյա~
նԼրտՐ՝ գի ՛Է հ այթտոյթանտտ մհրոյ նև
ղու-թԽաետտ աոյատբէրտչի տչոտ-տտոտ-րա ֊
նտտտէէ մեր ղՀ^ևսրոպ , և ղիի ո տան խՐ
ՎՀ»տրգտսն *է գոտ-ոն արբունի • և ա
ղաչէրտՐ դթ ո վչաջուվ9քտւնտէ ձիր տան֊
աոտ . չին ե՜լ "ճանապարհիդ • (|Հ, չևլտ է
Օօօ§1տ
ԱցԱ00 0) ՕՕՕ$10
ՑԱՆԿ
4| ասսէհւվԺէւ. ն հասն սրբոյն || ա֊
հակայ հայրապեսփն և |ք ես֊
ր*Վբայ վարգապեափն .
Հեսէլ սրբոյն ^ահակայ .
\\անո%թ սրբոյն ՀՀահակայ յա֊
ղագս եպէսկոպոսայ թէ որ֊
պկրս պարա 4 ոա1 նել գըեաա֊
նէս սուրբ եկեզեաբ-ոյ •
% որ քան յաղագս ^որեպիսկո֊
պոսայյ (3 է որպէս պարա 4
գքլսէնոնակսսև գկարգե հաս֊
աաաուն պահել յեկեղե֊
չյէս \\ստուՆ"ոյ •
\որք1ն կարգ. յ> ահաՆայէյ աո.
Ժողովրդականս , ևնոչյէն ժո֊
ղովրգականայ հնապանգոա -֊
(Յէւն և կարգ. սւպպոէաքժեան
աո. ւթահանայս •
5
45
71
80
88
Օօօ§1տ
\յՈրէն սրբոքե Ս ահակայ թե
որպ^ս սահմանե^աւ. կարդ,
ափափ և որոշման վանաչյ • 100
հիշատակարան գրչի • 115
\,պ փն թե որպես պ արա ե
եպէսկոպոսաչյ պահել ըզ֊
գանձս եկեղիար-ոյ , կամ*
որոյյ որպես մատակարարել* 117
\քՈրփն գիր աւ֊անգու-թեաե
յաղադս կարգի սպասաա֊ո ֊
րայ սրբոշ Ե4 • և
ւ գաղրէք ժողովրդականաց րե^,
Նայելով ՛ի տուժեն \յ^ստու.եոյ • 1 37
Ը*ոա.ղ(մթ սրրո/ն -
Պատասխանի թղթոյե Պք ո ֊
հղե ՛ի ահակայ և Ս՝»ձ֊
սւոյե սուրբ վարդապետածն
հայոյ . 135
^ ատասխաեի տեաոՕն |)աՀա.
կայ թզթոքն Լ1կակայ • 148
ք&*ուղթ \\ահակայ աո. քեե ո ֊
գոս . 187
խոււլթ \ֆահակսչյ աո. Աաա^
կոս * 188
քծ*ուզթ 0 ահակայ աո. Ա1րա ֊
տոչէս. 458
Օօօ§1տ
ԱցԱօՕէ,>000$10
0ւց®շ«յ ԵV ՕօՕ^€